Page 38 - 7-sinif-telafi

METİN TÜRLERİ 37

METIN TÜRLERI Otobiyografi (Öz Yaşam Öyküsü)
Örnek:
• Metinler genellikle bilgilendirici ve hikâye edici • Sanat, spor, bilim gibi alanlarda öne çık-
metinler olmak üzere iki başlık altında değerlen- Soğuk bir sonbahar sabahıydı. İşe gitmek için mış kişilerin kendi hayat hikâyelerini ka-
dirilir. Ayrıca şiir türünün de bir metin türü olduğu otobüs bekliyordum. Ellerim cebimde, dalgın bir leme aldıkları öğretici metin türüdür.
unutulmamalıdır.
şekilde önüme bakıyordum. Ani bir fren sesiyle • Otobiyografi türü de genellikle doğum
BILGILENDIRICI METINLER irkildim. Kaza olmuştu. Herkes gibi ben de kaza tarihiyle başlar. Bu türde kullanılan cüm-
• Bilgilendirici metinler; bilgi ve haber vermek, yerine koştum. Yerde yatanın en yakın arkadaşım lelerin öznesi birinci teklik şahıstır.
ikna etmek, kanıları değiştirmek, uyarmak, dü- Hasan olduğunu fark edince kendimden geçtim.
şünmek, yönlendirmek, tanıtmak gibi amaçlarla Böyle bir acıyı daha önce yaşamamıştım.
yazılan yazılardır. Dili yalın ve anlaşılırdır. Örnek:
Günlük (Günce) Biyografi (Yaşam Öyküsü) “1981 yılında Ankara’nın Mamak ilçesinde
• Kişilerin yaşadıkları güncel olayları günü gününe • Sanat, bilim, spor gibi alanlarda ün yapmış; ba- dünyaya geldim. Babam sınıf öğretmeni,
ve tarih atarak kaleme aldığı öğretici metin tü- şarılı eserler ortaya koymuş kişilerin hayatlarını annem ise doktor olarak görev yapmaktaydı.
rüdür. Günlük türü, anı türüne göre daha öznel tüm yönleriyle ortaya koyan öğretici metin tü- İlkokulu ve ortaokulu Mamak’ta, liseyi ise
rüdür.
özellikler taşır. EDİTÖR YAYINEVİ
Ankara’da okudum...”
Örnek: Örnek:
Haber Yazısı
13 Nisan 1914’te İstanbul’da dünyaya gelen Orhan
27.02.2013 • Günlük gazetelerde, dergilerde meslek
Veli Kanık, Türk şiirinin önemli şairlerinden biri- kuruluşlarının belli aralıklarla yayımladığı
“Bugün en yakın arkadaşım Merve ile sinemaya dir. İlk şiirini Varlık dergisinde yayımlayan şairin bültenlerde radyo ve televizyonlarda bel-
gittik. İkimiz de filmi çok beğendik. Filmden “Garip”, “Yenisi”, “Karşı”, “Vazgeçemediğim”, li zaman aralıklarıyla halka duyurulmak
“Destan Gibi” adlı şiir kitapları vardır...
sonra birlikte Merve’nin doğum gününü kutla- üzere yayımlanan yazılara haber yazısı
denir.
dık. O kadar çok şey yaptık ki akşam ayakları-
mın ağrısına dayanamıyordum...” Not • Haber yazılarında 5N 1K kuralı önemlidir.
Anı ile biyografi türü birbirine karıştırılmak- Haber metni bu kurala göre değerlendi-
Anı (Hatıra) tadır. Unutulmamalıdır ki anıda kişi kendi rilir.
• Kişilerin yaşadıkları ya da tanık oldukları önemli başından geçen ya da şahit olduğu bir kişinin • 5N 1K kuralı, metnin “Ne?, Nerede?, Ne
olayları, olayların üzerinden belli bir zaman dilimi yaşadıklarını anlatırken biyografide tanınmış zaman?, Nasıl?, Neden? ve Kim?” soru-
geçtikten sonra, kendi bakış açılarına göre kale- birinin hayatı ve başarıları ele alınır. larına cevap verebilecek şekilde düzen-
me aldıkları öğretici metin türüdür. lenmesidir.