Page 34 - 10-sinif-biyoloji-beceri-temelli

MAYOZ VE EŞEYLİ ÜREME

13
Su pireleri parklarda, havuzlarda, büyük göllerde, her türlü su birikintisinde
yaşarlar. Eklem bacaklılar şubesinin bir üyesidir. Boyları 1 ile 5 mm arasında
değişen canlılardır. Mikroskobik canlı ve yosun yiyerek beslenirler. Yaşamları
için uygun su sıcaklığı 15 ile 25 °C derece arasındadır. Küçük olmaları ve hızlı
üremeleri sayesinde deneysel çalışmalarda kullanılmışlardır. Su pirelerinin
yaşam döngüleri oldukça ilginçtir. Çoğu zaman dişiler mitoz bölünmeyle kendi
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU şan bireylerde yararlı mutasyonlar zararlı mutasyonlardan ayrışarak çeşitlilik Su piresi yumurtaları
klonlarını üretirler. Ortam şartları zorlaştıkça dişi su pireleri erkek su piresi üre-
tir. Erkek su pirelerinin oluşturduğu spermlerle yumurta döllenir. Böylece olu-

DATA YAYINLARI
sağlanır. Su pirelerinin kabukları saydam olduğundan iç organları gözlenebilir.

Yukarıdaki haber metninden yola çıkarak aşağıdaki ifadelerden hangisi
söylenemez?

A) Su pireleri eşeyli üremeleri sayesinde zararlı mutasyonların birikmesini engeller.
B) Eşeysiz üreyen su pireleri çiftleşmek ve eş bulmak zorunda değildir.
C) Su pireleri kışın partenogenez yazın ise eşeyli ürerler.
D) Doğal ve optimum ortamlarda sadece eşeysiz çoğalır ve oluşan bireyler dişi olup ana canlıyla aynı gen kombinasyon-
larına sahiptir.
E) Çevre şartlarına göre üreme çeşidinin değişimi su pirelerinde olumsuz ortam koşullarına karşı korunma şeklidir.

+
14 Konjugasyon olayında F plazmidi taşıyan F bakteriye 15 Diploit kromozomlu A, B ve C hücrelerinin bölünmeden
-
verici bakteri, F plazmidi taşımayan F bakteriye alıcı önceki DNA miktarı ile bölünmeden sonra oluşacak K, L
-
+
bakteri denir. Gen aktarımı F 'dan F 'ye doğrudur. Aşa- ve M hücrelerinin DNA miktarı grafikleri verilmiştir.
ğıda bakterilerde gerçekleşen konjugasyon gösterilmiş-
Bölünmeden önce Bölünmeden sonra
tir.
DNA miktarı DNA miktarı
F plazmidi
Konjugasyon
Bakteri DNA'sı köprüsü 8k 4k
4k 2k
Hücreler Hücreler
2k

A B C K L M
F + F - F + F - F + F +
Bu hücrelerle ilgili;
Bakteri konjugasyonu ile ilgili; I. A hücresinin mayoz bölünme geçirmesiyle L hücresi
I. Konjugasyonla bakteri sayısı iki katına çıkmıştır. oluşabilir.
II. Konjugasyonda gen aktarımı çift yönlüdür. II. B hücresinin mitoz bölünme geçirmesi sonucunda K
hücresi oluşabilir.
III. Konjugasyon tamamlandığında başlangıçtaki bak-
terilerle gen yapısı tamamen aynı yeni bakteriler III. Aynı türle döllenen C hücresinden yavru hücrelerin
oluşur. DNA miktarı M hücresi kadar olabilir.
yukarıdaki ifadelerden hangileri yanlıştır? yukarıdaki ifadelerden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve II E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
32