Page 76 - 7. Sınıf Türkçe Defterim

6. Bölüm: Zarflar (Belirteçler) ÖZETİN ÖZETİ

Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları

Q Fiillerin, sıfatların ya da zarfların anlamını ölçü yönünden tamamlayan, arttıran ya da azaltan zarflardır. “En, daha, pek,
çok, az, biraz, kadar, bayağı, epeyce, fazla...” sözcükleri miktar zarfı olarak kullanılır.
Q Fiile, sıfata veya zarfa sorulan “Ne kadar?” sorusunun cevabı bize miktar zarfını verir.
» O herkesten çok çalışıyor. (“Ne kadar çalışıyor?” çok anlamca fiili tamamlamış)
» Eve biraz geç geldi. (“Ne kadar geç?” biraz anlamca zarfı tamamlamış)

» Bayağı güzel bir iş yeri vardı. (“Ne kadar güzel?” bayağı anlamca sıfatı tamamlamış)

5 “Daha” sözcüğü, cümlede “henüz” anlamına gelirse zaman zarfı, miktar bildirip “Ne kadar?” sorusuna cevap veriyorsa
miktar zarfı olur.
» Rüya, sınavını daha bitirmedi. (“Ne zaman bitirmedi?” daha Zaman zarfıdır.)
» Biz seni daha çalışkan biri sanıyorduk. (“Ne kadar çalışkan?” daha Miktar zarfıdır.)

Yer-Yön Zarfları

Q Fiillerin anlamını yer-yön bakımından belirten zarflardır. Yer-yön zarfları ek almamış hâlde kullanılır. “İçeri, dışarı, ileri,
geri, aşağı, öte, beri, doğru” ifadeleri yer-yön zarfıdır. Yer-yön zarfları, fiile sorulan “Nere(ye)?” sorusuna cevap veren
sözcük veya sözcük gruplarıdır.

» Bütün eşyaları yukarı çıkardık. (“Nere çıkardık?” sorusuna “yukarı” cevabını aldığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)
» Arabayı ileri al. (“Nere al?” sorusunu sorduğumuzda “ileri” cevabını aldığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)
» Beri gel barışalım. (“Nere gel?” sorusunu sorduğumuzda “beri” cevabını aldığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)

» Ne olur geri dön! (“Nere dön?” sorusunu sorduğumuzda “geri” cevabını aldığımız için bu sözcük yer-yön zarfıdır.)

5 Yer-yön zarfları “-i, -e, -de, -den” ekleri ile beraber kullanılırsa zarf olmaktan çıkarak isim olur.
» Herkes dışarı çıkacak. » Herkes dışarıya çıkacak.
zarf isim

Soru Zarfları

Q Fiillerin anlamını soru yoluyla belirten zarflardır.

Q Bir cümlede zarfları bulmak için kullandığımız “Nasıl?, Neden?, Niçin?, Niye?, Ne? (eylemin nedenini sormak için kullanılı-
yorsa), Ne zaman?, Nere?, Ne kadar?” ifadeleri cümle içerisinde yer aldıklarında soru zarfı olur.
» Buraya kadar nasıl geldin? » Daha ne kadar yürüyeceğiz?
» Dünkü toplantıya niçin katılmadın? » Neden beni üzüp duruyorsun?

» Onu ne zaman arayacaksın? » Ne gezip duruyorsun burada? (“Neden?” anlamında)

5 Soru zarfı olabilecek ifadelerin cümle içinde soru zarfı olabilmeleri için bir fiile yöneltilmeleri gerekir. Bu ifadeler bir
isme yöneltilirse sıfat görevinde kullanılmış olur.
» “Siz nasıl gideceksiniz ?” cümlesinde “nasıl” sorusu fiilden önce kullanıldığı için zarftır. “Nasıl kişilerle çalışıyorsunuz?” cümle-
fiil isim
sindeki “nasıl” sorusu isimden önce kullanıldığı için sıfattır.

7. Sınıf Türkçe 75