Page 66 - 7. Sınıf Matematik Defterim
P. 66

3. ÜNİTE: CEBİRSEL İFADELERDEN EŞİTLİK VE DENKLEMLERE                        ÖZETİN ÖZETİ

                                 denklemlerde eşİTLİĞİn korunumu İlkesİ

          Q   İçinde en az bir bilinmeyen bulunan eşitliklere denklem denir. Eşitliğin her iki tarafına aynı sayı eklenir veya çıkarılırsa ya da
            aynı sayı ile çarpılır veya bölünürse eşitlik bozulmaz, korunur.

                x +=4  6                    x5-=  8                      4x 20=                       x  =  7
                                               5
              x  +- = -4 4  64            x5-+ =  8 5+                   4x  20                       2
                
                                                  
                                            
                      
                  0     2                     0     13                      =                         x
                   x  = 2                      x =  13                   4    4                     2. =  7.2
                                                                                                      2
                                                                           =
                                                                          x5
                                                                                                       =
                                                                                                      x 14
                       BİRİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLERİ KURMA
          Q   İçinde bir bilinmeyen bulunan ve bilinmeyenin derecesi 1 olan eşitliklere birinci dereceden bir bilinmeyenli denklem denir.
          Q   Denklem kurma problemlerinde aşağıdaki kelimelere karşılık gelen terimlere ve denklem kurma sıralamasına dikkat edilir.
             5  Fazlası = Toplama işlemi  5  Eksiği = Çıkarma işlemi  5  Katı = Çarpma işlemi  5  Bölümü = Bölme işlemi
                                         2. Terimleri bulalım
            1. Bilinmeyeni Seçelim                                  3. Başından Sonuna          Denklemde bulunan
                                         Problemde; fazlası,         Doğru Okuyalım
             Problemlerde geçen                                                               değişkenin değeri yerine
           "hangi sayı" ifadelerinin    eksiği, katı ve bölümü   Kullanılan terimlerin sıra-  yazılarak eşitlik kontrol
           yerine bilinmeyen seçilir.  kelimelerinin nerede kul-   lamasına dikkat edilir.           edilir.
                                       lanıldığına dikkat edilir.

          Örnek:  "Hangi sayının 5 katının 4 fazlası 29 eder?"

          Bilinmeyen sayı = x   Sayının 5 katı = 5x   Sayının 5 katının 4 fazlası = 5x + 4   29'a eşit = 5x + 4 = 29

                        BİRİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMİN ÇÖZÜMÜ

          Q   Denklem çözülürken; önce bilinmeyenler bir tarafa, bilinenler bir tarafa alınır. Daha sonra da bilinmeyen yalnız bırakılana kadar
            eşitliğin her iki tarafına aynı işlemler uygulanır.

          Örnek Soru: 2x + 3 = 7 ise x'in değeri kaçtır?  Örnek Soru: 5 . (x – 2) = 3 . (x + 2) denkleminin çözüm kümesini bulalım.
          Çözüm:       2x +=  7
                          3
                    2x +- = -                         Çözüm:  5 . (x - 2) = 3 . (x + 2)   dağılma özelliği kullanılırsa,
                             7 3
                       3 3
                       
                             
                         0     4                          5x - 10 = 3x + 6
                              4
                         2x = Þ=     2 bulunur.           5x - 3x = 6 + 10
                                  x
                          2   2                                  2x = 16 ⇒ x = 8 olur.
                                         DENKLEM KURMA PROBLEMLERİ
                                          2. Plan Yapalım
            1. Problemi anlayalım                                   3. Planı Uygulayalım        4. Kontrol Edelim
                                      Değişkene göre toplama,
             Problemde verilenler                                 Kurulan denklemde bilin-    Değişkenin değeri denk-
                                       çıkarma, çarpma, bölme
            ve istenenler belirlenir.   terimlerine göre denklem   meyen yalnız bırakılana    lemde yerine yazılarak
            Değişkenler belirlenir.                                 kadar işlem yapılır.       eşitlik kontrol edilir.
                                             kurulur.

          Örnek Soru: Ömer'in kumbarasındaki paranın 5 TL fazlasının 3 katı 21 TL ise Ömer'in kumbarasında kaç TL vardır?
          Çözüm: Kumbaradaki para x olsun. 5 TL fazlasının 3 katı: 3 . (x + 5) olur.
          3(x + 5) = 21   ⇒   x + 5 = 7   ⇒   x = 2 TL olur.



                                                                                            7. Sınıf Matematik  65
   61   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71