Page 32 - 6-sinif-telafi
P. 32
METIN TÜRLERI - METINLERI KARŞILAŞTIRMA - HIKÂYE UNSURLARI - ANLATICI - METNIN DIL VE ANLATIMI 31
METİN TÜRLERİ • Anılar yazıldıkları dönemin özelliklerini yansıt- MEKTUP
• Bir duyguyu, düşünceyi, tasarıyı, olayı veya du- tığı için belge niteliği de taşır. • Birbirinden uzakta olan kişilerin haber-
EDİTÖR YAYINEVİ
rumu anlamlı bir şekilde dile getiren yazı bütünü- ⤷ Okulun son günüydü. Sınıf arkadaşlarımızla leşmek, dertleşmek amacıyla kaleme al-
ne “metin” denir. birlikte okulun bahçesinde oturuyorduk. Ma- dıkları yazı türüne mektup denir.
• Metinler bilgilendirici ve öyküleyici metinler ol- tematik öğretmenimiz öğretmenler odasının • Mektup yazıldığı kişiye uygun bir hitap-
mak üzere ikiye ayrılır: penceresinden bana seslendi. Koşa koşa ya- la başlar. Mektuptaki hitap şekli yazılan
BİLGİLENDİRİCİ METİNLER nına gittim. Öğretmenimiz beni önce bir san- kişiyle aradaki samimiyete ve mektubun
• Bilgi vermek, öğretmek ya da açıklama yapmak dalyeye oturttu. Sakin bir ses tonuyla “Baban özel mektup, edebi mektup, iş mektubu
amacıyla yazılan metinlerdir. Bilgilendirici metin- küçük bir kaza geçirmiş ama korkulacak bir ve resmi mektup oluşuna göre değiş-
lerde hayal ve kurmacaya yer verilmez. durum yokmuş.” dedi. O an aklım başımdan mektedir.
• Bilgiler ve düşünceler değiştirilmeden aktarılır. gitti. Okuldan çıkıp koşa koşa eve gittim. Ba-
• Anı (hatıra) , gezi yazısı, mektup, biyografi , oto- bam salonda oturuyordu. Iyi olduğunu gö-
biyografi bilgilendirici metinlerden bazılarıdır. rünce koşup babamın boynuna sarıldım.
TIYATRO
ÖYKÜLEYİCİ METİNLER • Duygu, düşünce ve hayallerin sahnede
• Yaşanmış ya da yaşanması mümkün bir olayı kişi, GEZI YAZISI (SEYAHATNAME) canlandırıldığı sanata tiyatro denir.
yer ve zaman bağlamında anlatan metinlerdir. • Gezilip görülen yerlerin birçok yönden tanıtıl- ⤷ (Teneffüste olan öğrenciler dağınık bir
Öyküleyici metinler aynı zamanda edebi metin dığı yazılara gezi yazısı denir. şekilde bir sınıfta durmaktadır. Ön sıra-
değeri taşır. • Gezi yazısı yazılırken gezilip görülen yerler da oturan iki erkek öğrenci kendi arala-
• Hikâye, masal, tiyatro gibi türler de öyküleyici hakkında notlar tutulur ve bu notlar gerçekci rında konuşmaktadır.)
metin özelliği taşır. bir anlayışla hikâye şeklinde anlatılır.
• Bazı metin türleri hakkında şu şekilde bilgi ve- • Gezi yazılarına eski edebiyatımızda “seyahat- Ahmet: Neyin var Ali? Bugün iyi görün-
rilebilir: name” denmiştir. müyorsun. Seni üzen bir şey mi var?
ANI (HATIRA) ⤷ Elazığ ilinin güneydoğusunda kalan küçük bir Ali: Yok, pek önemli değil.
• Kişilerin yaşadıkları ya da tanık oldukları önemli ilçedir Sivrice. Sırtını Hazar Dağı’ na dayayan Ahmet: Ben arkadaşımı tanımaz
olayları ilgi çekici bir anlatımla kaleme aldıkları bu ilçenin önünde ise masmavi Hazar Gölü mıyım? Senin bir şeye canın sıkkın.
yazılara anı (hatıra) denir. duruyor. Kışın kayakseverlerin uğrak yeri Ali: Esra öğretmenimiz okuldan ayrı-
• Yazarın duygularını ve düşüncelerini dile getirdi- olan Hazar Dağı, yazın serin havasıyla huzur lacakmış ona üzülüyorum. Keşke hep
ği bu metinlerde içten (samimi) bir dil öne çıkar. veriyor insana... bizimle kalsa ona çok alışmıştık.