Page 117 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ SERVETİFÜNUN DÖNEMİ’NDE ROMAN ] 117

14

Firdevs Hanım, Bihter’in sualini anlamamışçasına donuk gözlerle bir saniye baktı, sonra başı-
nı çevirerek artık gözden kaybolan sandalı araştırdı; tekrar Bihter’e bakarak ve bu defa kendi
zihninde cereyan eden efkâr silsilesini takip ederek:
— Ne tuhaf bir bakışı var! dedi. Israr eden bir bakış! Ne zaman gözlerim tesadüf etse...
Firdevs Hanım, ikmal etmeden evvel biraz tavakkuf etti. Galiba “bana” diyecekti fakat kızları-
na karşı bu kadarcık bir lisan ihtiyatına tamamiyle sönmesi kabil olamayan bir annelik vekarı
lüzum gördü ve “Buraya bakarken görüyorum...” dedi.
EDİTÖR YAYINEVİ
Validelerinin bu küçük lisan ihtiyatı ikisinin de dikkat nazarından kaçmadı. Peyker’le Bihter
manalıca bakışarak gülümsediler, hattâ Peyker bu gülümsemenin ifadesini açıklamaktan çe-
kinmeyerek:
— Evet, gözlerini Bihter’den ayırmıyor, dedi.

Anlatım Biçimi
Parçada amaç okuyucuyu bilgilendirmek, ona bir şeyler öğretmek olduğu için açıklayıcı
anlatım biçimi vardır.

Bakış Açısı
Parçada hakim bakış açısı kullanılmıştır.

Üslup

Parçada yabancı kelimelerin ağırlıklı olarak kullanıldığı ağır bir dil vardır.

Görseldeki etkinlik kağıdı ile ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisinin yapılması
doğru olur?
A) Parçada birkaç kişinin içinde bulunduğu durumla ilgili bilgilendirme söz konusu olduğun-
dan anlatım biçimiyle ilgili söylenenler doğrudur.
B) Parçada anlatıcı; kendi yaşadıklarını anlatmak için yapmacıksız, süssüz bir dil kullandığın-
dan üslupla ilgili verilen bilgi yanlıştır.
C) Parçada anlatıcı, aynı zamanda olay örgüsünün bütün yükünü üstlenen asıl kahraman
olduğu için “hakim bakış açısı vardır.” ifadesi yanlış olur.
D) Parçada birçok Arapça ve Farsça kelime kullanıldığından üslup başlığı altında yazılanlar
doğrudur.
E) Parçada yazar kendi doğrularına okuyucuyu inandırmak, onu kendi gibi düşündürmek is-
tediği için tartışmacı anlatım vardır.

y Zaman: Servetifünûn yazarları üzerinde II. Abdülhamit y Konular gerçek yaşamdan alınmış, yaşanan ve gözlenen ger-
Dönemi’nin baskıcı ve yasakçı zihniyetinin etkileri görülür. çekler bütün çıplaklığıyla anlatılmıştır.
Servetifünûn romanında zaman unsuru roman karakterle- y Gerçekçiliğin bir gereği olarak yazarlar eserlerinde kişilik-
ri üzerinde oldukça etkilidir. Zamanın akışı yalnızca konak lerini gizlemişlerdir, olayın akışına müdahale etmemişlerdir.
yaşamının sınırları içinde takip edilebilmektedir. Karakterler y Bu yazarlar gözlem, araştırma ve belgelere dayanarak bir
zaman karşısında güçsüzdür. Zaman her şeye hükmeder. olayı nesnel bir şekilde anlatmayı amaçlamışlardır.
Realizm: Bu akımda duygu ve hayallerden ziyade insan ve top-
lum gerçekleri önemsenmiştir.