Page 37 - 10-sinif-biyoloji-beceri-temelli

MAYOZ VE EŞEYLİ ÜREME

6 Konjugasyon genetik özellikleri farklı aynı türden iki 8 Bir hücrenin sahip olduğu kromozomların büyüklüğüne
hücrenin yan yana gelerek aralarında bağlantı kurup gen ve şekline göre dizilmesine karyotip denir. Karyotip ana-
aktarımının sağlanması olayıdır. liziyle bir bireyin veya türün kromozom morfolojisi, sayısı

Bakteri hücrelerinde konjugasyon; ana kalıtım madde- ve büyüklüğü incelenmektedir. Karyotiplerin mayotik ve
sinden başka daha küçük bir halkasal DNA molekülü mitotik bölünmede bantlama yöntemiyle kromozom
bulunur. Kendini eşleyebilen bu DNA molekülüne plaz- hakkında detaylı analizler yapılır. İdiogram kromozom-
mit denir. Bakterilerde konjugasyonda görev yapan eşey ların grafik olarak gösterimidir ve hücre içindeki ölçüm
pilusların üretilmesi için gerekli bilgiyi taşıyan F plazmiti ve gözlemlere dayanmaktadır.
+
bulunur. F plazmiti taşıyan bakterilere F taşımayanlara Aşağıda sağlıklı bir insana ait idiogram ve karyotip ana-
-
ise F adı verilir. lizi verilmiştir.
DATA YAYINLARI
Sağlıklı bir insanın karyotip analizi;
Bakteri DNA'sı Bakteri DNA'sı B
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU F plazmidi 13 1 7 14 2 8 15 3 9 10 4 17 5 18
A

11
6
12
Sitoplazmik köprü
16
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU 19 Sağlıklı bir insanın idiogram analizi; Y

21
20
X
22

Bakterilerde gerçekleşen konujgasyon ile ilgili;
+
+
-
I. A bakterisi F , B bakterisi F olup gen aktarımı F '
-
dan F ' ye doğrudur.
II. Tek iplikler eşlenir ve her iki bakteride de F plazmidi
bulunur.
III. A ve B bakterilerinde gerçekleşen konujgasyon bir
üreme çeşididir.

IV. Bu olay sayesinde tür içi çeşitlilik sağlanır.
yukarıdaki ifadelerden hangileri söylenebilir?

A) Yalnız II B) I, II ve IV C) II, III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

Buna göre verilen karyotip ve idiogram analiziyle ilgili;
I. Diploit hücrelerindeki kromozom sayısı 46'dır.
7 Bir hayvan hücresinde homolog kromozomların hüc- II. Mayoz bölünmenin profaz 1 evresinde 23 tetrat
renin ekvatoral düzleme dizilmesinden sonra aşağı- bulunur.
daki olaylardan hangisi gerçekleşir? III. Toplam kromatit sayısı 24'tür.
A) Sitokinez bölünmesinde ara lamel oluşumu gözlenir. IV. Yapılan karyotip analizi hücrenin metafaz 1 evresin-
B) Tetrat ve sinapsis olayları gözlenir. den alınmış olabilir.
C) Homolog kromozomlar arasında gen alışverişi ger- V. Bireye ait idiogram incelendiğinde en uzun kromo-
çekleşir. zom X'tir.
D) DNA replikasyonu ve protein sentezi gerçekleşir. yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
E) Her bir kutupta ana hücrenin kromozom sayısının ya- A) Yalnız V B) I ve IV C) II, III ve IV
rısı kadar kromozom bulunur.
D) I, III ve V E) I, II ve IV
35