Page 123 - 11-fizik-beceri-temelli-soru

● Yarıçapı r olan bir ●
F F F F
i r halka üzerinden i 2 1 2 1
0 akımı geçerse hal- ℓ ℓ
i i i i
kanın merkezinde
oluşan manyetik d d
2pi
alanın şiddeti B = K ile bulunur.
r
Manyetik alanın yönü sağ el kuralına göre Elektrik akımı geçen ℓ uzunluğundaki iki tel birbir-
DATA YAYINLARI
bulunur. Sağ elin dört parmağı akımın dönme lerinin d kadar uzağına konulduklarında tellerden
yönünü gösterecek şekilde halka avuç içine aynı yönlü akım geçiyorsa birbirlerini çekerken zıt
alınırsa dik olarak açılan baş parmak manyetik yönlerde akım geçiyorsa birbirlerini iterler.
alanın yönünü gösterir.
Bu durumda tellere etkiyen kuvvetler eşit ve
● ℓ Sarımının uzun- 2i .i
F = K. 1 2 ℓ ile bulunur.
luğu ℓ, sarım d
sayısı N olan bir
N ●
akım makara- ⊗ B
i sından i akımı
geçerse akım makarasının merkezinde oluşan
+q
manyetik alanın şiddeti v
4piN
B = K ile bılunur.
ℓ Sayfa düzlemine dik ve içeri doğru olan manyetik
● Manyetik alan alan içerisine +q yüklü parçacık ÁV hızıyla atılırsa
B
içerisinde bulu- parçacığa manyetik kuvvet etki eder.
nan iletken tel Manyetik kuvvetin etkisiyle parçacık şekildeki gibi
⊗ F üzerinden akım çembersel yörüngede hareket eder.
geçirilirse tele
Parçacığa etkiyen kuvvetin büyüklüğü F = qvB ile
i manyetik kuv- bulunur.
vet etki eder.
Kuvvetin yönü sağ el kuralına göre bulunur. Sağ
F = B . i . ℓ ile bulunur. elin başparmağı hızın yönünü, dört parmak man-
Manyetik kuvvetin yönü sağ el kuralı ile bulu- yetik alanın yönünü gösterecek şekilde tutuldu-
nur. Sağ elin baş parmağı akım, dört parmak ğunda avuç içi +q yüküne etki eden kuvveti, avuç
manyetik alan yönünde tutulursa avuç içinin içinin tersi ise -q yüküne etki eden kuvvetin yönünü
yönü kuvvetin yönünü gösterir.
gösterir.
● i Tel ile manyetik
B Parçacığın yaptığı çembersel hareketin yarıçapı,
alan arasında a mv
α açısı olur sa r= qB ile bulunur.

F=Biℓsina ile ● Manyetik akı, manyetik alan içindeki bir yüzeyin
bulunur. dik kesitinden geçen manyetik alan çizgilerinin

sayısının bir ölçüsüdür. Φ ile gösterilir. Birimi
● i ⊥ ÁB ⊥ ÁF olmalıdır. Weber (wb) dir.

121