Page 108 - 8. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

14. BÖLÜM
KAZANIM TESTİ 2 Yapıya Dayalı Anlatım Bozuklukları

15. Anlatım bozukluklarının bulunabilmesi için öncelikle nitelikli 18. I. İhtiyar çobanla konuşmaya devam ediyordu.
bir cümlenin hangi özelliklere sahip olması gerektiği bilin- II. Kadın öğretmeni pür dikkat dinliyordu.
melidir. Nitelikli cümlenin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.
III. Evden çok erken çıksak da otobüse hareket saatinden
◆ Fiil ve fiilimsiler çatı özelliklerine uygun kullanılmalıdır. önce yetişilemedi.

◆ Öznenin tekillik−çoğulluk veya şahıs bakımından yük- IV. Bugün kütüphaneye gidilip kitap alacağız.
lem ile uyuşması gerekir.
Bu cümlelerdeki anlatım bozukluğunun nedeni aşa-
◆ Ekler eksik ya da fazla kullanılmamalıdır. ğıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin nitelikli A) Çatı uyuşmazlığı − Noktalama işareti eksikliği − Çatı
bir cümle olduğu söylenebilir? uyuşmazlığı − Noktalama işareti eksikliği

A) İçeri giren misafir ev halkına kendisini tanıttı. B) Tamlama yanlışı − Çatı uyuşmazlığı − Çatı uyuşmaz-
B) Bugün iş yerine gidilip mesai arkadaşlarıyla vedala- lığı − Tamlama yanlışı
şacak. C) Noktalama işareti eksikliği − Noktalama işareti eksik-

C) Tüm bunlar olurken yapayalnızım ve kuşlar uçuyorlar. liği − Bağlaç yanlışı − Çatı uyuşmazlığı
D) Yapıtlarında yaşama ışık tutan sanatçı, yapıtlarını D) Noktalama işareti eksikliği − Noktalama işareti eksik-
gerçekçi bir yaklaşımla oluşturuyor. liği − Çatı uyuşmazlığı − Çatı uyuşmazlığı

19. Tamlama ögelerinden birinin eksik olması anlatım bozuk-
luğuna sebep olur.
16. Birden çok ve farklı söz grubunun aynı eylemsiye bağ-
lanması yanlıştır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde açıklamaya örnek
olacak bir anlatım bozukluğu vardır?
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir
anlatım bozukluğu vardır? A) İçeride annem, kardeşim ve ben vardık.
B) Dile yenilikler getirmekten çok imkânlarını çoğaltmak
A) Yemek onun, bulaşık da benim görevimdi. gerekir.
B) Bu sınavdan sonra kimin çalışkan, kimin çalışkan ol- C) Okulda herkesin derslere katılması gerektiğini söy-
madığı belli olacak.
lediler.
C) Koskoca adam konuşmasını, gülmesini bilmiyor. D) Öğretmenin, öğrencilerin ders durumlarıyla ilgilen-
D) Komşular toplanıp kıra gidildi. mesi gerekmektedir.

20. (I) Kafile; artık mahalleden çıkmış, yeşil tarlaların ara-
17. ◆ Özne eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu sından geçen bir ince patikaya düşmüştü. (II) Gamsız,
◆ Ek fiilden kaynaklanan anlatım bozukluğu en önde ve mağrur bir edayla yürüyordu. (III) Fakat
nedense bugün onda bir neşesizlik, anlaşılmaz bir dur-
◆ Özne−yüklem uyumsuzluğundan kaynaklanan anlatım gunluk vardı. (IV) Küçüklerin velvelesinden çayırdaki
bozukluğu kuşlar ürküp kaçmışlardı. (V) Şimdi gün onlarındı.
◆ Çatı uyumsuzluğundan kaynaklanan anlatım bozukluğu Yukarıdaki numaralandırılan cümlelerle ilgili aşağı-
Aşağıdakilerin hangisinde yukarıda verilen anlatım dakilerden hangisi söylenebilir?
bozukluklarından herhangi biri yoktur?
A) I. cümlede, tamlama hatasından kaynaklanan bir an-
A) Herkes elinden geldiğince bize yardım ediyor, bu işi talım bozukluğu yapılmıştır.
görmezden gelmiyordu. B) II. cümlede özne eksikliğinden kaynaklanan bir anla-
B) Önce elindeki defterden birkaç yaprak kopardı ve tım bozukluğu yapılmıştır.
sonra bir anda nehre attı. C) III. cümlede, yanlış bağlaç kullanımından kaynakla-
C) Bu işi düzeltmek için çalışıldı ancak bir türlü başara- nan anlatım bozukluğu yapılmıştır.
madı. D) IV. cümlede, özne − yüklem uyuşmazlığından kay-
D) Sınavda sorular çok kolay ancak eleyici değildi. naklanan anlatım bozukluğu yapılmıştır.

108 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI