Page 122 - 11-fizik-beceri-temelli-soru
P. 122

● Bir q yükünden d kadar uzaklıktaki bir noktada     ● İletken maddelerin yük depolayabilme ölçü-
                    1 C'luk yükün potansiyel enerjisine o noktanın   süne sığa (kapasite) denir.
                    potansiyeli denir.                      Sığa C sembolü ile gösterilir. Birimi Farad (F)'dır.
                     q          +1c
                                        q                      ●    d
                                    V = k   ile bulunur.
                                        d
                           d                                       ε

                  Elektriksel potansiyel skaler bir büyüklük olup
                            DATA YAYINLARI
                  birimi volt'tur.
                     ●           ÁE                  ÁE             V
                                                                A
                     +q                           +q        C = ε.  ile bulunur.
                                                                d
                     K        L           L       K
                                                            ε: Elektriksel geçirgenlik
                        Şekil I              Şekil II
                                                            A: Levhalardan birinin yüzey alanı
                  Şekil I'de +q yükü K noktasından L noktasına geti-
                  rilirse elektriksel kuvvet iş yapar.      d: Levhalar arasındaki uzaklık

                  Şekil II'deki +q yükü K dan L noktasına getirilirse   Sığa levhalar arasındaki ortamın elektriksel geçir-
                  elektriksel kuvvete karşı iş yapılır.     genliği ve levhaların yüzey alanı ile doğru, levhalar
                  Yapılan iş                                arasındaki uzaklıkla ters orantılıdır.

                  W = q.V  = q. (V  - V ) ile bulunur.      MANYETIZMA VE ELEKTROMANYETIK
                                 K
                       KL
                              L
                                                            INDÜKLEME
                  DÜZGÜN ELEKTRIK ALAN VE SIĞA
                                                               ●       i
                     ●
                     +     d     -
                     +  +q    E  -                                             B
                     +           -
                          F
                     +           -

                            V
                                                            Üzerinden akım geçen bir tel etrafında daireler şek-
                  Paralel levhalar üretece bağlandığında üretecin (+)
                                                            linde manyetik alan oluşturur.
                  kutbuna bağlanan levha (+), diğeri (-) yüklenir.
                                                            Manyetik alan ÁB ile gösterilir. Birimi Tesla (T) dır.
                  Dolayısıyla (+) levhadan (-) levhaya doğru bir elekt-
                                                                         2i
                  rik alan oluşur. +q yüklü bir parçacık levhalar ara-  Büyüklüğü ÁB = K.    ile bulunur.
                                                                         d
                  sına konulduğunda elektrik alan doğrultusunda
                                                            Bu ifade telden d kadar uzaklıkta oluşan manyetik
                  yüke bir kuvvet etki eder.
                                                            alanın büyüklüğüdür. Manyetik alanın yönü sağ el
                           v
                  F = q. E �E =  �
                           d                                kuralına göre bulunur. Baş parmak akım yönünü
                      v                                     gösterecek şekilde tel avuç içine alınırsa dört par-
                  F = q.   olur.
                      d
                                                            mağın yönü manyetik alanın yönünü gösterir.
                  Yük bir levhadan diğerine geldiğinde kuvvetin yap-  -7 T.m
                               v                            �K: 10   , manyetik alan sabiti.�
                  tığı iş W = F.d = q.  . d = q.v ile bulunur.    A
                               d



                                                       120
   117   118   119   120   121   122   123   124   125   126   127