Page 17 - 8. Sınıf Türkçe Defterim
P. 17

ÖZETİN ÖZETİ                                                      1. BÖLÜM: SÖZCÜKTE ANLAM


                                                 SÖZ SANATLARI

                                                 Benzetme (Teşbih)



        Q   Anlatımı kuvvetlendirmek için aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanın kuvvetli olana benzetilmesine
           benzetme (teşbih) denir.


            » Can kafeste durmaz uçar.              » Bursa’nın Karacabey ilçesinde yer alan Longoz Ormanı yeşil bir cenneti
           Dünya bir han, konan göçer.              andırıyor. Bu güzel yerde piknik yapabilir, denize girebilir veya kuş göz-
           Ay dolanır, yıllar geçer.                lemciliği yapabilirsiniz.
           Dostlar beni hatırlasın.                  Orman alanı, cennete benzetilmiştir.

             Dünya, hana benzetilmiştir.



                                                         NOT

        Q   Tam bir benzetmede benzeyen, kendisine benzetilen, benzetme edatı ve benzetme yönü adı verilen dört öge bulunur. Ben-
          zetme yapılırken bazen bu dört ögenin hepsi kullanılmayabilir.
           5  Benzeyen: Benzetmede zayıf olandır.              5  Benzetme yönü: Benzetilende bulunan özellik, nitelik.

           5  Kendisine benzetilen: Benzetmede güçlü olandır.  5  Benzetme edatı: Genellikle “gibi” edatı kullanılır.


           » Berkay keçi gibi inatçıdır.         Berkay            keçi             gibi           inatçıdır

       Berkay inatçı olması yönüyle keçiye
       benzetilmiştir.                          benzeyen     kendisine benzetilen  benzetme edatı  benzetme yönü





                                                Kişileştirme (Teşhis)


        Q   İnsana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara verilmesiyle gerçekleştirilen sanata kişileştirme (teşhis) denir.


            » O çay ağır akar, yorgun mu bilmem,                » Dinmiş denizlerin şarkısı, rüzgâr uyumakta
           Mehtabı hasta mı, solgun mu bilmem.                  Körfez düşünür, Kanlıca mahzundur uzakta.
         (Çaya insana ait özellikler verilerek çay kişileştirilmiştir.)  (Rüzgâr, körfez ve Kanlıca kişileştirilmiştir.)

            » Aynalar bakmayın yüzüme dik dik,                  » Ağaç, çok sevdi çocuğu,
           İşte yakalandık, kelepçelendik                       Öperdi altın saçlarından
                                                                Dudakları olaydı!
         (Aynalara, insana özgü olan “dik dik bakma” özelliği verilerek
         kişileştirme yapılmıştır.)                          (İnsana ait olan sevme ve öpme özellikleri ağaca verilerek,
                                                             ağaç kişileştirilmiştir.)
            » Bir bulut gezer yayla yayla Anadolu’yu
           Bir baştan bir başa selâm götürür.

         (Bulut kişileştirilmiş.)




        16    8. Sınıf Türkçe
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22