Page 60 - tyt-milli-savunma-soru-22

414 DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA OSMANLI SİYASETİ (1595 - 1774)
4 Osmanlı, ilk zamanlarda denizlere açılırken henüz 6 Akkoyunlu Devleti’nin yıkılmasından sonra İran
yeterli bir tecrübeye sahip olmadığı için Ceneviz ve coğrafyasında XVI. yüzyılın başlarında Safeviler
Venedik’in gemi ve denizcilerinden yararlanmıştı. etkili olmaya başladı. Safeviler, Osmanlı Devleti’nin
Ancak çok geçmeden gemiler inşa ederek kendi doğuda sınır komşusuydu. Osmanlı ile Safevi Dev-
donanmasını oluşturdu ve eksiklerini gidererek yeni leti arasında sürekli mücadeleler yaşanmaktaydı.
modeller geliştirmeye başladı. Osmanlı denizcilik Bu mücadelelerin yaşanmasına Safevi Devle-
tarihinde gemiciliğin gelişmesini üç ayrı dönemde ti’nin;
incelemek gerekmektedir. Birincisi, devletin kuru- I. Osmanlı şehzadelerini kışkırtması,
luşundan XVII. yüzyılın ikinci yarısına kadar devam
eden kürekli gemiler dönemi, ikincisi XIX. yüzyı- II. Osmanlı aleyhine ittifaklara girmesi,
lın ortalarına kadar devam eden yelkenli gemiler III. Şiilik propagandası yapması
dönemi, üçüncüsü de devletin yıkılışına kadar süren faaliyetlerinden hangilerinin neden olduğu söy-
buharlı gemiler dönemidir. lenebilir?
Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili;
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
I. Gemicilik alanında denizci devletlerin etkisinde
kalmıştır. D) Yalnız III E) I, II ve III
II. Denizcilik alanında çağın şartlarına ayak uydur-
maya çalışmıştır.
III. Donanma komutanları daha çok Venedikli deniz- 7 Avusturya ile 1606’da imzalanan Zitvatorok Ant-
cilerden oluşmuştur. laşması’nın;
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? I. Avusturya arşidükü protokol bakımından
Osmanlı padişahına denk sayılacak,
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
II. Avusturya Osmanlı Devleti’ne yıllık vergi yerine
D) I, II ve III E) I ve III savaş tazminatı ödeyecek,
III. Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlı Dev-
leti’ne bırakılacak
maddelerinden hangileri Osmanlı Devleti’nin
Avusturya karşısında eski gücünü yitirdiğinin
göstergesidir?
5 Almanya’da Protestan prenslerle İmparator Şarlken A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
arasındaki mücadelelere Fransa da destek verince D) I ve II E) II ve III
Otuz Yıl Savaşları başlamıştır. Almanya’nın yenil-
gisiyle sonuçlanan bu savaşlar sonucunda Westp-
halia Antlaşması yapılmıştır. Antlaşmayla Protestan
prenslere siyasi ve dinsel özgürlük verilmiştir. 8 Haçova Savaşı’nda Osmanlı Devleti, Avusturya’yı
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- yenmesine rağmen Celali İsyanları ve İran ile
maz? uğraştığı için, Avusturya’nın barış teklifini kabul
edip, Zitvatorok Antlaşması’na oturmuştur.
A) Avrupa’da dinsel kaynaklı uzun süreli savaşlar
yaşanmıştır. Bu göre Osmanlı Devleti’yle ilgili aşağıdaki yar-
gılardan hangisine ulaşılamaz?
B) Avrupa’da, Hristiyan birliğinin sağlanması için
adımlar atılmıştır. A) Birden çok cephede mücadele edilmiştir.
C) Dinsel çatışmalar, siyasi ayrılıklara neden B) İç politikalar, dış politikayı olumsuz etkilemiştir.
olmuştur. C) Avusturya’ya karşı İran ile ittifak kurulmuştur.

D) Protestanlar zafer kazanmıştır. D) Osmanlı Devleti’nin Orta Avrupa’daki siyasi
E) Protestanlık Avrupa’nın yeni mezheplerinden üstünlüğü sona ermiştir.
biri olmuştur. E) Osmanlı Devleti Avrupa’da prestij kaybetmiştir.

EDİTÖR YAYINEVİ