Page 15 - 10. SINIF TARİH DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI
P. 15

ÖZETİN ÖZETİ                                 4. ÜNİTE: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ


                                         ANADOLU’NUN İSLAMLAŞMASI

                     Sûfiler ve Âlimlerin Öğretilerinin Anadolu’nun İslamlaşmasına Etkileri

        Q   Tasavvuf; dünyalık menfaatlerden ve nefsinden uzaklaşarak Allah’ın varlığı ile yetinmesidir.

        Q   Tasavvuf ehli olanlara mutasavvıf denir.
        Q   Mutasavvıflar Anadolu’nun İslamlaşmasında önemli rol oynadılar.
        Q   Öğretileriyle halkın yaşamına ışık tuttular.
                           Ahmet Yesevi                                 Mevlânâ Celâleddîn-î Rumî

        Q   Tarihte bilinen ilk büyük Türk mutasavvıfıdır.  Q   Öğretisinde  insanlara  iyiliği,  alçak  gönüllüğü,  cömertliği,
                GİRİŞ YAYINLARI
        Q   Divan-ı  Hikmet  adlı  eseriyle  İslamiyet  öğretisinde  söz   merhametli ve doğru olmayı öğütlemektedir.
           sahibi oldu.                                     Q   Mevlana’nın sevgisi evrenseldir.
        Q   Türk boylarına İslami bilgileri öğretti.        Q   Mevlânâ’ya göre insan, kendi kendini eğiterek hayvani ve
        Q   Derviş  yetiştirip  Anadolu’ya  göndermesiyle  İslamiyet’in   şeytani yönlerinden sıyrılır.
           yayılması hızlandı.                              Q   Öğretisi ırk, din, dil ayrımı yapmadan tüm insanları kapsar.
        Q   Öğretisinin özünü; Allah ve peygamber sevgisi, güzel ahlak,         Yunus Emre
           zikir ve ölümü düşünmek oluşturur.
                                                            Q   Türkiye Selçukluları’nın son dönemlerinde yaşamış bir sufidir.
                        Hacı Bektâş-ı Veli
                                                            Q   Duygu ve düşüncelerini sade bir Türkçe ile yazmıştır.
        Q   Anadolu’da bir zaviye kurarak halkı aydınlatmaya çalıştı.
                                                            Q   Öğretilerinde bütün insanlığı ilahi aşka, kardeşliğe, merha-
        Q   Fikirlerini “Makalat” adlı eserinde topladı.       mete ve şefkate davet etmiştir.
        Q   Öğretisini  “Yolumuz  ilim,  irfan  ve  insanlık  üzerine  kurul-  Q   Ona göre insan her yerde aynı değeri taşıyan yüce bir var-
           muştur.” sözüyle ifade etmektedir.                  lıktır.
        Q   İnsanları sevgi, hoşgörü, birlik ve kardeşlik duyguları etra-        Ahi Evran
           fında toplamaya çalıştı.
                                                            Q   Ahiliğin kurucusu ve aynı zamanda esnaf ve sanatkârların
                        Hacı Bayrâm-ı Veli                     lideridir.
        Q   Bilim ile tasavvufu birleştirmeyi başarmıştır.  Q   Fütüvvet Teşkilatından esinlenerek ilk Ahi Teşkilatını Kay-

        Q   Medreselerde birçok öğrenci yetiştirdi.            seri’de kurdu.
        Q   Öğretisi,  önce  Allah’a  sonra  canlı  cansız  tüm  varlıkların  Q Toplumun  mutluluk  ve  refahı  için  bütün  sanat  dallarının

           hizmetine kendini adamak şeklindedir.               gerekliliğini savunmuştur.
        Q   Anadolu’ya gelen konargöçer Türkmenlerin yerleşik hayata  Q Öğretisinde; Ahi’nin eli, kapısı ve sofrası açık; gözü, dili ve

           geçmelerine  büyük katkı sağladı.                   beli bağlı olmalıdır düşüncesi yer almaktadır.




                                           OSMANLI DEVLET İDAREsİ


                                   Osmanlı Devlet İdaresini Oluşturan Unsurlar


             Sefiye (Askeri Bürokrasi)          Kalemiye (Sivil Bürokrasi)    İlmiye (Din, Eğitim, Hukuk Bürokrasisi)
        Sadrazam, vezirler, kaptanı derya, yeniçeri   Nişancı, defterdar, reisülküttap   Kadı, müderris, kazasker
          ağası, kapıkulu askerleri ve tımarları   ve ülke genelindeki yazışma           ve şeyhülislam
         sipahiler, subaşı, sancakbeyi, beylerbeyi     memurları


        60    Giriş Yayınları / 10. Sınıf Tarih
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20