Page 13 - 6-sinif-telafi

12 CÜMLEDE ANLAM

BENZETME NESNEL YARGILI CÜMLELER Öz Eleştiri Cümleleri: Bir kişinin kendisiyle
• Bir kavramın, varlığın ya da durumun özellikle- • Kişiden kişiye değişmeyen, anlatıcının duygu ilgili iyi ya da kötü yorum yaptığı cümlelerdir.
EDİTÖR YAYINEVİ
rinin, anlatımı güçlendirmek için başka varlık, ve düşüncelerinin belirtilmediği, akla ve ger- ⤷ Bana söylediklerine inanmamalıydım.
kavram ya da duruma benzetilmesinden oluşan çekliğe dayalı cümlelerdir.
cümlelere benzetme cümleleri denir. ⤷ Yüzden fazla eseriyle Nobel ödülünü aldı. Yakınma (Şikayet) Cümleleri: Bir konuda
• Benzetme cümleleri, iki şeyden nitelik olarak za- şikayet etme, sızlanma amacı taşıyan cüm-
lelerdir.
yıf olanın, güçlü olana benzetilmesiyle oluşturu- ⤷ Evin dekoruna uygun diye halıları krem ren- ⤷ Bu kötü gidişata kimse dur demiyor.
lur. Cümlenin anlamını zenginleştirmek, anlatıma ginde seçtim.
güç katmak için kullanılır. ⤷ Türkiye’de heyelanın en çok görüldüğü bölge Uyarı Cümleleri: Birini yanlış bir davranış ya
⤷ Hasan Amca’nın altın gibi bir kalbi vardı. (Ben- Karadeniz’dir. da düşünceden uzaklaştırmak için söylenen
zeyen: kalp - Benzetilen: altın) ⤷ “Kaldırımlar” şiirinin şairi Necip Fazıl’dır. cümlelerdir.
⤷ Bulaşıklar dağ gibi yığıldı. (Benzeyen: bulaşık- ⤷ Fatih Sultan Mehmet Istanbul’u fethettiğinde ⤷ Çok dinle fakat az konuş!
lar - Benzetilen: dağ) yirmi bir yaşındaydı.
ABARTMA CÜMLE OLUŞTURMA
• Karışık olarak verilen sözcüklerden an-
• Bir şeyi olduğundan çok fazla, olduğundan çok lamlı ve kurallı cümleler oluşturulur.
büyük ya da olduğundan az ya da çok küçük DUYGU BELİRTEN CÜMLELER
göstermeye abartma denir. Abartılı ifadeler; an- Sitem Cümleleri: Bir kişinin, birinin yaptığı bir dav- Örnek:
latıma ilgi çekicilik kazandırmak, merak uyandır- ranıştan dolayı kırgınlığını anlattığı cümlelerdir.
mak ve dikkat çekmek için kullanılır. ⤷ Yemeğe beni de çağırmanı isterdim. 1. hataları
⤷ Saatlerdir yürümekten öldüm bittim. Hayıflanma (Üzülme) Cümleleri: Bir kişinin her- 2. başarı
⤷ Istediği kıyafeti almadık diye eve gelince kıya- hangi bir olaydan veya yapmadığı bir işten dolayı
meti kopardı. duyduğu üzüntüyü anlatan cümlelerdir. 3. yetenekleri
⤷ Gözlerimin yaşından dünya sele gitti. ⤷ Keşke seni daha öce tanısaymışım. 4. gizler

ANLATIM ÖZELLİKLERİNE GÖRE CÜMLELER Ön Yargı Cümleleri: Bir durum ya da olay hakkında 5. başarısızlık
ÖZNEL YARGILI CÜMLELER o durum ya da olay gerçekleşmeden söylenen Numaralandırılmış ifadelerle anlamlı bir
• Kişiden kişiye değişen, anlatıcının kendi kişisel cümlelerdir. cümle oluşturulursa sıralama nasıl olur?
duygu ve düşüncülerini de belirttiği cümlelerdir. ⤷ Orada umduğunu bulamayacaksın.
⤷ Yeni şiir kitabı oldukça etkiliydi. Eleştiri Cümleleri: Bir eserin, bir insanın, bir duru- Verilen sözcüklerle anlamlı ve kurallı bir
⤷ Bu iş tam bana göre. mun, bir olayın iyi ya da kötü yanlarını belirten cümle oluşturulduğunda doğru sıralama “2
⤷ En zevk aldığım işlerden biridir çevirmenlik. cümlelerdir. - 1 - 5 - 3 - 4” gibi olur. Cümle, “Başarı,
⤷ Insan, okunması en zor kitaptır. ⤷ Seçtiği kıyafet ona hiç yakışmıyor. (olumsuz hataları; başarısızlık, yetenekleri gizler.”
⤷ Bu şehrin güzel havası sana iyi gelmedi. eleştiri) şeklinde ifade edilir.