Page 5 - 10. SINIF FİZİK DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI
P. 5
ÖZETİN ÖZETİ 1. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA
Elektrİk Akımı, Potansİyel Farkı Katı Bir İletkenin Direncinin Bağlı Olduğu Değiş-
ve Dİrenç kenler
Q Bir iletkenin, dik kesitinden birim zamanda geçen toplam Q Bir iletkenin üzerinden geçen akıma karşı gösterdiği zor-
yük miktarına akım şiddeti denir. luğa elektriksel direnç denir.
Q Akım şiddeti I ile gösterilir. Birimi amper (A) 'dir. Q Direnç R ile gösterilir. Birimi ise ohm (Ω) 'dur.
Elektronların
hareket yönü
A
ρ
İŞ YAYINLARI
Akımın yönü Şekilde uzunluğu , kesit alanı A, öz direnci ρ olan bir
Toplam yük q coulomb iletkenin direnci R = ρ. ile bulunur.
Akım şiddeti = I = Amper = A
Zaman t saniye
5 ρ: Öz direnç (Ω m) : İletkenin uzunluğu (m)
2
Q Akımın yönü üretecin (+) kutbundan (-) kutbuna doğru- 5 A: İletkenin kesit alanı (m )
dur.
Q Bir iletkende, iki nokta arasında birim yükü hareket elektrİk devrelerİ
ettirmek için gerekli enerjiye potansiyel fark denir. (V)
ile gösterilir. Birimi volt'tur. Seri Bağlama
Akım, Direnç ve Potansiyel Fark V 1 V 2 V 3
Arasındaki İlişki
I 1 R 1 I 2 R 2 I 3 R 3
V I + - V
paralel bağlanır. GİR Paralel Bağlama 1 2 3 Top 1 2 3
R
A
V = V + V + V , I = I = I = I , R = R + R + R
3
1
2
Q Bir devrede akımı ölçmek için kullanılan ampermetre dev- V 3 V = V = V = V 3
reye seri bağlanır. Gerilim ölçen voltmetre ise dirence
1
2
R
2
3
1
3 I 3 I = I + I + I
V 2 1 1 1 1
Q Voltmetrenin bağlı olduğu koldan akım geçmez. Bir iletke- R = + R + R
R
nin uçları arasındaki potansiyel farkı ile iletkenden geçen R 2 I 2 top 1 2 3
akım şiddeti oranı sabittir. Bu oran iletkenin direncidir. V 1 Q Birbirine paralel bağlı özdeş
Volt (V)
V
ohm Kanunu R = ohm(Ω) = Amper (A) I + - R 1 I 1 dirençlerin toplamı
I
R
V R = ile bulunur.
top
n
Reosta: Akımın şiddetini değiştirmek için kullanılan ayarlana- R: Bir direncin değeri n: Paralel kol sayısı
bilir dirençtir.
Q Birbirine paralel bağlı R ve R direncinin toplamı
1
2
R . R
+ - R = 1 2 ile bulunur.
Top
V R + R 2
1
6 Giriş Yayınları / 10. Sınıf Fizik