Page 73 - 10. Sınıf Coğrafya Özetli Lezzetli Soru Bankası

[TOPRAK OLUŞUMU VE TOPRAK TİPLERİ] 73

18
Alüvyal topraklar dış kuvvetlerin aşındırıcı etkisi sonucu taşınarak biriktirilen malzemenin
ayrışmasıyla oluşan topraklardır. Düzenli horizon yapısına sahip olmayan bu topraklar,
genellikle mineral yönünden zengindir.

Alüvyal topraklar, akarsuların Litosoller, kolüvyal toprakları Lösler, rüzgârların taşıdıkları
taşıdığı malzemenin (alüvyon) oluşturan kumların erozyonla malzemelerin birikmesi sonu-
delta ve dağ içi ovaları gibi taşınması sonucu geride iri cu oluşan topraklardır.
eğimin az olduğu alanlarda malzeme kalır. Bu şekilde olu-
EDİTÖR YAYINEVİ
birikmesiyle oluşur. şan topraklara litosol denir.

Kolüvyal topraklar, eğimli ya- Regosoller,volkanlardan çıkan Morenler de buzulların taşı-
maçlarda ayrışan malzeme- kum boyutundaki malzeme ile dıkları malzemelerin birikme-
nin sel suları ve yer çekiminin akarsuların oluşturduğu kum siyle oluşan topraklardır.
etkisiyle dağların eteklerinde depoları üzerinde oluşur.
birikmesi sonucu oluşur.

Verilen bilgilerden hareketle;
I. Yeryüzünde dış etkenlerden kaynaklı farklı yapılarda toprak çeşitlerinin bulunduğu

II. Coğrafi etkenlerin toprak yapılarında değişikliğe neden olduğu
III. İçerisinde en az minerallerin yer aldığı toprakların rüzgâr etkisiyle oluştuğu
IV. Regosol toprak oluşumunda volkanlardan çıkan malzemenin etkili olduğu
yukarıdakilerden hangileri söylenemez?

A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) III ve IV E) Yalnız IV

19 Aşağıdaki toprak tiplerinden hangisinin horizonu gelişmemiştir?
A) Laterit B) Regasol C) Podzol
D) Çernezyom E) Terra rossa

TÜRKİYE’DE TOPRAK OLUŞUMU VE TİPLERİ Çernezyom toprakları: Çayır bitki örtüsünün altında oluşan ve-
Türkiye’de iklim, bitki örtüsü ve kayaçların çeşitliliğine bağlı rimli topraklardır. Humus oranları fazla olduğundan koyu renkli
olarak birçok toprak türü ortaya çıkmıştır. Bu topraklar zonal, topraklardır. Erzurum - Kars Platosu’nda yaygındır. Büyükbaş
azonal ve intrazonal olmak üzere 3’e ayrılır. hayvancılığa elverişlidir.
TÜRKİYE’DE TOPRAK ÖRTÜSÜ Kahverengi bozkır topraklar: Ilıman karasal iklim bölgelerinde
ZONAL (YERLİ) TOPRAKLAR bulunan ve tahıl tarımına uygun topraklardır. Yıllık yağış mik-
tarının az olduğu alanlarda oluşan bu topraklar organik mad-
Terra - rossa toprakları: Akdeniz ikliminin görüldüğü alanlar- de bakımından oldukça fakirdir. İç Anadolu’da, Güneydoğu
da bulunan bir toprak türüdür. Kalkerli arazi üzerinde yaygındır. Anadolu’da ve Doğu Anadolu’nun alçak kesimlerinde görülür.
Akdeniz, Kıyı Ege ve Marmara’da görülür.