Page 39 - 10. SINIF FAVORİ KİMYA DEFTERİM

Ünite 2: Karışımlar ÖZETİN ÖZETİ

Çözünmüş Madde Oranlarını Belirten İfadeler

Q Aynı tür çözeltilerde;
5 Birim hacimde çözünen madde miktarı az olan çözeltilere seyreltik çözelti,

5 Birim hacimde çözünen madde miktarı fazla olan çözeltilere derişik çözelti denir.

Çözeltilerde Derişim

Q Derişim (konsantrasyon), belirli bir miktar çözücü veya çözelti içinde çözünmüş madde miktarıdır.
Q Derişim; kütlece yüzde, hacimce yüzde ve ppm şeklinde ifade edilebilir.

a. Kütlece Yüzde Derişim b. Hacimce Yüzde Derişim
Q 100 g çözeltide çözünen maddenin g cinsinden miktarıdır. Q 100 mL çözeltide çözünmüş maddenin mL cinsinden hac-
Çözünen kütlesi (m çözünen ) midir.
Kütlece % derişim = .100 Çözünen hacmi (V çözünen )
Çözelti kütlesi (m ) .
çözelti Hacimce % derişim = 100
Çözelti hacmi (V çözelti )
Q Bir çözeltiye çözücü eklenirse veya çözeltiden çözücü
buharlaştırılırsa yeni çözeltinin derişimi; c. ppm (Milyonda Bir Kısım)
6
m . (%) = m . (%) formülü ile hesaplanır. Q 10 g çözeltide çözünmüş maddenin g cinsinden kütlesidir.
1 1 2 2
(m: Çözelti kütlesi, %: Çözeltinin kütlece yüzdesi) Q 1 ppm = 1 mg/kg'dir.
Q Farklı derişimlerdeki aynı tür çözeltiler karıştırılırsa yeni Q ppm, milyonda bir kısım anlamına gelir ve çok az çözünen
çözeltinin kütlece yüzde derişimi, içeren çözeltilerin derişimlerini ifade etmek için kullanılır.
m . (%) + m . (%) + ...... = m . (%)
1 1 2 2 son son Q Çözeltilerin kaynama noktası yükselmesine aşağıdaki
formülü ile hesaplanır. örnekler verilebilir.
Q Bir çözeltiye saf çözünen (tuz gibi) eklenirse %'si %100, 5 Araç radyatörlerine konulan antifrizin suyun kay-
saf çözücü (su gibi) eklenirse %'si %0 alınır.
nama noktasını yükselterek sıcak havalarda motorun
su kaynatmasını engellemesi
Çözeltilerin Özellikleri
5 Kaynayan suya tuz atıldığında kaynamanın durması

Q Çözeltilerde tanecik derişimine bağlı olarak değişen özel- Donma Noktasının Düşmesi
liklere koligatif özellikler denir.
Q Saf sıvılar belirli bir donma sıcaklığına sahiptir ve sıvı
Q Koligatif özellikler, çözünen maddenin cinsine bağlı değil- tamamen katı hâle gelinceye kadar sıcaklığı değişmez.
dir. Çözünen madde miktarına, maddenin tanecik sayı-
sına veya çözeltinin değişimine bağlı olarak değişir. Q Saf sıvıda bir maddenin çözünmesi ile oluşan çözeltinin
donma sıcaklığı, saf çözücününkinden daha düşüktür.
Q Koligatif özelliklere çözeltilerin kaynama noktasındaki
yükselme ve donma noktasındaki düşme miktarları örnek Q Çözeltilerin donma noktası düşmesine aşağıdaki örnekler
verilebilir. verilebilir.
5 Araç radyatörüne konulan antifrizin kışın suyun
Kaynama Noktasının Yükselmesi donma noktasını düşürerek motorun zarar görmesini
engellemesi
Q Saf sıvılar belirli bir kaynama noktasına sahiptir ve sıvı
tamamen buhar hâline gelinceye kadar sıcaklık değişmez. 5 Kışın buzlanan yollara tuz dökülmesi
Q Saf sıvıda uçucu olmayan bir katının çözünmesi ile olu- 5 Uçak pistlerinin ve uçak kanatlarının alkolle yıkan-
şan çözeltinin kaynama sıcaklığı, saf çözücününkinden ması
daha yüksektir. 5 Dondurmalara bir miktar tuz eklenmesi

Markaj Yayınları / 10. Sınıf Kimya 39
MARKAJ YAYINLARI