Page 32 - 6-sinif-telafi
P. 32

METIN TÜRLERI - METINLERI KARŞILAŞTIRMA -  HIKÂYE UNSURLARI -  ANLATICI - METNIN DIL VE ANLATIMI  31

           METİN TÜRLERİ                               •  Anılar yazıldıkları dönemin özelliklerini yansıt-  MEKTUP
           •  Bir duyguyu, düşünceyi, tasarıyı, olayı veya du-  tığı için belge niteliği de taşır.  •  Birbirinden  uzakta  olan  kişilerin  haber-
                                            EDİTÖR YAYINEVİ
             rumu anlamlı bir şekilde dile getiren yazı bütünü-  ⤷   Okulun  son  günüydü.  Sınıf  arkadaşlarımızla   leşmek, dertleşmek amacıyla kaleme al-
             ne “metin” denir.                             birlikte okulun bahçesinde oturuyorduk. Ma-  dıkları yazı türüne mektup denir.
           •  Metinler  bilgilendirici  ve  öyküleyici  metinler  ol-  tematik öğretmenimiz öğretmenler odasının   •  Mektup yazıldığı kişiye uygun bir hitap-
             mak üzere ikiye ayrılır:                      penceresinden bana seslendi. Koşa koşa ya-  la başlar. Mektuptaki hitap şekli yazılan
           BİLGİLENDİRİCİ METİNLER                         nına gittim. Öğretmenimiz beni önce bir san-  kişiyle aradaki samimiyete ve mektubun
           •  Bilgi vermek, öğretmek ya da açıklama yapmak   dalyeye oturttu. Sakin bir ses tonuyla “Baban   özel mektup, edebi mektup, iş mektubu
             amacıyla yazılan metinlerdir. Bilgilendirici metin-  küçük bir kaza geçirmiş ama korkulacak bir   ve  resmi  mektup  oluşuna  göre  değiş-
             lerde hayal ve kurmacaya yer verilmez.        durum yokmuş.” dedi. O an aklım başımdan   mektedir.
           •  Bilgiler ve düşünceler değiştirilmeden aktarılır.  gitti. Okuldan çıkıp koşa koşa eve gittim. Ba-
           •  Anı (hatıra) , gezi yazısı, mektup, biyografi , oto-  bam  salonda  oturuyordu.  Iyi  olduğunu  gö-
             biyografi bilgilendirici metinlerden bazılarıdır.  rünce koşup babamın boynuna sarıldım.
                                                                                                 TIYATRO
           ÖYKÜLEYİCİ METİNLER                                                                   •  Duygu,  düşünce  ve  hayallerin  sahnede
           •  Yaşanmış ya da yaşanması mümkün bir olayı kişi,   GEZI YAZISI (SEYAHATNAME)           canlandırıldığı sanata tiyatro denir.
             yer  ve  zaman  bağlamında  anlatan  metinlerdir.   •  Gezilip görülen yerlerin birçok yönden tanıtıl-  ⤷   (Teneffüste olan öğrenciler dağınık bir
             Öyküleyici  metinler  aynı  zamanda  edebi  metin   dığı yazılara gezi yazısı denir.     şekilde bir sınıfta durmaktadır. Ön sıra-
             değeri taşır.                             •  Gezi  yazısı  yazılırken  gezilip  görülen  yerler   da oturan iki erkek öğrenci kendi arala-
           •  Hikâye,  masal,  tiyatro  gibi  türler  de  öyküleyici   hakkında  notlar  tutulur  ve  bu  notlar  gerçekci   rında konuşmaktadır.)
             metin özelliği taşır.                        bir anlayışla hikâye şeklinde anlatılır.
           •  Bazı  metin  türleri  hakkında  şu  şekilde  bilgi  ve-  •  Gezi yazılarına eski edebiyatımızda “seyahat-          Ahmet: Neyin var Ali? Bugün iyi görün-
             rilebilir:                                   name” denmiştir.                            müyorsun. Seni üzen bir şey mi var?
           ANI (HATIRA)                                 ⤷   Elazığ ilinin güneydoğusunda kalan küçük bir          Ali: Yok, pek önemli değil.
           •  Kişilerin yaşadıkları ya da tanık oldukları önemli   ilçedir Sivrice. Sırtını Hazar Dağı’ na dayayan           Ahmet:  Ben  arkadaşımı  tanımaz
             olayları  ilgi  çekici  bir  anlatımla  kaleme  aldıkları   bu  ilçenin  önünde  ise  masmavi  Hazar  Gölü   mıyım? Senin bir şeye canın sıkkın.
             yazılara anı (hatıra) denir.                  duruyor.  Kışın  kayakseverlerin  uğrak  yeri           Ali: Esra öğretmenimiz okuldan ayrı-
           •  Yazarın duygularını ve düşüncelerini dile getirdi-  olan Hazar Dağı, yazın serin havasıyla huzur   lacakmış ona üzülüyorum. Keşke hep
             ği bu metinlerde içten (samimi) bir dil öne çıkar.  veriyor insana...                    bizimle kalsa ona çok alışmıştık.
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37