Page 33 - 6-sinif-telafi

32 METIN TÜRLERI - METINLERI KARŞILAŞTIRMA - HIKÂYE UNSURLARI - ANLATICI - METNIN DIL VE ANLATIMI

METİNLERİN KARŞILAŞTIRILMASI 2. Metin: ZAMAN
• Metinler yazılış amaçları, yapı özellikleri ve anla- Japon mimarlarından biri evini baştan aşağı yeni- • Hikâyede anlatılan olay belli bir zaman
EDİTÖR YAYINEVİ
tım türleri bakımından farklılık gösterir. Metinler liyordu. Tamirat sırasında söktüğü kapılardan biri- dilimine sığdırılır. Bu zaman dilimi bir saat
arasında görülen farklılıklar aşağıdaki tabloda nin tahtaları arasına sıkışmış bir kertenkele buldu. olabileceği gibi bir yıl da olabilir.
verilmiştir. Biraz daha dikkatle bakınca kertenkelenin canlı
BILGILENDIRICI METINLER olduğunu fark etti. Onu oradan kurtarmaya çalı- YER (MEKÂN)
• Okuyuculara bilgi vermek amacıyla yazılır. şırken kertenkelenin ayağından duvara çivilen- • Hikâyede anlatılanların geçtiği yerler
• Nesnel bir anlam özelliğine sahiptir. miş olduğunu gördü. On yıl önce yapılan eve kapı hikâyenin akılda kalmasına yardımcı olur.
• Kelimeler daha çok gerçek anlamlarıyla kullanılır. takılırken dışarıdan çakılan bir çivi o an kapıyla
• Açık ve anlaşılır bir anlatımı vardır. kertenkelenin ayağına isabet etmişti...
• Bilgilendirici metinler gerçeklere dayalıdır. ANLATICI
1. Metinde gezip görülen bir yer hakkında bilgi • Anlatmaya bağlı metinlerde geçen olay-
HIKÂYE EDICI METINLER VE ŞIIR verilmektedir. Metin bilgilendirici bir metinden ları okura anlatan (aktaran) kişiye anlatıcı
• Okuyucuda estetik zevk uyandırmak amacıyla alınmıştır. 2. Metinde ise bir olay anlatılmaktadır. denir.
yazılır. Metin öyküleyici metin örneğidir.
• Öznel bir anlam özelliğine sahiptir. • Anlatıcı olayları birinci veya üçüncü kişi
ağzından anlatır.
• Kelimeler daha çok mecaz anlamlarıyla kullanılır. • Birinci kişi ağzından anlatımlarda birinci
• Kapalı bir anlatım vardır. teklik veya birinci çokluk şahıs kullanılır.
• Edebi metinler hayale ve kurguya dayalıdır. HİKÂYE UNSURLARI
OLAY • Üçüncü kişi ağzından anlatımlarda üçün-
Örnek: • Her hikâye bir olay etrafında şekillenir. Hikâye- cü teklik veya üçüncü çokluk şahıs kul-
de anlatılan olay genellikle yüzeyseldir. Hikâ- lanılır.
1. Metin:
yede anlatılan olay okurda merak oluşturur.
Çok yakın zamanda Gaziantep’e bir gezi yaptık.
Istanbul’dan yola çıktık. Ikindi vakti Gaziantep METNİN DİL VE ANLATIMI
Ömeriye Camii’ndeydik. Ömeriye Camii, büyük ihti- ŞAHIS KADROSU (KAHRAMALAR) • Metnin dil ve anlatımı ile ilgili sorularda;
şamı, inanılmaz mimarisiyle göz dolduruyordu. Ulu • Hikâyede birden çok kahraman olabilir. Ancak metinde kullanılan söz gruplarına, kul-
Cami’nin içine girince duvarlardaki hat yazıları ile her hikâyenin genellikle bir veya iki asıl kahra- lanılan dilin sade olup olmadığına, anla-
caminin içindeki havuz inanılmazdı. Her yer tarih manı vardır. Hikâyede kahramanlar anlatılırken tıcının kullanmış olduğu şahsa, olayların
kokuyordu. de ayrıntıya yer verilmez. akışına vb. dikkat edilmelidir.