Page 57 - 10. SINIF TÜRK DİLLİ VE EDEBİYATI FAVORİ KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

3. Ünite: iir
KAZANIM TEST 8 Halk iiri (Âk Tarz Halk iiri)

1. Bre ağalar bre beyler 5. Aşık tarzı halk ş��r�yle �lg�l� aşağıda ver�len �fadeler�n
Ölmeden bir dem sürelim hang�s�nde b�r b�lg� yanlışı vardır?
Gözümüze kara toprak A) Destanlarda toplumun büyük çoğunluğunu ilgilendi-
Dolmadan bir dem sürelim ren olaylar ele alınır.
Yukarıda ver�len dörtlüğün nazım şekl�n�n aşağıda- B) Mahlas alma, bade içme, muamma sorma gibi yüz-
k�lerden hang�s� olduğu söyleneb�l�r? yıllar boyunca devam eden uygulamalar aşıklık gele-
neğinin bir parçasıdır.
A) Koşma B) Destan C) Varsağı
D) Semai E) Koşuk C) Aşık tarzı halk şiirinde dörtlük sayısının sınırsız oldu-
ğu nazım şekli varsağılardır.
D) Aşık şiiri usta çırak ilişkisine dayandığı için zamanla
aşıklık kolları ortaya çıkmıştır.
2. Sema� �le �lg�l� ver�len aşağıdak� �fadeler�n hang�- E) Saz ve ezgi bu şiir geleneğinde oldukça önemli bir
s�nde b�r b�lg� yanlışı söz konusudur? yer tutar.

A) Hem heceyle hem de aruzla yazılan türü mevcuttur.
B) Nazım birimi dörtlüktür ve dörtlük sayısı 3 ile 5 ara-
sında değişir.
C) Koşmaya göre daha hafif ve uçarı bir havası vardır.
D) Kafiye örgüsü abab ccbb ddbb şeklindedir. 6. Aşıkların doğaçlama, olarak belirli bir kural çerçevesinde
E) Kendine özgü bir ezgiyle söylenen şiirlerdir. söyleşmelerine ---------- adı verilir. Bu; en az iki aşığın
dinleyici huzurunda karşı karşıya gelerek birbirlerini
sazda ve sözde denemeleri, birbirlerine üstünlük kurarak
ustalıklarını kabul ettirmeleri esasına dayanır.

3. Aşk, doğa, acı gibi duygusal ve insani konuları ele alan Yukarıdak� parçada boş bırakılan yere aşağıdak�ler-
lirik şiirlerdir. 11’li hece ölçüsüyle yazılır. Dörtlüklerden den hang�s� get�r�lmel�d�r?
oluşur. Kafiye örgüsü abab, cccb, dddb şeklindedir. Son
dörtlükte şairin mahlasına yer verilir. A) Askı asma B) Kavuştak C) Atışma
D) Söyleşi E) Yarışma
Yukarıda sözü ed�len nazım şekl� aşağıdak�lerden
hang�s�d�r?
A) Koşma B) Semai C) Varsağı
D) Tuyuğ E) Türkü

7. On altıya karar verdim yaşını
Yenice sevdaya salmış başını
El yanında yıkar gider kaşını
4. Gönül nasihatim tutsa yeğ idi
Eli zemmeyleme özünden sakın Tenhalarda gülüşünü sevdiğim
Tuz ekmek hakkını bilen yiğidi Yukarıda ver�len dörtlükle �lg�l� olarak;
Kadir isen iki gözünden sakın
I. 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
Yukarıdak� dörtlüğün söylenme amacı aşağıdak�ler- II. aaab şeklinde kafiyelenmiştir.
den hang�s�d�r?
III. Güzelleme örneğidir.
A) Öğüt verip uyarmak
IV. Yarım kafiye kullanılmıştır.
B) Yiğitliği ve kahramanlığı övmek
C) Toplumsal bozuklukları eleştirmek yargılarından hang�ler� söyleneb�l�r?
D) Ölen bir kimsenin yasını tutmak A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
E) Tabiata ait bir durumu insanla ilişkilendirmek D) I, II ve III E) I, II ve IV

56 Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat
MARKAJ YAYINLARI