Page 73 - 11-fizik-beceri-temelli-soru
P. 73

KONULAR

                                     • TORK
                                     • DENGE VE DENGE ŞARTLARI
                                     • BASIT MAKINELER






                                 TORK                        Buna, lami (sinüs) teoremi denir. Lami teoremine
                                                             göre üç kuvvetin dengesinde küçük açı karşısın-
                   Bir cisme uygulanan kuvvet, cisme öteleme hareketi   daki kuvvet büyük, büyük açı karşısındaki kuvvet
                   LAMI TEOREMI DATA YAYINLARI
                   yaptırabileceği gibi dönme hareketi de yaptırabilir.   küçüktür.
                   Kuvvetin döndürme etkisine tork denir. t sembolü
                   ile gösterilir. Tork vektörel ve birimi N.m'dir.  KÜTLE VE AĞIRLIK MERKEZI

                                F            Fsina   F       Yerin bir cisme uyguladığı kütle çekim kuvvetine
                                                   a         ağırlık denir. ÁG ile gösterilir ve yerin merkezine doğ-
                   O                 O              Fcosa    rudur.
                         d                  d
                      t = F.d             t = F.sina.d                              m

                                              F
                                    d      a                                    ÁG = m.Ág
                             O
                                                               y
                                d'
                                 t = F.d'                    y 3        m 3    Aynı düzlemde bulunan bir-
                   Torkun yönü sağ el kuralına göre bulunur. Avuç içi   y 2  m 2  den  çok  kütlenin  oluştur-
                                                                               duğu sistemin kütle merke-
                   O noktasına bakacak şekilde sağ elin dört parmağı   y 1  m 1  zinin yeri ayrı ayrı bulunur.
                   dönme yönünü gösterecek şekilde tutulduğunda dik   x  x  x  x
                   açılan baş parmak torkun yönünü gösterir.      1  2  3

                   DENGE VE DENGE ŞARTLARI                   m  =   m x  + m x +m x
                                                                   1 1
                                                                        2 2
                                                                             3 3
                                                               x
                                                                    m +m +m
                                                                           3
                                                                      1
                                                                        2
                   Bir cisme etkiyen bileşke kuvvet sıfır ise o cisim   m y  + m y +m y
                   dengelenmiş kuvvetler etkisindedir.       m  =   1 1  2 2  3 3
                                                               y
                                                                    m +m +m 3
                                                                         2
                                                                      1
                                     O
                                                                ●                  Cisimler  ağırlık  mer-
                                  d      d
                              F              F                                     kezlerinden  asıldı-
                   O noktasından sabitlenmiş çubuğun uçlarına eşit F               ğında  veya  destek
                                                                                   üzerine konulduğunda
                   kuvveti etki ettiğinde çubuk hareket etmez.
                                                                                   dengede kalırlar.
                                                                ●         Cisimler iple asıldığında ipin uzan-
                                                                          tısı ağırlık merkezinden geçer.
                           F 1
                        q  b        F 2                         ●                    Bir cismin dengede
                           a                                                         kalabilmesi  için
                                                                                     ağırlık  vektörünün
                                                                                     cismin  tabanının
                    F 3                                            K    L            zemine temas eden
                   Aynı noktaya uygulanan üç kuvvet dengede ise           G          kısmının (KL arası)
                    F     =   F     =   F                                            içinden  geçmelidir.
                          2
                                3
                     1
                   sina  sinq  sinb                             Şekildeki gibi bir cisim dengede kalamaz.


                                                         71
   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78