Page 39 - 8. SINIF TÜRKÇE DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI
P. 39

ÖZETİN ÖZETİ                                                   12. BÖLÜM: PARÇADA ANLAM - 2

                                               HİKÂYE UNSURLARI



          Q   Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayların kurgulanarak anlatıldığı metin türüne hikâye (öykü) denir. Hikâyeler olay, yer,
             zaman ve kişiler olmak üzere dört unsurdan oluşur. Bu unsurlar hikâye unsurları olarak bilinir.


                  Olay               Kişiler / Varlık Kadrosu        Mekân (Yer)                Zaman
        Q   Hikâye edici metinlerde   Q   Hikâyedeki  olayı  yaşayan  Q Olayların geçtiği çevreye   Q   Olayların geçtiği,

           anlatılan her türlü       insanlar hikâyenin kişileridir.   yer ya da mekân denir.   başlangıcı ve bitimi
           yaşantı ya da durumdur.   İnsan dışındaki kahramanlar   Q   Okul, ev, oda, mutfak,   belli olan süredir.
        Q   Hikâyede anlatılanlar ola-  varlık kadrosunu oluşturur.   oyun alanları, orman,   Q   An, gün, sene, mev-
                GİRİŞ YAYINLARI
           yın etrafında gerçekleşir   Q   Olayı asıl yaşayan kişiye ana   park vb. hikâyelerde sıkça   sim, dönem hikâyede
           ve hikâyeyi zenginleştirir.  kahraman denir.           karşılaştığımız mekânlardır.  zaman olabilir.


            » Yılbaşı gecesi kar yağmaya başlamıştı. Koyu geceye düşen beyaz topların sayısı öyle çoktu ki Müzeyyen, sabah herkes uya-
           nıncaya kadar epey kar biriktireceğine emin oldu. Kardeşi çok severdi karla oynamayı. Odasına gitti, kapıyı açıp içeri girdi.
           Ona kar yağdığını söyleyince yatağından zıplayarak camın önüne gitti, perdeleri çekti, bir sevinç çığlığı attı. Hemen dışarı
           çıkmak istediğini söyledi ama Müzeyyen ancak sabah çıkabileceklerini söyledi. Murat ablasını kararından döndürmenin ne
           kadar zor olduğunu bildiğinden ısrar edemedi. O da oturup yarın kardan neler yapacağını teker teker ablasına anlattı.


                    Olay        İki kardeşin karın yağmasından dolayı duyduğu sevinç.

                   Kişiler      Murat ve Müzeyyen    Yer (Mekân)    Murat’ın odası    Zaman        Yılbaşı gecesi




          Q   Hikâye unsurları yalnızca hikâye türündeki eserlerde değil, hikâye edici tüm metinlerde bulunur.





                                                     ANLATICI



          Q   Hikâye edici tüm metinlerde olay veya durumlar yazarın seçtiği bir anlatıcı tarafından anlatılır. Bu metinlerde kullanı-
             lan iki anlatıcı vardır.


         Birinci Kişi Ağzından Anlatım                       Üçüncü Kişi Ağzından Anlatım

         Q   Bu  anlatımda  yazarın  seçtiği  anlatıcı,  aynı  zamanda   Q   Bu anlatımda yazarın seçtiği bir anlatıcı, gördüğü veya
            metnin içinden bir karakterdir. Bu anlatıcı, yaşadıklarını   duyduğu şeyleri anlatır. Anlatıcı ya olayları gözlemleyen
            anlatır.                                            biridir ya da her şeyi bilen, olaylara hakim biridir.

         Q   Bu anlatımda birinci tekil kişi (ben) veya birinci çoğul kişi   Q   Bu anlatımda üçüncü tekil kişi (o) veya üçüncü çoğul kişi
            (biz) ekleri kullanılır.                            (onlar) ekleri kullanılır.

            » Onu  karşımda  görmeyi  hiç  mi  hiç  beklemiyordum.  O     » Ne  zamandır  susuyor,  hiç  konuşmuyordu.  Ağır  gelmişti
            uçağa binip gittiğini, bir daha da dönmeyeceğini zanne-  son  yaşadıkları.  Her  sabah  erkenden  yanına  koştuğu,
            diyordum. Bu yüzden hissettiğim ilk duygu şaşkınlık oldu.   akşama  kadar  da  yanından  ayrılmadığı  biricik  atının
            Sevinç de onu takip edendi.                         ölümü derinden yaralamıştı onu.



        140   Giriş Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44