Page 3 - 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

1. ÜNİTE: BİR KAHRAMAN DOĞUYOR PARAGRAF TESTİ 1

1 Orta Çağ’da, Katolik Kilisesinin baskısı altında kalan 3 Avrupalı devletlerin gerçekleştirdiği Coğrafi Keşifler
Avrupa’da özgür düşünce ve bilim gelişmemişti. Kilise, sonucu ticaret gemileri Akdeniz’den ayrılıp Atlas Okya-
hem siyasi hem ekonomik hem de bilimsel faaliyetleri nusu’na doğru kaydı. Bunun sonucunda Osmanlı Dev-
kendi kontrolünde tutuyordu. Kilise söylemlerinin sorgu- leti’nin kontrolündeki İpek ve Baharat yolları önemini,
lanmadan doğru kabul edildiği dogmatik düşünce sis- Akdeniz ticareti de canlılığını yitirdi. Osmanlı Devleti’nin
temi, neredeyse bin yıl Avrupa’ya hâkim oldu. Ancak XV. gümrük gelirleri büyük ölçüde azaldı. Avrupa’da gelişen
yüzyıl ile birlikte Avrupa’da Katolik Kilisesine karşı sesler sanayileşen Avrupalı devletler ürettikleri ürünleri kapitü-
yükselmeye, eleştiriler yapılmaya başlandı. XV. yüzyılda lasyonlar sayesinde Osmanlı ülkesine kolaylıkla ihraç etti-
Avrupa’da yaşanan gelişmelerden biri de Coğrafi Keşifler ler. Osmanlı pazarları Avrupa’dan gelen ucuz ürünlerle
oldu. Coğrafi Keşifler sonucu okyanuslara açılan Avrupalı doldu. İnsanlar, ucuz ithal mallara yönelince malını sata-
devletler hem Amerika kıtasını keşfettiler hem de doğu- mayan yerli esnaf üretimini durdurdu. Böylece Osmanlı
nun zenginlik kaynağı olarak bilinen Hindistan’a ulaştı- sanayisi yavaş yavaş çöktü.
lar. Avrupa’da ekonomik kalkınmayla birlikte bilim, sanat Paragrafta asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
ve edebiyat da hızla gelişti. Bu gelişmelerin yaşandığı hangisidir?
döneme “yeniden doğuş” anlamına gelen Rönesans adı
verildi. Rönesans’la akıl ve bilim ön plana çıktı ve dogma- A) Avrupa sanayi alanında büyük bir atılım gerçekleş-
tik düşünceler sorgulanmaya başlandı. tirmiştir.

Bu paragraftan yola çıkarak aşağıdakilerden hangi- B) Coğrafi Keşifler, Osmanlı ekonomisini olumsuz etki-
sine ulaşılamaz? lemiştir.
C) Osmanlı Devleti, Avrupa’da yaşanan gelişmelere
A) Rönesans ile birlikte düşünme gücü ve ilim daha da ayak uyduramadığından çöküş içerisine girmiştir.
önem kazanmıştır.
B) Coğrafi Keşifler sayesinde insanlığa yeni yerleşim D) Coğrafi Keşifler sayesinde Avrupa bir çöküş döne-
minden kurtulmuştur.
yerleri kazandırılmıştır.
C) XV. yüzyılda Avrupa’da tek bir alanda gelişme yaşan-
mıştır.
D) Dogmatik düşünce sistemi yüzyıllar boyunca Avru-
pa’ya hâkim olmuştur.

4 Sanayileşemeyen ve ekonomisini düzeltemeyen Osmanlı
Devleti, uzun süren ve genellikle yenilgiyle sonuçlanan
savaşların giderlerini karşılamakta zorlandı. Bu zorluğu
aşmak için Kırım Savaşı (1853 - 1856) sırasında İngilte-
re’den ilk kez dış borç aldı (1854). Zamanla diğer Avrupa
2 Reform adı verilen sürecin ardından Katolik Kilisesi ken-
disini düzeltmek, siyasi ve ilmî alanlardan elini çekmek devletlerinden de borçlanmaya gitti. Osmanlı borçlarını
zorunda kaldı. Katolik Kilisesinin baskısından kurtulan ödeyemez hâle geldi. 1881’de Avrupa devletlerinin tem-
Avrupalılar, aklın ve bilimin rehberliğinde hızla gelişmeye silcilerinden oluşan Düyun-u Umumiye (Genel Borçlar)
ve aydınlanmaya başladılar. Avrupalı devletler zamanla İdaresi kuruldu. Böylece Osmanlı Devleti’nin düzenli gelir
bilimsel bilgiyi teknolojiye aktarıp buhar gücüyle çalışan kaynakları denetim altına alındı.
gemiler icat ettiler ve dokuma fabrikaları kurdular. Böy- Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden
lece Sanayi İnkılabı doğdu. Artan üretimle birlikte ham hangisine ulaşılamaz?
madde ve pazar ihtiyacı da arttı. Böylece Sömürgecilik A) Sanayileşme sürecinde başarılı olamamıştır.
doğdu ve kısa sürede gelişti.
B) Savaş giderlerini karşılamakta güçlük çekmektedir.
Bu parçada bahsedilen temel konu hangisidir? C) Düzenli gelir kaynakları, Düyun-u Umumiye İdaresi

A) Reformun getirdikleri B) Sanayinin gücü tarafından denetim altına alınmıştır.
C) Sömürgeciliğin sonu D) Kilisenin etkisi D) İlk kez Kırım Savaşı’nın ardından dış borç alınmıştır.

Markaj Yayınları / 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 3
MARKAJ YAYINLARI