Page 5 - 8 DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 5
Ünite 1: KADeR inAnCI PARAGRAF TESTI 2
1 Eşref-i mahlukat yani yaratılmışların en şereflisi olan 3 Namaz kılmak, ders çalışmak, arkadaş seçmek, iyi ve
insanı diğer varlıklardan ayıran temel özelliklerden biri, kötü davranışta bulunmak insanın özgür iradesiyle yaptığı
irade sahibi olmasıdır. İrade; seçme hürriyeti, bir şeyi davranışlardır. Kişinin bu sorumluluk alanına cüzî irade
yapıp yapmamaya karar verebilme yeteneğidir. İslam denir. İnsanın iradesinin dışında olan şeyler de vardır.
düşüncesinde insanın iradesine cüzi (sınırlı) irade, Kalbinin çalışması, nefes alıp vermesi, sindirim sistemi-
Allah’ın (c.c.) iradesine ise külli (her şeyi kaplayan, sınır- nin çalışması, ne zaman, nerede, hangi anneden doğa-
sız) irade denir. İnsan, irade sahibi ve özgür bir varlık cağı, hangi ırktan olacağı insanın iradesi dışında gerçek-
olduğu için karşılaştığı olumsuzlukları kadere yükleme- leşen durumlardır. Bu alana ise küllî irade denir.
melidir. O, aklını ve iradesini doğru kullanmalıdır. Daima Buna göre aşağıdakilerden hangisi cüzî irade kapsa-
salih ameller işlemeli, kötülüklerden uzak durmalıdır. mında değerlendirilemez?
Karşılaşabileceği kötü ve olumsuz durumlara karşı ted-
bir almalıdır. A) Hacca gitmeye karar veren insanın durumu
Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıda- B) Düzenli kalp atışları olan bir insanın durumu
kilerden hangisi olabilir? C) Sınavda birinci olan bir öğrencinin durumu
A) Kader B) Kaza D) Yaşlılara yardım eden bir gencin durumu
C) İrade D) İnanç
2 İnsan, kendisine verilen akıl ve irade sayesinde alacağı
kararlarda, yapacağı davranışlarda serbest bırakılmıştır.
Bunun sonucu olarak da yaptıklarından sorumlu kılın-
mıştır. Kur’an-ı Kerim’de bu durum şöyle ifade edilmiştir:
“Kim hidayet yolunu seçerse bunu ancak kendi iyiliği için
seçmiş olur; kim de doğruluktan saparsa kendi zararına 4 İnsanın özgürlüğü, zorlama ve baskı olmadan kendi ira-
sapmış olur. Hiçbir günahkâr, başkasının günah yükünü desiyle karar vermesidir. Sorumluluk ise verdiği karar
üstlenmez. Biz, bir peygamber göndermedikçe (kimseye) sonrasında doğan sonuçları kabul etmesidir. Yüce Allah
azap edecek değiliz.” (İsra suresi, 15. ayet)
(c.c), insanın sorumluluğunu gücüyle sınırlı tutmuştur.
Bu parçadan yola çıkarak aşağıdakilerin hangisine Allah (c.c), insanoğluna akıl ve irade yanında iyiyi kötü-
ulaşılabilir? den, doğruyu yanlıştan ayırt etmesi için rehber olarak
ilahî kitaplar ve peygamberler göndermiştir. İnsan akıl ve
A) İnsan, aklı sayesinde iradesini kullanarak iyiliğe ve
doğruluğa ulaşıp günahlardan korunabilir. iradesini, iyi ve doğru olanı tercih etme yönünde kullan-
malıdır. Mesela “Kaderim böyle.” diyerek sorumluluktan
B) İnsan, istediği gibi davranmakta serbest olduğundan kurtulmanın mümkün olamayacağı gerçeğini bilmelidir
davranışlarından sorumlu tutulamaz. çünkü insan özgür iradesiyle işlediklerinden sorumludur.
C) İnsan, toplumun iyiliği için daima hidayet yolunu seç-
melidir. Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yolları-
D) İnsanlar, başkalarına karşı davranışlarında serbest nın hangisinden yararlanılmamıştır?
bırakıldığından yaptıkları şeylerden dolayı günahkâr A) Tanımlama B) Karşılaştırma
olmazlar. C) Örneklendirme D) Benzetme
Markaj Yayınları / 8. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 5
MARKAJ YAYINLARI