Page 16 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

1. ÜNİTE: GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ ÖZETİN ÖZETİ

Orion Takımyıldızı Büyükayı Takımyıldızı Küçükayı Takımyıldızı Köpek Takımyıldızı

Q Kutup Yıldızı, Küçükayı Takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Kutup Yıldızı’ndan geceleri yön bulmada yararlanılır. Kutup Yıldızı
daima kuzeyi gösterir.
Q Etrafı gaz ve toz bulutlarından oluşan irili ufaklı taşlar ve buz kristallerinin oluşturduğu kuyruklu yıldızların Güneş’e yaklaş-
ması sonucu buz parçaları kopar ve serbest kalır. Kopan bu parça ince bir ışık çizgisi oluşturur. Buna yıldız kayması denir.
Q Kuyruklu yıldız, yıldız değildir. Kendiliğinden ışık kaynağı olmayan, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtan donmuş haldeki buz, gaz ve
toz bulutlarından oluşan gök cisimleridir. En son gözlemlenen kuyruklu yıldız ise İkaye-Zhang kuyruklu yıldızıdır.
Q Uzayda başıboş dolaşan belli bir yörüngesi olmayan taşlara gök taşı denir. Meteorlar Dünya atmosferine girdiğinde ısınır ve
yanar. Meteorların çoğu atmosferde yanar. Atmosferde yanmayan meteorlar ise Dünya’ya ulaşır. Yeryüzüne ulaşan meteor-
lara meteorit denir.

Galaksiler (Gök Adalar)

Q Güneş ve diğer yıldızların, gezegenlerin, uyduların, bir araya gelerek oluşturdukları topluluğa galaksi (gök ada) denir.
Q Gök ada bir sistem gibidir. Galaksiler, sarmal, çubuklu sarmal, eliptik ve düzensiz şekillerde olabilir.

Sarmal Galaksi Eliptik Galaksi Düzensiz Galaksi Çubuklu Sarmal Galaksi

Q Andromeda Galaksisi, Samanyolu Galaksisi sarmal yapıdadır.
Q Dünya’mız Samanyolu Galaksisi’nin Avcı (Orion) kolunda yer alır, Güneş sisteminde bulunur.
Q Eliptik galaksiler genellikle küçük yapıdadır. Yıldız oluşumu düşüktür. Yaşlı yıldızlar çoğunluktadır. Eliptik yapıda olan galaksi-
lere Sambrero Galaksisi örnektir.
Q Düzensiz galaksiler; belli bir biçime sahip değildir. Çubuklu sarmal galaksiler biçim olarak sarmal galaksilere benzer. Ancak
merkezinde ince uzun bir çubuk şekli bulunur.
Gezegen; Güneş etrafında belli yörüngelerde hareket eden belli büyüklükteki gök cisimleridir. Isı ve ışık yaymazlar, aldıkları
ışığı yansıtırlar. Hareketlidirler. Belirli bir yıldızın yörüngesinde dönerler. Gezegenler soğuktur ve yıldızlara göre çok küçüktür.
Güneş sisteminde yer alan bu gezegenler Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün’dür.
Q Gezegenlerin Güneş’e olan uzaklıkları astronomi birimi (AB) ile ifade edilir.
Evren
Q Evren, Dünya’yı da kapsayan ve Dünya ile birlikte gök cisimlerinin tümüne denir. Evrenin nasıl oluştuğuyla ilgili Isaac Newton
ve Georges Lemaitre’nin görüşleri mevcuttur. Isaac Newton: Evren hareketsiz olup başlangıcı yoktur. Sonsuza kadar var-
lığını değiştirmeden sürdürecektir. Georges Lemaitre: Evrenin bir başlangıcı vardır. Evren sürekli genişlemektedir. Bu görüş
Big Bang Teorisiyle açıklanmıştır. Gök cisimlerini barındıran, evrenin Dünya dışında kalan bölümüne uzay denir.

7. Sınıf Fen Bilimleri 15