Page 53 - 6. Sınıf Matematik Defterim
P. 53

ÖZETİN ÖZETİ                                                                       2. ÜNİTE


              KESİRLERLE ÇARPMA                                      KESİRLERLE BÖLME


                         2 4  =  24⋅  =  8                                  Modelleme Yöntemi
                          ⋅
                         3 5   3 5 ⋅  15
                                                                  1    1    1    1    1    1     6 tane 1
          Kesirlerle çarpma işlemi yapılırken paylar çarpılıp paya,
                   paydalar çarpılıp paydaya yazılır.
                                                                 1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1
                        5 ⋅  6  =  5 6 ⋅  =  30                  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2          12 tane  2 1
                           7    7     7
                                                                                               1
        Bir doğal sayı kesirle çarpılırken doğal sayı pay ile çarpılıp   Model incelendiğinde 6'nın içinde 12 tane   olduğu görülür.
                                                                                               2
        paya yazılır. Payda aynen paydaya yazılır.
                                                                            Ortak Payda Yöntemi
                         2    1
                83   =  8  ⋅  3  =  2 1  =  2 1⋅  =  2
                                   ⋅
                  ⋅
                9 12    9   12    3 3   33⋅   9               Kesirlerin  paydaları  eşitlenir.  Birinci  kesrin  payı,  ikinci
                         3    3
                                                              kesrin payına bölünür. Paydalar ise kendi arasında bölünür.
        Çarpım  durumundaki  iki  kesirden  birinin  payı  ile  diğerinin   1  6  1  12  1  12  ÷ 1
        paydası sadeleştirilebilir.                             ÷ 6  =  ÷  =    ÷  =       =  12
                                                                  2   1   2   2   2   2  ÷ 2
                                                                     ( ) 2
                                 1   3
                1   2   5 12    5   12   13    3                          Ters Çevir, Çarp Yöntemi
               1 ⋅  1  =  ⋅  =    ⋅    =  ⋅  =
                4  10   4 10    4  1  10  2  12  2            Birinci kesir aynen yazılır. İkinci kesir ters çevrilip çarpılır.
                                                                  1   6   1  6 2     ⋅ 6 2
                                                                ÷ 6  =  ÷  =   ⋅  =     =  12 olur.
        Tam sayılı kesirlerle çarpma işlemi yapılırken kesirler bileşik   2  1  2  1  1  ⋅ 1 1
        kesir olarak yazılıp çarpma işlemi yapılır.


        KESİRLERLE İŞLEMLERİN SONUCUNU                             KESİRLERLE PROBLEMLER

                      TahmİN ETME

       Q    Kesirlerle işlem sonuçları tahmin edilirken;     Örnek: 400 kg'lık bulgur, yarım kg'lık paketlere ayrılıp, bulgurların
                                     1                       480 paketi satılıyor. Geriye kalan bulgur paketi sayısını bulalım.
          5   Kesirlerin sıfıra (0), yarıma ( ) ve tama (1) yakınlığın-
                                     2
                                                                   Problemi Anlayalım          Plan Yapalım
             dan faydalanarak yuvarlama yapılabilir.
                                                     1        Verilenler: 400 kg bulgur,   400  kg  bulguru,  yarım
       Q    Payı,  paydanın  hemen  hemen  üçte  biri  ise  kesir     'e
                                                     3        yarım kg'lık paketlere    kg'lık  paketlere  koyalım.
                    20                                        konuluyor. 480 paket
          yuvarlanır.       pay, paydanın hemen hemen üçte biri                         Paket sayısını bulalım.
                    61                                        satılıyor.
                     1                                        İstenenler: Satılmayan    Paket  sayısından,  satılan
          olduğundan   'e yuvarlanır.
                    3                                         bulgur paketi sayısı kaçtır?  paket sayısını çıkaralım.

                                                      1            Planı Uygulayalım          Kontrol Edelim
       Q    Payı,  paydanın  hemen  hemen  dörtte  biri  ise  kesir   4   'e
                    50
          yuvarlanır.       pay, paydanın hemen hemen dörtte
                    201                                       Yarım  kg'lık  toplam  paket   + 320  = 480  800 paket
                                                              sayısı;
                        1                                                                800  ÷=2  400 kg bulgur
          biri olduğundan   'e yuvarlanır.                          1   400 2
                       4                                          ÷ 400  =  ⋅  =  800
                                                                    2    1   1
                                                              Kalan paket sayısı;       Yarım kg'lık paket
                                                               800 −  480 =  320 paket bulgur kalmyØtyr.


        52    6. Sınıf Matematik
   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58