Page 5 - 11. SINIF KİMYA KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 1: MODERN ATOM TEORİSİ

ATOMUN KUANTUM MODELİ

Atomun Kuantum Modeli Manyetik Kuantum Sayısı (m )
ℓ
Bohr Atom Modelinin Sınırlılıkları Q Orbitallerin uzaydaki yönelimini belirtir.
Q ℓ değeri için m = 2ℓ+1 sayısal değeri alır.
Q Bohr atom modeli, çok elektronlu atomların spektru- ℓ
munu açıklamada yetersizdir. Q m : -ℓ, ...-1, 0 +1, ...+ℓ olur.
ℓ
Q Bohr, çekirdek çevresindeki dairesel yörüngelerde belli bir hızla Spin Kuantum Sayısı (m )
s
dönen elektronların neden çekirdeğe düşmediğini, elektronun Q Elektronların kendi ekseni etrafındaki dönüş yönünü
yörüngenin dışında neden bulunamayacağını açıklayamamıştır. belirtir. m ile gösterilir.
s
Modern Atom Modeli ve Orbital Kavramı Q m , saatin dönme yönünde +1/2 (↑) ve tersi yönde -1/2
s
GİRİŞ YAYINLARI
(↓) olmak üzere iki değere sahiptir.
Q 1924 yılında Louis De Broglie, elektron gibi küçük kütleli
taneciklerin dalga özelliği gösterdiğini belirtmiştir. Atom Orbitalleri
s Orbitalleri
Q 1927 yılında Werner Heisenberg, elektronun konumunun
ve hızının aynı anda belirlenemeyeceğini bulmuştur. Q Küreseldir. ℓ = 0 değerine sahiptir. Her enerji seviye-
Q Modern atom modelinde, elektronların çekirdekten belirli sinde bir tane bulunur. En fazla 2 elektron bulunabilir.
y
y
y
uzaklıkta bulunma ihtimalinin yüksek olduğu uzay bölgele-
rine orbital (elektron bulutu) denir. x x x
Q 1926 yılında Erwin Schrödinger, dalga denkleminde elekt- z 1s z 2s z 3s
ronun tanecik ve dalga davranışlarını birleştirmiştir.
p Orbitalleri
Yörünge ve Orbital Kavramları Q ℓ = 1 değerine sahiptir. n = 2 den itibaren bütün enerji
Yörünge düzeylerinde bulunur. 3 çeşit p orbitali vardır. Bunlar p ,
Q Bohr atom modeline göre elektronların izlediği varsa- p ve p 'dir. x
yılan dairesel yoldur. Elektronun iki boyutlu (düzlemsel) y y z y y
hareketini belirtir. Şekli daireseldir. Her yörünge sadece z z z
belirli sayıda elektron içerir.
Orbital x x x
Q Modern atom modeline göre elektronun bulunma ihti-
malinin yüksek olduğu bölgelerdir. Elektronun üç boyutlu p x p z p y
hareketini belirtir. Farklı şekillerde olabilir. Her orbitalde d Orbitalleri
en fazla 2 elektron bulunur. Q ℓ = 2 değerine sahiptir. 3 enerji seviyesinden başlar ve
Kuantum Sayıları üst enerji seviyelerinde bulunabilir. d , d , d , d 2 , d 2
xy
x –y
2
z
yz
xz
Baş Kuantum Sayısı (n) şeklinde 5 çeşit d orbitali vardır. En fazla 10 elektron alır.
Q Elektronun enerji düzeyini ve elektronun çekirdeğe uzak- f Orbitalleri
lığını ifade eder. Q ℓ = 3 değerine sahip orbitallerdir. n = 4'ten itibaren
üst enerji düzeylerinde bulunur. 7 tane f orbitali vardır.
Baş Kuantum Sayısı (n) 1 2 3 4 5 ... En fazla 14 elektron alabilir.
Katman (Enerji Düzeyi) K L M N O ... Çok Elektronlu Atomlarda Orbitallerin Enerji Seviyeleri
Açısal Momentum (İkincil, Yan) Kuantum Sayısı (ℓ) Q Orbitallerin enerjileri n + ℓ değerinin artmasıyla artar.
Orbitallerin türünü ve enerji düzeyindeki alt enerji düzeyi Q Aynı n + ℓ değerine sahip orbitallerde n değeri büyük
sayısını ifade eder. olanın enerjisi daha fazladır.
ℓ = 0, 1, 2 ... (n–1) e kadar tüm tam sayı değerlerini alır. Q n + ℓ değerlerine göre orbitallerin enerjileri arasındaki ilişki,
1s < 2s < 2p < 3s < 3p < 4s < 3d < 4p < 5s < 4d < 5p
Açısal Momentum Kuantum Sayısı (ℓ) 0 1 2 3 ...
... şeklindedir.
Orbital Türü s p d f ...

6 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Kimya