Page 167 - 8. Sınıf TC İnkılap Tarihi Soru Bankası

6. Ünite: Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası
BECERI TEMELLI TEST 4 Atatürk Döneminde Türk Dış Politikasında Yaşanan Gelişmeler

1 Lozan Antlaşması sonrasında Türkiye yabancı okullarla 3 Lozan Antlaşması’nda Yunanistan’la Türkiye arasında
ilgili yasal düzenlemeler yaptı. Çıkarılan “Tevhid-i Ted- belirlenen nüfus değişimi konusu önceleri sorun oluş-
risat Kanunu” ile yabancı okulların ayrıcalıklarına son tursa da, Yunanistan Başbakanı Venizelos’un ziyaretin-
verilerek bu okullar Millî Eğitim Bakanlığına bağlandı. den sonra imzalanan Nüfus Mübadelesi Antlaşması ile
Yabancı okullara Türk öğretmenler tarafından Türkçe sorun çözülmüş ve Türkiye ile Yunanistan arasında bir
okutulmak üzere tarih ve coğrafya dersleri de konuldu. dostluk ilişkisi kurulmuştur.
Ayrıca bu okullar Türk müfettişlerce denetlenmeye baş- Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenebi-
landı. Bu çalışmalar, bunca zamandır serbest hareket lir?
etmeye alışmış bazı yabancı okulları rahatsız etti ise
de Türkiye kararlarının arkasında durdu. Kurallara uyan A) Uluslararası ilişkiler dönemin şartlarına göre değiş-
yabancı okullar faaliyetlerine Türk Hükûmetinin kontro- kenlik gösterebilir.
lünde devam ederken aykırı hareket eden okullar kapa- B) Batı Trakya Türkleri sorunu günümüze kadar devam
tıldı. Bazı Avrupalı devletler yabancı okullarla ilgili düzen- etmiştir.
lemelerin birlikte gözden geçirilmesini istemişler ancak C) Türkiye ile Yunanistan arasındaki tek sorun nüfus
Türkiye bu isteği reddetmiştir. mübadelesidir.
Buna göre Türkiye’nin yabancı okullar sorununun D) Türkiye’yi ziyaret eden ilk Yunan Başbakanı Venize-
çözümündeki amaçlarından biri değildir? los’tur.
A) Ulusal kültürü korumak
B) Ülkedeki tüm okulları devlet kontrolünde tutmak
C) Türkiye’nin tam bağımsız ve özgür bir devlet olduğu-
nu göstermek
D) Gayrimüslim Türk vatandaşlarını Türk okullarına yön-
lendirmek

2 Lozan Konferansı sonrasına ikili görüşmeye bırakılan Musul 4 Osmanlı Devleti ilk kez Kırım Savaşı sırasında dış borç
meselesinde İngiltere Musul’un Irak topraklarında kalması almıştı (1854). Ancak alınan borçların verimli kullanılama-
gerektiğini savunurken, Türk tarafı ise Musul’un Misak-ı ması nedeniyle devlet, otuz yıl içinde borçlarının faizini
Millî sınırlarında yer aldığını, Türk nüfusunun fazla olduğunu dahi ödeyemez hâle gelmiş ve iflas etmişti. Bunun üze-
ve bu yüzden Türklerde kalması gerektiğini savunmuştu. rine alacaklı devletler bir araya gelerek “Duyûn-u Umû-
İki taraf arasında anlaşma olmayınca sorun Milletler Cemi- miye” adıyla bir teşkilat kurmuşlardı. Osmanlı Devleti’nin
yeti’ne havale edildi. Ancak genel sekreteri İngiliz olan bu başlıca gelir kaynaklarına el koyan bu teşkilat, topladığı
cemiyetin hazırladığı raporda Musul’un Irak topraklarında parayı alacaklı devletler arasında paylaştırıyordu. Sanki
kalmasına karar verildi. Türk tarafı bu kararı protesto ederek “devlet içinde devlet varmış” gibi bir durum ortaya çık-
tepkilerini dile getirdi. Bu esnada Güneydoğu Anadolu’da mıştı.
çıkan Şeyh Sait İsyanı nedeniyle zor duruma düşen Türkiye, Bu durum Atatürk’ün;
Ankara Antlaşması ile Musul’u İngiliz mandasındaki Irak’a
bırakmak zorunda kaldı. I. “Tam bağımsızlık ancak mali bağımsızlık ile mümkün-
dür.”
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla-
maz? II. “Bir devletin maliyesi bağımsızlıktan mahrum olunca
o devletin bütün hayati kuruluşlarında bağımsızlık
A) İç politikada yaşanan sorun Türkiye’nin dış politikası- felce uğramıştır.”
nı olumsuz etkilemiştir.
III. “Büyük hayaller peşinden koşan, yapamayacağımız
B) Ankara Antlaşması Milletler Cemiyeti’nin katkılarıyla şeyleri yapar gibi görünen sahtekâr insanlardan deği-
yapılmıştır. liz.”
C) İngiltere Milletler Cemiyeti üzerinde önemli bir nüfuza
sahiptir. sözlerinden hangileriyle açıklanabilir?
D) Türkiye dış politikada aleyhine çözülmüş bir gelişme A) Yalnız I B) Yalnız III
yaşamıştır. C) I ve II D) I, II ve III

166 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük