Page 75 - 10. SINIF FAVORİ COĞRAFYA DEFTERİM
P. 75
Ünite 1: Doğal Sistemler ÖZETİN ÖZETİ
Bitkilerin Yetişme Koşulları
Toprak
İklim Yeryüzü Şekilleri Biyolojik Faktörler
Topraklar; kalınlık, geçirgenlik,
Bitkilerin fizyolojik görünü- Sıcaklık ve yağışın değişme- renk ve mineral yönünden İnsan, bitki örtüsü üzerinde
münü ve yeryüzüne dağılışını sine neden olan yükselti, farklı özelliklere sahiptir. etkili olan biyolojik faktör-
etkileyen temel unsurlardır. dağların uzanışı ve bakı Bitkilerin yaşamı açısından lerin başında gelir. Savaşlar,
İklim elemanlarından olan gibi faktörler bitki tür ve toprağın dokusunun sık veya orman alanlarının yerleşmeye
sıcaklığın ve yağışın doğal toplulukların dağılışını etkiler. açılması, yakacak elde etme,
gevşek; yapısının da kalkerli,
bitki örtüsünün oluşmasındaki Belirli bir yükseklikten sonra killi veya kumlu olmasının önemi gibi sebeplerden dolayı bitki
rolü büyüktür. bitki yetişememektedir. örtüsü zarar görmektedir.
büyüktür.
Türkİye'nİn Bİtkİ Örtüsü
Q Yaklaşık 12.000 bitki türü ile Avrupa kıtasının tamamında görülen bitki türlerine yakın bir çeşitliliğe sahip olan ülkemiz bu
özelliğiyle zengin bitki çeşitliliğine sahip olan nadir ülkelerden biridir. Bu duruma neden olan faktörlerden bazıları şunlardır:
5 İklim tiplerinin çeşitli olması 5 Orta Kuşak'ta bulunması
5 Yer şekillerinin kısa mesafelerde değişmesi 5 III. jeolojik zamanda iklim değişikliğinden etkilenmesi-
5 Yükseltinin fazla olması dir.
Endemik Bitki Relikt (Kalıntı) Bitki
Q Dünya'da sadece belirli bir bölgede yetişebilen bitkilere Q Geçmiş jeolojik zamanlardaki iklim şartlarında oluşmuş,
denir. Ülkemizdeki bitkilerin yaklaşık üçte biri endemik uygun ortam bulunarak günümüzde de varlığını koruyan
olup en fazla çeşitlilik Toros Dağları'nda bulunmaktadır. bitkilere relikt (kalıntı) bitkiler denir.
Q Ülkemizdeki başlıca endemik bitki türlerinden bazıları şun- Q Karadeniz'in geniş yapraklı ormanlarının en önemli üyesi
lardır:
olan kayın ağacının Toros Dağları'nın kuytu ve nemli
5 Sığla Ağacı (Fethiye - Köyceğiz Çevresi), Kasnak yamaçlarında relikt bir ağaç olarak görülmesini örnek
Meşesi (Kasnak Meşesi), Datça Hurması (Datça ve verebiliriz.
Teke Yarımadaları), Kazdağı Göknarı (Kazdağı), Ist- Q Artvin - Yusufeli ılık geçtiği için menengiç, katran ve koca
ranca Meşesi (Zonguldak-Yenice), İspir Meşesi (Kasta- yemiş yetişmektedir.
monu ve Yozgat Çevresi), Sevgi Çiçeği (Ankara), Anzer
Çayı (Rize), Nemrut Soğanı (Adıyaman), Kardelen Q Eğrelti otu, ıhlamur, kestane, köknar, fındık ve karaçam
(Doğu Anadolu) relikt bitkilere örnektir.
Türkiye'de Bitki Toplulukları
Türkiye'de Orman Formasyonu:
Q Ülkemizin yaklaşık %27,6'sı ormanlarla kaplıdır.
Q Ormanların dağılışı, üzerinde nemlilik ve yağışın etkisi vardır.
Q Antalya, Kastamonu, Muğla ve Mersin orman alanı en fazla olan illerdir.
Markaj Yayınları / 10. Sınıf Coğrafya
MARKAJ YAYINLARI 75