Page 202 - 5. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

Gökyüzündeki Komşumuz: Ay

A • Ay, kendi etrafında dönme, Dünya etrafında dolanma,
AY’IN ÖZELLIKLERI VE HAREKETLERIY’IN ÖZELLIKLERI VE HAREKETLERI
• Dünya’mızın tek doğal uydusu Dünya ile birlikte Güneş etrafında dolanma hareketle-

Ay’dır� rini saat yönünün tersi yönde yapar�
• Ay bir enerji kaynağı değildir� • Ay üzerinde kayalıklar, Ay denizi, vadiler, yüksek dağ-

• Ay’ın geometrik şekli küreye lar ve çok sayıda kraterler bulunur�
benzer� • Ay’ın yüzeyinde gök taşlarının çarpması sonucu olu-
• Geceleri ışık yaymasının sebe- şan bölgeye krater denir�
bi Güneş’ten aldığı ışınları yansıtmasıdır� Ay’ın Hareketleri
• Ay’da atmosfer çok ince olduğu için Ay’ın atmosferi • Ay kendi ekseni etrafında dönerken aynı zamanda
EDİTÖR YAYINLARI
yok kabul edilir� Bu yüzden Ay’da hava olayları göz- Dünya’nın etrafında dolanmaktadır�
lenmez� Gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı • Ay, Dünya’nın çevresinde bir tam dolanımını yaklaşık
daha çoktur� 27,3 günde tamamlar�
• Ay’da hava olaylarının olmaması sonucu astronotların • Ay, Dünya’nın çevresinde dolandığı için Dünya ile
bıraktıkları ayak izleri sonsuza dek bozulmadan kalır� birlikte Güneş’in çevresinde de dolanır� Bu dolanma
• Ay, kendi ekseninde dönerken Dünya ekseninde de hareketini Dünya’nın dolanma hareketi ile eş zamanlı
dolanır� Bu durumda Ay’ın kendi ekseninde dönmesi- olarak 365 gün 6 saatte tamamlar�
ne dönme hareketi, Dünya’nın çevresinde ve Dünya
A
ile birlikte Güneş’in etrafında hareket etmesine dolan- AY’IN EVRELERIY’IN EVRELERI
ma hareketi denir� • Ay Dünya’nın etrafında dolanırken ışık alan kısmı de-
• Ay’ın kendi etrafında dönmesi ile Dünya çevresinde ğiştiği için Dünya’dan bakıldığında farklı şekillerde gö-

dolanması yaklaşık aynı süreye (27, 3 gün) eşittir� rülür� Ay’da oluşan bu farklı görüntülere Ay’ın evreleri
Bundan dolayı Dünya’dan Ay’a bakıldığında Ay’ın hep denir� Ay’ın evrelerinin tamamlanma süresi 29 gün 12
aynı yüzünü görürüz� saattir�

Son Dördün: Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünün sol yarısının aydın-
lık göründüğü evredir� Ay’ın görünümü ters “D” harfi şeklindedir�
Dolunay evresinden yaklaşık bir hafta sonra gözlemlenir�
Hilal: Ay’ın son dördün evresinden Şişkin Ay: Ay’ın dolunay ev-
yeni ay evresine geçişinde görülen ara resinden son dördün evresine
evredir� Ay “C” harfi şeklinde görünür� geçişinde görülen ara evredir�

Yeni Ay: � Ay’ın Dolunay: Ay’ın Dünya’ya
Dünya’ya bakan bakan yüzü parlak ve küre
yüzü Güneş ışınları- şeklinde görünür� Dünya,
nı alamadığı için Ay Ay ile Güneş arasında
Dünya’dan görülmez� kalır� Ilk dördün evresinden
Ay, Dünya ile Güneş yaklaşık bir hafta sonra
arasına kalır� oluşur�

Hilal: Ay’ın yeni ay evresinde ilk dördün Şişkin Ay: Ay’ın ilk dördün
evresine geçişinde görülen ara evredir� evresinden dolunay evresine
Ay ters “C” harfi şeklinde görünür� geçişinde görülen ara evredir�
İlk Dördün: Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünün sağ yarısının
aydınlık göründüğü evredir� Ay’ın görünümü “D” harfi şeklin-
dedir� Yeni ay evresinden yaklaşık bir hafta sonra oluşur�

202 Fen Bilimleri / 1. Ünite