Page 19 - 11. SINIF FİZİK KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 2: ELEKTRİK VE MANYETİZMA

elektrİksel kuvvet ve elektrİk alan - ELEKTRİKSEL POTANSİYEL

ÁF q 1 q 2 ÁF Elektriksel Potansiyel
2
+
+
1 +q +q
d K 1 2 L
q 1 ÁF ÁF q 2 d
+ 1 2 - K noktasında bulunan +q yükü sabit tutulurken sonsuzdaki
d 1
+q yükünü L noktasına getirmek için K noktasında bir iş
2
Q Aynı cins elektrik yükleri birbirini iterken, zıt cins elekt- yapılır. Yükler birbirini iteceğinden dolayı yük L noktasına
GİRİŞ YAYINLARI
rik yükleri birbirini çeker.
q .q getirilirken elektriksel kuvvetlere karşı iş yapılır.
1 2
ÁF = - ÁF olur. ÁF = k ile bulunur.
1 2 d 2 Yapılan bu iş sistemde potansiyel enerji olarak depolanır.
2
1 m q .q
1 2
9
�k= = 8, 98 x 10 N dir.� E = k ile bulunur.
p
4pε o C 2 d
k ortamının cinsine bağlı olup coulomb sabitidir. Q Bir q yükünden d kadar uzaklıktaki bir noktada 1 C'luk
yükün potansiyel enerjisine o noktanın potansiyeli
+q K -q denir.
+ - ÁE K
d ÁE d q +1c q
V = k ile bulunur.
Bir elektrik yükünün başka bir elektrik yükü üzerinde meydana d
getirdiği itme ya da çekme kuvvetine Elektrik alanı denir. Şekilde d
gösterilen +q ve -q yüklerinin kendilerinden d kadar uzaklıktaki K
noktasında elektrik alanını bulabilmek için K noktasında +1 cou- Elektriksel potansiyel skaler bir büyüklük olup birimi
lomb'luk yük varmış gibi düşünülerek ÁE = k. q ile bulunur. volt'tur.
d 2
Elektrik alanı, vektörel büyüklüktür. ÁE ÁE
Newton
Birimi dur. +q +q
Coulomb
K L L K
Q +q yükünün K noktasına oluşturduğu elektrik alanın yönü Şekil I Şekil II
yükten dışa doğrudur.
Q -q yükünün K noktasında oluşturduğu elektrik alanın Şekil I'de +q yükü K noktasından L noktasına getirilirse
yönü ise yüke doğrudur. elektriksel kuvvet iş yapar.
Q Elektrik alan ve elektriksel kuvvet arasında ÁF = q. ÁE Şekil II'deki +q yükü K dan L noktasına getirilirse elektrik-
bağıntısı vardır. sel kuvvete karşı iş yapılır.
Yapılan iş

W = q.V = q. (V - V ) ile bulunur.
KL L K
+ -

Pozitif noktasal yükün oluşturduğu elektrik alan çizgilerinin
yönü yükten dışa doğru iken, negatif noktasal yüklerin oluş-
turduğu çizgiler ise yüke doğrudur.

128 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Fizik