Page 22 - 10. SINIF FAVORİ KİMYA DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ Ünite 1: Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar

Kİmyasal tepkİmeler ve denklemler
Kimyasal Tepkime Türleri
Kimyasal Tepkimeler 5 Değişebilen Özellikler: Mol ve molekül sayıları, basınç

Q Maddelerin etkileşerek yeni maddeler oluşturduğu tepkime- ve hacim, sıcaklık, fiziksel hâl, madde sayısı ve çeşidi
lere kimyasal tepkime denir. taneciğin elektron sayısı
Q Kimyasal tepkimelerde; Kimyasal Tepkime Denklemlerinin Denkleştirilmesi

5 Değişmeyen Özellikler: Toplam kütle, atom türü ve Q En fazla sayıda atom içeren bileşiğin kat sayısı "1" alınır
sayısı, toplam proton, nötron ve elektron sayıları, ve öncelikle buradaki atomlar denkleştirilir.
toplam yük, çekirdek yükü, yapısı ve kararlılığı, toplam Q Element hâlindeki serbest atomların denkleştirilmesi sona

enerji bırakılır. H ve O atomları en son denkleştirilir.

a. Yanma Tepkimeleri

Maddenin O ile tepkimeye girmesine yanma, tepkimeye ise yanma tepkimesi denir. Kararma ve paslanmada olduğu gibi
2
ışık görülmeyen yanmalar yavaş, odunun yanmasında olduğu gibi ışık görülen yanmalar hızlıdır. Yanma olayının gerçek-
leşmesi için; yanıcı madde (H , odun), yakıcı madde (O , hava) ve tutuşma sıcaklığı gerekir.
2 2
Yanma tepkimeleri, N gazının yanması hariç ekzotermiktir.
2
+ O (g) + Isı → 2NO(g) CH (g) + 2O (g) → CO (g) + 2H O(g) + Isı
N (g)
2 2 4 2 2 2
Yangın söndürücü olarak kullanılan maddeler; yanıcı olmamalı, özkütlesi havanınkinden büyük olmalı ve zehirli olmamalıdır.
b. Sentez (Birleşme, Oluşum) Tepkimeleri

İki veya daha fazla maddenin birleşerek farklı özelliklere sahip yeni bir bileşik oluşturmasıdır.
Kimyasal Tepkime Türleri c. Analiz (Ayrışma) Tepkimeleri
2Al + 3S + 6O → Al (SO )
2
2
4 3

Bir bileşiğin parçalanarak farklı özelliklere sahip yeni maddeler oluşturmasıdır.

CaCO → CaO + CO
3
2
d. Asit - Baz Tepkimeleri
+
-
Sulu çözeltisine H iyonu veren maddelere asit, OH iyonu veren maddelere baz denir. HCl, HNO , H SO ve CH COOH
3 2 4 3
asitlere; NaOH, KOH, Ba(OH) ve NH bazlara örnek verilebilir. Asit ile bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturma-
2 3
sına nötralleşme tepkimesi denir.
Asit + Baz → Tuz + Su + Isı
HCl(suda) + NaOH(suda) → NaCl(suda) + H O(s)
2
+
-
Q Nötralleşme tepkimelerde net iyon tepkimesi, H (suda) + OH (suda) → H O(s) şeklindedir.
2
e. Çözünme - Çökelme Tepkimeleri
İyonik bileşiklerin sulu çözeltileri karıştırıldığında bu çözeltilerdeki katyon ve anyonun tepkimesinden suda çözünmeyen
katı oluşabilir. Oluşan bu katıya çökelti (çökelek), bu tür tepkimelere de çözünme - çökelme tepkimeleri denir.

AlCl (suda) + 3KOH(suda) → Al(OH) (k) + 3KCl(suda)

3
3
Çökelti
+
-
-
Net iyon tepkimesi; Al +3 (suda) + 3OH (suda) → Al(OH) (k) Gözlemci (seyirci) iyonlar; K ve Cl dir.
3
22 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Kimya
MARKAJ YAYINLARI