Page 61 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Fen Bilimleri Fasikül-3
P. 61

Ünite 6: Yaşamımızdaki Elektrik                                               HIZLI BAKIŞ


            BASİT BİR ELEKTRİK DEVRESİNDE AMPUL PARLAKLIĞINI ETKİLEYEN DEĞİŞKENLER

          Ampul Parlaklığını Etkileyen Değişkenler


                     Ampul Sayısının Değiştirilmesi                            Pil Sayısının Değiştirilmesi

                        Hipotez; “Bir elektrik devre-                            Hipotez; “Bir elektrik dev-
                        sinde ampul sayısı değiştikçe                           resinde pil sayısı değiştikçe
                        ampul parlaklığı da değişir.”                           ampul parlaklığı da değişir.”
                               şeklindedir.                                            şeklindedir.



               Q   Aşağıdaki  elektrik  devrelerinde  lambalar  ve  piller   Q   Aşağıdaki elektrik devrelerinde lambalar ve piller
                  özdeştir.                                               özdeştir.
               Q    Devrede bulunan pillerin devreye verdiği elektrik   Q   Laboratuvar  ortamında  ilk  önce  I.  devre  daha
                  enerjileri eşittir.                                     sonra II. devre kuruluyor.
               Q    Laboratuvar  ortamında  ilk  önce  I.  devre  daha        I. Devre              II. Devre
                  sonra II. devre kuruluyor.

                      I. Devre              II. Devre







                                                                            Ampul sayısı: 1       Ampul sayısı: 1
                                                                             Pil sayısı: 2         Pil sayısı: 3
                    Ampul sayısı: 1      Ampul sayısı: 2                   Anahtar sayısı: 1     Anahtar sayısı: 1
                     Pil sayısı: 1         Pil sayısı: 1
                   Anahtar sayısı: 1     Anahtar sayısı: 1              Bağımsız Değişken: Devrede, sayısında değişik-
                                                                        lik yapılan pil sayısıdır.
               Bağımsız Değişken: Devrede, sayısında değişik-
               lik yapılan ampul sayısıdır.
                                                                        Bağımlı  Değişken:  Yapılan  değişiklikten  etkile-
                                                                        nen durum ise ampul parlaklığıdır.
               Bağımlı  Değişken:  Yapılan  değişiklikten  etkile-
               nen durum ise ampul parlaklığıdır.
                                                                        Kontrol Edilen Değişken: Sayısı değiştirilmeyen
                                                                        devre elemanı olan ampul sayısı ve anahtar sayısıdır.
               Kontrol Edilen Değişken: Sayısı değiştirilmeyen          Q   Bir elektrik devresinde;
               devre elemanı olan pil sayısı ve anahtar sayısıdır.
                                                                        5  Pil sayısının artması ile elektrik enerjisi de artar.
               Q    Bir elektrik devresinde;
                                                                        5  II.  devredeki  pil  sayısı  daha  fazladır.  Bu  da
               5   Pil  devreye  enerji  sağlar.  Ampul  ise  bu  enerjiyi   ampulün parlaklılığını artırır.
                  harcar.  Ampul  sayısının  artması  ile  pilin  ürettiği
                  enerjinin tüketimi de artar.                          5  Devredeki  pil  sayısı  arttırılır  ampul  sayısı  sabit
                                                                          tutulursa ampulün parlaklığı artar.
               5   Bu  nedenle  II.  devredeki  ampulün  parlaklığı  I.
                  devreye göre azdır.                                   Q   Sonuç olarak; ampulün parlaklığını etkileyen değiş-
                                                                          kenlerden iki tanesi aşağıdaki gibi sıralanabilir.
               5   Devredeki ampul sayısı arttırılır, pil sayısı sabit
                  tutulursa ampulün parlaklığı azalır.                     5  Ampul sayısı      5  Pil sayısı


                                                                                         5. Sınıf Fen Bilimleri  13
   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66