Page 27 - 11. SINIF BİYOLOJİ KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 1: İNSAN FİZYOLOJİSİ

ÜRİNER SİSTEM

Q Canlılarda metabolik faaliyetler sonucunda oluşan atıkların vücuttan uzaklaştırılmasına boşaltım denir.

Q Boşaltım ürünlerinin vücuttan dışarı atılmasında üriner sistem görev alır.
Q Vücudun kararlı iç dengesine doğrudan etki eder.
Q Boşaltım ürünlerinin başında azotlu boşaltım ürünleri gelir.
Q NH en zehirli olanı, üre daha az zehirli, ürik asit ise en az zehirli boşaltım atığıdır.
3

Üriner Sistemin Yapı, Görev ve İşleyişi Böbreğin Yapısı ve Kısımları
GİRİŞ YAYINLARI
Q Azotlu boşaltım ürünlerini ve diğer yabancı maddeleri Q Böbrekler kabuk (korteks), öz (medulla) ve havuzcuk
vücuttan uzaklaştırır. (pelvis) adı verilen 3 temel kısımdan oluşur.
Q Kan hacminin ve kan basıncının düzenlenmesini sağlar.
Q Vücudun su, elektrolit ve mineral dengesinin ayarlanma- Böbrek atardamarı Kabuk (korteks)
sını sağlar. Öz (medulla)
Q D vitaminini aktifleştirir. Böbrek toplardamarı

Q Uzun süreli açlıklarda yağ, protein gibi besinlerden gli- Üreter
koz sentezi yapar. Havuzcuk (pelvis)

Q Eritropoitein hormonu üreterek kemik iliklerini kan hüc-
releri yapmaları için uyarır. Q Böbrekler nefron adı verilen yapı biriminden oluşur.

Q Üriner sistem; böbrekler, idrar kesesi, üreter ve üret- Q Sağlıklı bir insanda her böbrekte yaklaşık 1 - 1,5 milyon
radan oluşur. nefron bulunur.

Toplardamar Atardamar Q Nefronların yapısında; glomerulus kılcalları, bowman
kapsülü, proksimal tüp, henle kulpu, distal tüp ve idrar
toplama kanalı bulunur.
Sağ böbrek Sol böbrek
Götürücü atardamar Malpighi cisimciği Nefron kanallarını
Bowman kapsülü saran kılcal damar ağı

Üreter Glomerulus kılcal damarları
Proksimal tüp
Getirici atardamarlar
İdrar kesesi Distal tüp
(mesane) Loplar arasına giren
Üretra atardamarlar Loplar İdrar toplama
Böbrek arasından kanalı
Q Böbreğe kan, böbrek atardamarıyla gelir, böbrek top- toplardamarı gelen
lardamarıyla tekrar kalbe geri döner. toplardamar
Böbrek Henle kulpu
Q Böbreklerde kanın süzülmesiyle oluşan idrar, üreter atardamarı
kanalıyla mesaneye iletilir, buradan üretra ile dışarı atı-
lır. Q Böbreğin orta kısmında, idrar kanalının çıktığı geniş
Q Böbreklerin dış kısmı ince bir zarla çevrilidir. çukur alana havuzcuk denir. Havuzcuk idrar toplama
Q Karın boşluğunun arka tarafında, bel hizasında ve kanallarının sonlandığı kısımdır.
omurganın iki yanında bulunur.
Q Malpighi cisimciği böbreğin kabuk kısmında bulunur.

94 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Biyoloji