Page 29 - TYT TÜRKÇE KAZANIM ODAKLI ve YENİ NESİL SORU BANKASI - GİRİŞ YAYINLARI
P. 29
EKLER
9. BÖLÜM SÖZCÜKTE YAPI
EKLER -
SÖZCÜKTE YAPI
Yapım Ekleri: Eklendiği sözcüklerin anlamını bazen de türünü değiştiren eklerdir.
KÖK
KÖK
Kelimenin bütün ekleri çıkarıl- » İsimden isim yapan » Fiilden fiil yapan
GİRİŞ YAYINLARI
dıktan sonra kalan anlamlı » İsimden fiil yapan » Fiilden isim yapan
bölümüdür.
İsim Kökü Çekim Ekleri: Eklendikleri sözcüklerin anlamını değiştirmeyip cümledeki görevlerini
belirleyen eklerdir.
Varlıkların adı olan köklerdir.
İsim Çekim Ekleri Fiil Çekim Ekleri
Fiil Kökü
İş, oluş, kılış veya hareket 1. Hâl Ekleri: Yalın hâli, belirtme hâli 1. Şahıs ekleri (-m/-n/-k/-nız/-lar)
bildiren köklerdir. (-ı/-i/-u/-ü), yönelme hâli (-a/-e), bulun- 2. Kip Ekleri:
ma hâli (-da/-de/-ta/-te), ayrılma hâli
(-dan/-den/-tan/-ten) a) Haber Kipleri: Duyulan geçmiş zaman
EKLER 2. Çokluk eki (-lar/-ler) (-miş), görülen geçmiş zaman (-di),
EKLER
şimdiki zaman (-yor/-makta), gelecek
Sözcüklerin kök ve gövdeleri- 3. İlgi eki (-ın/-in/-un/-ün/-im) zaman (-ecek), geniş zaman (-r/-ar),
ne gelerek onların anlamlarını 4. İyelik eki (-m/-n/-i/-miz/-niz/-ları) b) Dilek Kipleri: Gereklilik kipi (-meli),
değiştiren veya cümle içinde- şart kipi (-sa), istek kipi (-a), emir kipi
ki görevlerini belirleyen ses ve 5. Eşitlik eki (-ca/-ce/-ça/-çe)
ses gruplarıdır. 6. Vasıta eki (-la/-le) 3. Soru eki (mi)
7. Soru eki (mi) 4. Olumsuzluk eki (-ma/-maz)
8. Ek eylem (-di/-miş/-sa/-dir) 5. Ek fiil (-di/-miş/-sa/-dır)
Basit Sözcükler: Yapım eki almamış, kök hâlinde bulunan veya sadece çekim alan söz-
cüklerdir.
Türemiş Sözcükler: Yapım eki almış sözcüklerdir.
SÖZCÜKTE
SÖZCÜKTE Birleşik Sözcükler: İki sözcüğün birleşmesiyle oluşan sözcüklerdir.
YAPI Birleşik Ad: Ad, sıfat ve fiil gibi farklı türden sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşan
YAPI
adlardır.
Birleşik Fiiller: 2. Yardımcı Fiillerle Kurulan Birleşik
1. Kurallı Birleşik Fiiller: Fiiller (et-, ol-, kıl-, eyle-)
a) Yeterlik fiili (-ebil-) 3. Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller:
b) Tezlik fiili (-iver-) a. Deyimler
c) Sürerlik fiili (-ekal-, -edur-, -egel-) b. Ad + fiilden oluşan anlamca birleşik
fiil (başvur-, varsay- öngör-)
d) Yaklaşma fiili (-eyaz-)
Giriş Yayınları TYT Türkçe 157