Page 12 - DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI DİN HİZMETLERİ SINIFI MURAKIP KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 12
5.
TEFSİR
ÜNİTE
2. Yüce Allah Cebrâil’e, “bu kitabı/metni Peygamber’e
TEFSİR TARİHİ VE USULÜ aynen oku” diye emreder; Cebrâil de en ufak bir deği-
şiklik yapmadan Allah’ın kelâmını olduğu gibi/har-
KUR’ÂN’IN NÜZÛL SÜRECİ: VAHİY fiyyen Resûlullah’a indirir.
Cüveynî’nin taksîmine göre hadîs/sünnet de vahiy
DATA YAYINLARI
Vahyin Tanımı: Vahy, v-h-y (وحُى) kelimesinin mastarı kaynaklıdır.
olup sözlükte, gizli ve süratli bir şekilde bildirmek, ses-
lenmek, gizli konuşmak, intikal ettirmek, elçi göndermek Vahyin Geliş Şekilleri
ve içgüdü gibi anlamlara gelmektedir.
“Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arka-
Vahyin terim olarak tanımı ise şöyledir: “Yüce Allah’ın sından konuşur yahut bir elçi gönderip izniyle ona dile-
insanlara ulaştırmak istediği mesajlarını peygamberle- diğini vahyeder” (Şûrâ (42), 51).
rine, alışılmışın dışında gizli bir yolla süratli bir şekilde Yüce Allah şu âyette vahyin üç türlü gelebileceğini
bildirmesidir”.
haber vermektedir:
Vahyin Başlangıcı 1. Allah’ın iletmek istediği mesajları peygamberinin kal-
Hz. Âişe’nin rivayeti ile: “Resûlüllah’ın vahiy başlangıcı bine doğrudan bırakması/yerleştirmesi.
uykuda rüyay-ı sâdıka yani, doğru rüya görmekle 2. Vahyi peygamberine bir perde arkasından bildirmesi.
olmuştur. Hz. Mûsâ’ya ağaçtan nidâ etmesi bu tür bir vahiy
Hıra Dağı’ndaki mağaraya çekilip orada belirli gecelerde çeşididir.
tek başına ailesinin yanına dönmeden tehannüs - yani 3. Vahiy getirmekle görevlendirdiği bir meleği elçi olarak
ibâdet - ederdi. göndermesi. Kur’ân bu şekilde yani, Cebrâil vâsıtası
İlk vahiy hira mağarasında nazil oldu. (Alak 1-5) ile indirilmiştir.
İlk vahiyden sonra Hatice, Hz. Peygamber’i alıp amca- Resûlullah’a Vahyin Geliş Şekilleri
sının oğlu Varaka b. Nevfel’e götürdü.
1. Hz. Peygamber’in uyurken gördüğü sâdık rüyalar.
Varaka şöyle dedi: “Bu gördüğün, Allah’ın Mûsâ’ya gön- 2. Cebrâîl’in aslî suretiyle görünerek vahiy getirmesi.
derdiği Nâmûs’tur (melektir).
Cebrâil’in aslî suretiyle vahiy getirmesi iki defa mey-
Vahyin bir müddet kesilmesinden (fetret devrinden) dana gelmiştir.
sonra ilk defa Müddessir sûresinin baş tarafının nâzil
olduğu rivâyet edilmektedir. 3. Cebrâil’in görünmeden çıngırak sesine benzer bir
sesle vahiy getirmesi. Hz. Peygamber’e gelen vahyin
Vahyin Keyfiyeti en ağır şekli bu idi. Vahyin bu şekli, tehdîd ve vaîd
ifade eden âyet ve sûrelere mahsustu.
Vahyin keyfiyeti, Allah ile Peygamberi arasında olan bir
sırdır, başka bir ifade ile bu, fizik ötesi bir hâdisedir. 4. Hz. Peygamber uyanık iken meleğin görünmeksizin
İnsan aklının bu sırrı tam olarak kavraması mümkün onun kalbine ilâhî vahyi ilkâ etmesi.
değildir. 5. Cebrâil’in insan sûretine girerek vahiy getirmesi.
Vahyin Çeşitleri Meleğin daha ziyade Dıhye el-Kelbî şekline girerek
Hz. Peygamber’e vahiy getirdiği belirtilmektedir.
İslâm âlimleri vahyi, metlüv (okunan) ve gayr-i metlüv
(okunmayan) olarak ikiye ayırmışlardır. Bu hususta Vahy Esnasında Görülen Haller
Cüveynî’nin taksimi şöyledir: İnsanın beşerî sıfatlar içinde Allah’ın hıtâbına muhâtap
1. Allah Cebrâil’i, Allah şöyle şöyle yapmanı emrediyor olması oldukça zordur. Kur’ân bu durumu şu âyetiyle
diye Resûlüne gönderir. Cebrâil de Allah’ın dediklerini ortaya koymaktadır.
kavrayarak Hz. Peygamber’e gelir ve Rabbinin söy- “Şüphesiz ki biz sana ağır bir söz vahyedeceğiz”
lediklerini ona iletir. (Müzzemmil (73), 5).