Page 12 - 6-sinif-telafi

CÜMLEDE ANLAM 11

CÜMLEDE ANLAM Koşul (Şart) Cümleleri ⤷ Bu kitabın konusu diğerlerinden güzel.
CÜMLELER ARASINDAKİ ANLAM İLİŞKİSİ • Bir olay ya da durumun gerçekleşmesini başka ⤷ Sen de benim kadar gerçekleri görü-
EDİTÖR YAYINEVİ
bir olay ya da duruma bağlayan cümledir. Ko- yorsun.
Neden-Sonuç Cümleleri şul anlamı cümlede farklı ekler ve sözcüklerle
• Iki yargıdan birinin diğerinin gerçekleşme sebe- sağlanır. ÖRNEKLENDIRME
bini açıkladığı cümlelerdir. Bu cümlelerde birden ⤷ Susmadığın müddetçe istediğin oyuncağı al- • Cümlede ya da paragrafta verilen dü-
fazla yargı söz konusudur. mayacağım. şünceyi daha anlaşılır hâle getirmek,
⤷ Gece geç yatınca işe geç kaldı. ⤷ Işten erken çıkabilirsin ancak bu işleri ta- somutlaştırmak, açıklamak için konuyla
Neden Sonuç mamlamalısın. ilgili örnekler verilen cümlelere denir. Bu
cümleler kullanılarak düşüncenin daha
⤷ Yollar kapalı olduğu için trafik sıkıştı. anlaşılır ve akılda kalıcı olması amaçlanır.
Neden Sonuç Eş ve Yakın Anlamlı Cümleler
• Iletilmek istenen düşünce bakımından aynı NOT:
Amaç-Sonuç Cümleleri
• Iki yargıdan birinin diğerinin gerçekleşme amacı- olan cümlelere “eş anlamlı cümleler” denir. • Bir cümlenin örneklendirme cümlesi
nı açıkladığı cümlelerdir. ⤷ Gençler, geleceğimizin temeli ve güvencesi- olup olmadığını anlamak için cümleden
• Amaç anlamı cümlede “-mek için, -mesi için, dir. önce “örnek olarak, örneğin, mese-
-mek üzere” gibi ilgeçlerle sağlanır. ⤷ Geleceğimizin yapı taşları ve teminatı genç- la, şöyle ki” gibi ifadeler getirildiğinde
lerimizdir. cümle anlamlı oluyorsa o cümlede ör-
⤷ Tatlı almak için pastaneye girdi.
Amaç Sonuç • Anlam bakımından tam bir eşlik olmasa da aynı neklendirme vardır.
ana fikri ileten cümlelere “yakın anlamlı cüm-
⤷ Tatil yapmak üzere hazırlığına başladı. leler” denir. ⤷ Günümüzde bazı çocuk oyunları unu-
Amaç Sonuç tulmaya yüz tutmuştur; arapsaçı, çelik
⤷ Gerçek sanatçı, başkalarını taklit etmeyen
NOT: sanatçıdır. çomak, bülbül kafeste, çatlak patlak...
⤷ Bir kişi üzgün olmadıkça sanat değeri taşıyan ⤷ Okulların açılmasıyla trafikte ilerlemek
• Neden-sonuç cümleleriyle amaç-sonuç cüm- eserler yazamaz. de işkence hâline geldi; dün Beşik-
leleri birbirine çok karıştırılan iki cümle tipidir.
Bir cümlede yan cümledeki olay gerçekleşmiş- taş-Taksim arasını üç saatte gidebildik
se neden-sonuç, olayın gerçekleşip gerçekleş- CÜMLENİN İFADE ETTİĞİ ANLAM mesela...
mediği belli değilse amaç-sonuç ilişkisi vardır. ⤷ Hava olayları bazen insanların ruh ha-
⤷ Hastalandığı için bizimle gelemedi. (Hastalan- KARŞILAŞTIRMA lini değiştirebilir; havanın kapalı olması
ma eylemi gerçekleşmiştir.) → Neden-sonuç • Duygu ve düşünceleri daha iyi ifade etmek, insanları mutsuz edebilir, aşırı sıcak bir
⤷ Sınava girmek için üniversiteye gittim. iki varlık, durum veya kavramın benzer ya da günde insan hiçbir şey yapmak iste-
(Sınava girme eyleminin gerçekleşip gerçek- farklı özelliklerini ifade etmek için oluşturul- mez; yağmurlu havalarda romantik ola-
leşmediği belli değildir.) → Amaç- sonuç muş cümlelerdir. bilir, kar yağınca içi içine sığmaz...