Page 171 - 8. Sınıf TC İnkılap Tarihi Soru Bankası

6. Ünite: Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası
BECERI TEMELLI TEST 4 Atatürk Döneminde Türk Dış Politikasında Yaşanan Gelişmeler

13 Lozan Antlaşması'nda Boğazlarla İlgili Hükümler Montrö Boğazlar Sözleşmesi
◆ Boğazlar başkanı Türk olan Uluslararası Boğazlar ◆ Boğazların yönetimi Türkiye'ye devredilecektir.
Komisyonu tarafından yönetilecektir.
◆ Askerden arındırılmış bölge kaldırılacak. Türkiye
◆ Boğazların her iki yakasında askerden arındırılmış buralarda askeri tedbir alabilecektir.
bölge bulundurulacaktır.
◆ Boğazların güvenliği Türkiye'nin yetki ve sorum-
◆ Boğazların güvenliği Milletler Cemiyeti'nin sorum- luluğunda olacaktır.
luluğunda olacaktır.
◆ Boğazlardan ticaret gemilerinin geçişi serbest
◆ Ticaret gemileri Boğazlardan barış zamanında ser- ve ücretsiz olacak, savaş gemilerinin geçişi belli
best bir şekilde geçebilecek, savaş gemileri ise sınır- kurallara bağlı olacaktır.
landırılacak, Türkiye savaştığı ülkelere Boğazları
kapatılabilecektir.

Tabloda verilen bilgiler ile ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
A) Lozan Antlaşması’nda Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki egemenlik hakları sınırlıyken Montrö’de egemenlik hakları iade
edilmiştir.
B) Türkiye, ticaret gemileri konusunda her iki antlaşmada da aynı statüyü kabul etmiştir.
C) Lozan Antlaşması’nda Boğazlar savunmasız kalmışken Montrö’de Türkiye Boğazların güvenliğini tek başına sağlaya-
cak yetkiye sahip olmuştur.
D) Boğazlardaki Türk egemenliğinin Lozan Antlaşması süresince yürürlükte kalacağı kararlaştırılmıştır.

14 Lozan Görüşmeleri’nde mübadele konusunda alınan 15 Boğazların durumunu görüşecek olan konferans, İsviç-
kararlara Yunanistan uymayınca Türkiye ile Yunanistan re’nin Montrö şehrinde toplandı. 20 Temmuz 1936’da
arasında anlaşmazlık çıktı. Yunanistan anlaşma hüküm- Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı. Sözleşmeye
lerine aykırı olarak Türkiye’de daha fazla Rum nüfusun göre Boğazlar Komisyonu’nun bütün görev ve yetkileri
kalması için çalıştı. Bu durum Türkiye’nin tepkisine Türk devletine bırakıldı. Türkiye, Boğazlar bölgesini silah-
neden oldu. Taraflar arasında gerginlik oluşturan müba- landırarak askerî kuvvet bulundurabilecekti. Ticaret gemi-
dele sorunu Milletler Cemiyeti’nin kararıyla Lahey Adalet lerinin geçişi serbest olacaktı.
Divanı’nda görüşüldüyse de bundan bir sonuç çıkmadı.
Buna göre Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile ilgili;
Buna göre Türkiye ile ilgili;
I. Egemenlik hakkının zedelenmesine karşı çıkmıştır. I. Türkiye’nin Boğazlar üzerinde tam hakimiyet kurduğu
II. Sorunu uluslararası hukuk çerçevesinde çözmeye II. Boğazlar sorununun çözümünde yayılımcı politikala-
çalışmıştır. rın etkili olduğu
III. Anadolu’daki tüm Rumları ülke dışına çıkarmayı III. Boğazlar sorununun Türkiye’nin istediği şekilde çözül-
amaçlamıştır. düğü
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II A) I, II ve III B) II ve III
C) I ve III D) I, II ve III C) I ve III D) I ve II

170 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük