Page 75 - 7. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM
P. 75

6. Bölüm: Zarflar (Belirteçler)                                              ÖZETİN ÖZETİ


                                             Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları


           Q    Fiillerin, sıfatların ya da zarfların anlamını ölçü yönünden tamamlayan, arttıran ya da azaltan zarflardır. “En, daha, pek,
              çok, az, biraz, kadar, bayağı, epeyce, fazla...” sözcükleri miktar zarfı olarak kullanılır.
           Q    Fiile, sıfata veya zarfa sorulan “Ne kadar?” sorusunun cevabı bize miktar zarfını verir.
               » O herkesten çok çalışıyor. (“Ne kadar çalışıyor?”    çok    anlamca fiili tamamlamış)
               » Eve biraz geç geldi. (“Ne kadar geç?”    biraz    anlamca zarfı tamamlamış)

               » Bayağı güzel bir iş yeri vardı. (“Ne kadar güzel?”    bayağı    anlamca sıfatı tamamlamış)

              5   “Daha” sözcüğü, cümlede “henüz” anlamına gelirse zaman zarfı, miktar bildirip “Ne kadar?” sorusuna cevap veriyorsa
                 miktar zarfı olur.
               » Rüya, sınavını daha bitirmedi. (“Ne zaman bitirmedi?”    daha    Zaman zarfıdır.)
               » Biz seni daha çalışkan biri sanıyorduk. (“Ne kadar çalışkan?”    daha    Miktar zarfıdır.)



                                                     Yer-Yön Zarfları


           Q    Fiillerin anlamını yer-yön bakımından belirten zarflardır. Yer-yön zarfları ek almamış hâlde kullanılır. “İçeri, dışarı, ileri,
              geri, aşağı, öte, beri, doğru” ifadeleri yer-yön zarfıdır. Yer-yön zarfları, fiile sorulan “Nere(ye)?” sorusuna cevap veren
              sözcük veya sözcük gruplarıdır.

               » Bütün eşyaları yukarı çıkardık. (“Nere çıkardık?” sorusuna “yukarı” cevabını aldığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)
               » Arabayı ileri al. (“Nere al?” sorusunu sorduğumuzda “ileri” cevabını aldığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)
               » Beri gel barışalım. (“Nere gel?” sorusunu sorduğumuzda “beri” cevabını aldığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)

               » Ne olur geri dön! (“Nere dön?” sorusunu sorduğumuzda “geri” cevabını aldığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)

              5   Yer-yön zarfları “-i, -e, -de, -den” ekleri ile beraber kullanılırsa zarf olmaktan çıkarak isim olur.
               » Herkes dışarı   çıkacak.                         » Herkes dışarıya   çıkacak.
                     zarf                                                isim


                                                       Soru Zarfları

           Q    Fiillerin anlamını soru yoluyla belirten zarflardır.

           Q    Bir cümlede zarfları bulmak için kullandığımız “Nasıl?, Neden?, Niçin?, Niye?, Ne? (eylemin nedenini sormak için kullanılı-
              yorsa), Ne zaman?, Nere?, Ne kadar?” ifadeleri cümle içerisinde yer aldıklarında soru zarfı olur.
               » Buraya kadar nasıl geldin?                       » Daha ne kadar yürüyeceğiz?
               » Dünkü toplantıya niçin katılmadın?               » Neden beni üzüp duruyorsun?

               » Onu ne zaman arayacaksın?                        » Ne gezip duruyorsun burada? (“Neden?” anlamında)

              5   Soru zarfı olabilecek ifadelerin cümle içinde soru zarfı olabilmeleri için bir fiile yöneltilmeleri gerekir. Bu ifadeler bir
                 isme yöneltilirse sıfat görevinde kullanılmış olur.
               » “Siz nasıl gideceksiniz  ?” cümlesinde “nasıl” sorusu fiilden önce kullanıldığı için zarftır. “Nasıl kişilerle   çalışıyorsunuz?” cümle-
                          fiil                                                           isim
              sindeki “nasıl” sorusu isimden önce kullanıldığı için sıfattır.



                                                                               Markaj Yayınları / 7. Sınıf Türkçe
                                         MARKAJ YAYINLARI                                                      75
   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80