Page 23 - MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI GYS MEMUR KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI

ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK 5.

DIŞ POLİTİKASI BÖLÜM

Musul Meselesi (1926)
ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI

Süreç
TÜRK DIŞ POLİTİKASININ İLKELERİ
Ɖ Lozan Barış Konferansı’nda Türkiye - Irak sınır
Ɖ Hukuk gücüne dayanır. sorunu görüşülürken Türk Heyeti halkının büyük
DATA YAYINLARI
çoğunluğu Türk olan bölgenin Türkiye’ye bırakılması
Ɖ Akılcı esaslar içerir. gerektiğini savunmuş, Irak’ı mandası altında bulun-
Ɖ Bağımsızdır. duran İngiltere ise Musul’un Irak sınırları içerisinde
Ɖ Ulusal güce dayanır. kalmasını ısrarla istemiştir. Lozan’da halledilemeyen
Ɖ Gerçekçi politikalar izler. konu konferans sonrasına bırakılmıştır.
Ɖ Maceracı değil, aktiftir. Ɖ Heyetler uyuşmazlığı gidermek amacı ile Lozan son-
rası ilk kez Mayıs 1924’de İstanbul’da Haliç Konfe-
Ɖ Yurtta barış, Dünyada barış ilkesini benimser. ransı’nda bir araya geldiler. İngiltere, Hakkari’nin de
Irak’a dahil olmasını isteyince sorun çözülemedi.
TÜRK DIŞ POLİTİKASININ HEDEFLEDİĞİ Ɖ Türkiye bu gelişme üzerine sorunu Milletler Cemi-
AMAÇLAR yeti’ne taşıdı (Ayrıca Türkiye bölgede halk oylaması
yapılmasını istemiştir ve bu isteğini cemiyete bildir-
Ɖ Öncelikle milli gücümüze dayanmak ve bağımsızlığı- miştir.
mızı üstün tutmak
Ɖ Milletler Cemiyeti Geçici Brüksel Hattı adıyla bir
Ɖ Milli sınırlar içinde kalmak rapor hazırladı. Bu rapor İngiltere’yi haklı görünce
Ɖ Gerçekçi ve barışçı olmak Türkiye sorunu Lahey Adalet Komisyonuna taşıdı.
Ɖ Uluslararası ilişkilerde eşitliğe dayanan ilişkiler kur- Ɖ Lahey Adalet Komisyonu da Geçici Brüksel Hattı’nı
mak kabul edince Türkiye savaş kararı almak zorunda
Ɖ Başka devletlerin iç işlerine karışmamak kaldı.
Ɖ Milli politikayı yürütürken iç teşkilatı dikkate almak Ɖ Türkiye bu sorunda yalnız kalmamak için 17 Aralık
1925’de SSCB ile dostluk ve tarafsızlık antlaşmasını
Ɖ Başka devletleri kendi iç işlerine karıştırmamak yeniledi. (Savaş sırasında Rusya’nın desteğini alabil-
Ɖ Başka devletlerin politika ve yönetim sistemlerinden mek amacı ile yapılmıştır.)
etkilenmemek
Ɖ Türk ordusu Musul’da savaş için hazırlıklara başla-
Ɖ Bilim ve teknolojiyi rehber kabul etmek dığı sırada bölgede Şeyh Sait Ayaklanması ve Nas-
turi İsyanı çıkınca Türkiye İngiltere ile barış yapmak
Atatürk Dönemi Türk dış politikası, gelişmeler ve mev- zorunda kaldı.
cut olayların gidişatına göre 1923-1932 dönemi ve
1932-1939 dönemi olmak üzere iki bölümde incelenir.
Örnek Soru
1923-1932 ARASI TÜRK DIŞ POLİTİKASI Musul'un kaybedilmesinde aşağıdaki isyanlardan hangisi
etkili olmuştur?
Ɖ Bu dönemde Musul, Suriye sınırı, borçlar ve nüfus A) Şeyh Sait İsyanı
mübadelesi sorunlarıyla uğraşılmıştır.
B) 31 Mart Ayaklanması
Ɖ Lozan’dan geriye kalan sorunların çözülmesi ve alı-
nan kararların uygulanmasına yönelik oldu. C) Ahmet Anzavur İsyanı
D) Çerkez Ethem İsyanı
Ɖ Komşu devletlerle iyi ilişkiler kurmak, meydana gelen
pürüzleri barışçı yollarla çözmek amaçlandı. E) Şeyh Bedrettin İsyanı
Ɖ Büyük devletlerle olan ilişkileri normalleştirmek Cevap A
amaçlandı.