Page 144 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası
P. 144

144                   [  KÖY SEYİRLİK OYUNLARI / ORTA OYUNU / MEDDAHLIK  ]
         18  Methedici taklitler yaparak hoş öyküler   20 Elinde bastonu ve omzunda mendiliyle sahneye
            anlatan kişilere meddah   denmiştir. Med-  çıkan Sururi Efendi ilk olarak tekerleme söyler:
                            I                       Haak dostum Haak!
            dahlık geleneği okullarda çeşitli eğitim   Sühansaz-ı gülistan-ı nezâket
            kurumlarında verilen eğitimlerle   sürdürül-
                        II                          Nihal-i gonca-ı bag-ı zarafet
            müştür. Bu türde anlatma ve gösterme     Söyledikçe sergüşezti, verir bezme letafet
                                 III                Dinle imdi bende-i acizden bir hoş hidâyet
            faaliyetleri oldukça ön plandadır. Meddahın
            taklit yeteneğine ve dil becerisine     ihtiyacı   İdeyim mecliste bir kıssa beyân
                        IV                          Kıssâdan hisse ala ârif olan
            vardır. Modern anlamda perde, sahne, dekor,   İsim isme, kisib kisbe, semt semte benzer
        EDİTÖR YAYINEVİ
            kostüm ve kişiler    bulunmaz.          Geçmiş zaman söylenir, yalan gerçek vakit geçer
                  V
                                                    Parçada  sözü  edilen  Sururi  Efendi  için
            Yukarıda verilen numaralanmış ifadeler-  aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
            den hangisinde bir bilgi yanlışı söz ko-
            nusudur?                                A) Hayali    B) Meddah      C) Âşık
            A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V           D) Kuklacı     E) Şair





                                                 21 Orta oyunu ile meddahlığın karşılaştırıl-
                                                    dığı bilgilerin hangisi yanlıştır?

                                                          Orta oyunu       Meddah
                                                        Çok kişi tarafın-  Tek kişi tarafından
                                                    A)
         19                                              dan oynanır.      oynanır.

            I.  Tekerlemeler ve kalıplaşmış ifadeler    Orta oyununda   Mendil ve sopa
                                                    B)    aksesuarlara az   olmak üzere iki
            II.  Taklit                                   yer verilir.  aksesuarı vardır.
            III.  Oyuncuların rol yapma yeteneği       Usta - çırak ilişkisi   Usta - çırak ilişkisi
            IV. Müzikle iç içelik                   C)      yoktur.         vardır.
            Yukarıda  verilen  ifadelerden  hangileri                 Mukaddime, muha-
            orta oyununun özellikleri arasında gös-  D)     Herhangi bir bö-  vere ve fasıl bölüm-
            terilebilir?                                lümden oluşmaz.  lerinden oluşur.

            A) I ve II          B) II ve III            Etrafı seyircilerle  Meddah sanatını icra
            C) II, III ve IV    D) I, II ve III     E)    çevrili bir alanda   ederken sandalye
                                                           oynanır.     üzerinde oturur.
            E) I, II, III ve IV

         Bitiş:  Pişekâr  ile  Kavuklu,  kendi  aralarında  kısa  bir  konuşma   söyleşmeli,  taklitli,  kişileştirmeli  bölümler  yerleştirdiği  için  te-
         yaptıktan sonra “Her ne kadar sürç-i lisan ettikse affola” diyerek   melinde hikâye anlatma olan bu tür, dramatik türlerle benzerlik
         bir sonraki oyunun adını ve yerini belirtirler ve oyun sona erer.   göstermektedir.
         Meddahlık                               Türk halk zekâsının ve halkın olayları karikatürize etme gücünün
         Bir  kişinin  bir  olayı  veya  hikâyeyi  seyirci  önünde  hareket  ve   büyük sanatlarından biri olan meddahlık, yüzyıllar boyunca us-
         taklitlerle canlandırması sanatına meddahlık, bu sanatı sergile-  ta-çırak ilişkisine bağlı kalınarak devam ettirilmiş ve Türk halkı
         yenlere de meddah denir. Meddah; anlatı bölümlerinin arasına   arasında büyük ilgi görmüştür.
   139   140   141   142   143   144   145   146   147   148   149