Page 12 - tyt-konsensus-cografya
P. 12

Dünya'nın Şekli ve Hareketleri                                                         Test - 16

          6.   Eksen eğikliği ve yıllık harekete bağlı olarak Orta Ku-  9.   Türkiye’de aralık–ocak–şubat aylarında yaşanan hava
              şak'ta mevsimler belirgin olarak yaşanır.       olayları Arjantin’de haziran–temmuz–ağustos aylarında
                                90°                           yaşanmaktadır.
                              I         60°                   Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
                                    II
                                           30°                A) Yörüngenin elips şeklinde olması
                                           0°                 B) Dünya’nın geoit olması
                               III
                                           30°                C) Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi
                                                              D) Çizgisel hızın kutuplara doğru azalması
                              V    IV   60°
                                                              E) Dünya ekseninin yörünge düzlemine eğik olması
                                90°
              Buna göre yukarıdaki şekilde verilen taralı alanlar-
              dan hangisinde mevsimler belirgin olarak yaşanır?
                                                          10.
              A) I    B) II    C) III   D) IV    E) V              21 Haziran             21 Mart
                                                              • Güneş ışınları öğle vakti  • Güneş ışınları öğle vakti
                                                                Yengeç Dönencesi’ne dik    Ekvator’a dik düşer.

                                                                düşer.               • Kuzey Yarım Küre’de ilk-
                                                              • Kuzey Yarım Küre’de en    bahar, Güney Yarım Küre’-
          7.   •   Ankara’da Güneş'in yıl boyunca aynı saatte doğması    uzun gündüz yaşanır.    de sonbahar başlangıcıdır.

                                                              • Aydınlanma Çemberi Ku-  • Aydınlanma Çemberi Ku-
              •   Aydınlanma çizgisinin yıl boyunca kutup noktalarına     tup dairesinden geçer.    tup noktalarından geçer.
                teğet geçmesi
              •   Her yerde gece–gündüz süresinin yıl boyunca eşit
                                                                    23 Eylül              21 Aralık
                olması
                                                              • Güneş ışınları Ekvator’a   • Güneş ışınları öğle vakti
                                                                dik düşer.
                                                                                       Oğlak Dönencesi’ne dik
              Yukarıda verilen durumların gerçekleşebilmesi aşa-
              gerekir? EDİTÖR YAYINEVİ

              ğıdakilerden hangisine bağlıdır?                • Dünya’nın her yerinde ge-    düşer.
                                                                ce-gündüz süresi eşittir.  • Kuzey Yarım Küre’de kış,
              A) Yörüngenin daire şeklinde olmasına           • Aydınlanma çizgisi Kutup    Güney Yarım Küre’de yaz
                                                                noktalarından geçer.    yaşanır.
              B) Dünya’nın doğudan batıya doğru dönmesine                            • Kuzey Yarım Küre’de en
                                                                                       uzun gece,Güney Yarım
              C) Dünya’nın ekseni ile yörünge düzlemi arasındaki                       Küre’de en uzun gündüz
                açının 90° olmasına                                                    yaşanır.
              D) Ekvator ile ekliptik düzlemi arasındaki açının artma-     Yukarıdaki görselde verilen bilgilerden hareketle
                sına                                          aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
              E) Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızının art-  A)  Yıl içerisinde Güneş ışınlarının yer yüzüne düşme
                masına                                           açısı değişmektedir.
                                                              B)  Aydınlanma çemberi yıl içerisinde yer değiştirmek-
                                                                 tedir.
          8.   Türkiye’nin en güneyine Güneş ışınlarının dik ge-
              lebilmesi için eksen eğikliğinin kaç derece olması   C)  21 Haziran tarihinde Kuzey Yarım Küre'de en kısa
                                                                 gece yaşanmaktadır.
                                                              D)  Aynı anda her iki yarım kürede aynı mevsim şartları
              A) 23°27'                 B) 27°23'                      C) 29°33'  yaşanmaktadır.
                    D) 32°27'        E) 36°00'                E)  Yıl içerisinde gece ve gündüz süresi değişmektedir.


          Yer ekseni: Kutup noktalarından  ve yerin merkezinden geçen çizgiye denir.  Kutup Dairesi: Gece ve gündüzün 24 saat düzenli  Yer Ekseni
                                                                         O
          Ekvator: Kutup noktalarına eşit uzaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle oluşan   olarak yaşandığı en son 66  33' paralellerine de-
          Dünya'yı Kuzey ve Güney Yarım Küre olmak üzere iki eşit parçaya ayıran çiz-  nir.  Yengeç Dönencesi 30 o  60 o  - KKD
          giye denir.                                    Eksen Eğikliği: Dünya'nın ekseni yörünge (eklip-  Yörünge Düzlemi  66 o  33 ı
                                                                                            Ekvator
                                                                                                23 o  27 ı
                                                                          O
          Yörünge Düzlemi: Dünya'nın Güneş etrafında izlediği yola denir.  tik) düzlemine dik olmayıp 23  27' eğiktir. Bu duru-
                                                 O
          Dönence: Güneş ışınlarının yarım kürelerde en son dik geldiği 23  27' enle-  ma eksen eğikliği adı verilir.  60 o  - GKD  Oğlak Dönencesi 30 o
                  O
                                      O
          mine denir. 23  27' kuzey  enlemine Yengeç, 23  27' güney enlemine Oğlak
          Dönencesi adı verilir.
      36
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17