Page 180 - 5. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

5. Tema

SÖZEL MANTIK VE MUHAKEME
SÖZEL MANTIK VE MUHAKEME

• Muhakeme sözcüğü, kelime anlamı olarak “düşünme, › Tuğçe, fen bilimleri dersinde Ceren’den daha ba-
akıl yürütme, hüküm çıkarma” anlamına gelir� Muha- şarılıdır�
keme ve mantık soruları da bu anlamla ilişkili olan › Ceren Türkçe dersinde en başarısız olandır�
sorulardır� › Sema, fen bilimleri dersinde Tuğçe’den daha başa-
• Muhakeme sorularında asıl amaç, verilen metinlerden rılıdır ama matematik dersinde ondan başarısızdır�

ve önermelerden (bilgilerden) çıkarımda bulunmaktır�
› Tuğçe, matematik dersinde Ceren’den daha başa-
Sözel Muhakeme ve Mantık Sorularında Kullanılan rısızdır�
EDİTÖR YAYINLARI
Temel Kavramlar › Tuğçe, Türkçe dersinde Sema’dan daha başarılıdır�
Muhakeme: Metin hâlinde veya önermeler şeklinde
verilen bir soruyu/sorunu çözmek, çıkarımlarda bulun- ̚ Çözüm: Fen bilimleri dersi için;
maktır�
• 1� öncülden, Ceren’in fen bilimleri dersinde 1�
Akıl yürütme: Belirtilen unsurlar (önermeler, bilgiler) sırada olmayacağı anlaşılır�
hakkında tahminlerde bulunmaktır�
• 3� öncülden ise Sema, Tuğçe’den başarılı olduğu
Önerme: Doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanabilen bil- için Tuğçe’nin 1� sırada olamayacağı anlaşılır�
gileri içeren cümle ya da cümlelerdir�
Dolayısıyla sıralama şöyle olur:
Çıkarım: Verilen önermeleri her açıdan değerlendire- 1� Sema / 2� Tuğçe / 3� Ceren
rek bu önermelerden yeni bilgiler (veriler) elde etmektir�
Sıralama: Metin veya önermelerden elde edilen yeni Matematik dersi için;
verileri belli bir sıraya koymaktır�
• 3� öncüle göre Sema, Tuğçe’den başarısız olduğu
Öncül: Sorularda verilen önermelerden her birine ve- için 1� sırada olamaz�
rilen addır�
• 4� öncüle göre ise Tuğçe, Ceren’den başarısız
Sorularda Kullanılan Bazı Unsurlar olduğu için Tuğçe 1� olamaz� Dolayısıyla sıralama

Kişiler: Ali, doktor, öğretmen, öğrenci, araştırmacı��� şöyle olur: 1�Ceren / 2� Tuğçe / 3� Sema
Nesneler: Kitaplar, dergiler, içecekler���
Türkçe dersi için;
Yerler: Ankara, Hindistan, okul, müze, sınıf, lokanta���
Zaman: Yıllar, aylar, haftalar, günler, saatler��� • 2� öncüle göre Ceren, Türkçe dersinde 3� sırada-
Yönler: Batı, doğu, kuzey, güney, sağ, yukarı��� dır�
İlişkiler: Arkadaşlık, akrabalık, kardeşlik, evlilik��� • 5� öncüle göre Tuğçe, Sema’dan başarılı olduğu
için Sema 1� sırada olamaz� Dolayısıyla sıralama
şöyle olur: 1� Tuğçe / 2� Sema / 3� Ceren

SIRALAMA YAPMA
• Metinde ve öncüllerde verilen bilgileri farklı değiş- Çözüm için yapılan açıklamaları tablo hâline getire-
lim:
kenlere göre sıralamayı gerektiren sorulara sıralama
soruları denir� Soruda verilen kurgudan o sorunun sı- Matematik Fen Bilimleri Türkçe
ralama sorusu olup olmadığı kolayca anlaşılabilir�
1� (En başarılı) Ceren Sema Tuğçe
̛ Örnek: Sema, Tuğçe ve Ceren’in matematik, fen 2� Tuğçe Tuğçe Sema
bilimleri ve Türkçe derslerindeki başarıları hakkında
aşağıda bazı bilgiler verilmiştir: 3� (En başarısız) Sema Ceren Ceren

180 Türkçe / 5. Tema