Page 175 - 8. SINIF VIP T.C. İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

¦ ATATÜRK’ÜN ÖLÜMÜ VE SONRASI § 17
1755

NOTOT * Bunun üzerine devlet karaborsayı ve haksız
N
y Adana Görüşmeleri: 30 Ocak 1943’te kazancı önlemek amacıyla ekonomik faali-
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile İngil- yetleri kontrol altına aldı.
tere Başbakanı Winston Churchill ara- “Milli Koruma Kanunu” ile üretim, dağıtım
sında Adana’da gizli görüşmeler yapılmış- * ve tüketim ilişkileri tümüyle devlet kontrolü
tır. Türkiye’nin müttefikler tarafından altına alındı.
savaşa girmesini isteyen Churchill’in çaba-
ları sonuçsuz kalmış, Türkiye güçsüz olan * Devlet, gerektiğinde üretimi aksatan işlet-
ordusunun yıpranmaması için savaşa gir- melere el koyabilme yetkisine sahipti.
EDİTÖR YAYINLARI
meyi kabul etmemiştir. * Dış ticaretin düzenlenmesi ve kontrolü gibi
müdahaleler de devlet eline bırakıldı.

* 4 - 11 Şubat 1945 tarihlerinde yapılan * Devlet bu kanuna dayanarak Petrol Ofisi, Et
ve Balık Kurumu gibi bazı kurumlar kurdu.
Yalta Konferansı’ndan sonra İngiltere
dünya barışının sağlanacağı San Francisco * Ayrıca yeni vergiler (Varlık Vergisi ve Toprak
Konferansı’na katılabilmesi için Türkiye’nin Mahsülleri Vergisi) koyarak artan savunma
savaşa girmesi gerektiğini bildirdi. Türkiye’de giderlerini karşılamaya çalıştı.
23 Şubat 1945’te Almanya ve Japonya’ya II. Beş Yıllık Sanayi Plânı hazırlandı fakat
savaş ilan ettiğini bildirdi. * uygulanamadı.
* İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'de * Savaş bittiğinde Türkiye 1943’te bulunduğu
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ydü. gelişme düzeyinin altına düştü.

* İktidarda ise Cumhuriyet Halk Partisi bulu- * Savaş yıllarında Türkiye’nin ekonomik alanda
nuyordu. yaşadığı sıkıntıların toplumsal alanda da
önemli sonuçları oldu.
* Türkiye İkinci Dünya Savaşı’na fiilen katıl-
mamış olsa da savaşın olumsuz etkilerini
yakından hissetti.

* İkinci Dünya Savaşı’nın Türkiye açısından
siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda önemli
sonuçları olmuştur.

* Savaşın ortaya çıkardığı ağır ekonomik şart-
ların etkisiyle ülkemizde sanayi ve tarım üre-
timinde önemli düşüşler yaşanırken dış tica- » 1942’de büyük kentlerde karne uygulama-
retimiz de geriledi. sına geçildi.
» Ticaret Ofisi ve İaşe Müsteşarlığı gibi yeni
* Temel tüketim maddelerinin fiyatlarında ise kurumlar oluşturuldu.
büyük artışlar oldu.