Page 90 - 9-sinif-vip-tum-dersler-soru-bankasi-22

5. • İç ve dış yazışmaların yapıldığı d�vandır. 8. Büyük Selçuklu Devlet�’nde hukuk; örf�, ve şer� ol-
• Devlet�n bütün mal� �şler�nden sorumlu d�vandır. mak üzere �k�ye ayrılırdı. Şer� hukukun esasları İs-
lam d�n�ne dayalıydı. Şer� hukukun kapsamına g�ren
• Devlet�n asker� �şler�yle �lg�lenen d�vandır.
davalara kadılar bakardı. Evlenme, boşanma, m�ras,
• Posta ve haberleşmeden sorumlu olan d�vandır.
nafaka ve verg�ler g�b� konular şer� mahkemelerde
Ver�len b�lg�ler �le aşağıdak� d�vanlar eşleşt�r�ld�- sonuca bağlanırdı. Başkadıya “kad�ü’l kudat” den�-
ğ�nde hang�s� dışarıda kalır? l�rd�. Devlet yargıya müdahale etmez, kadıların �ş�ne
A) D�van-ı İst�fa B) D�van-ı Mezal�m karışmazdı. Kadıların verd�ğ� kararlara �t�raz merc�
kad�ü’l-kudat �d�.
C) D�van-ı Arz D) D�van-ı İnşa
Örf� hukuk �se devlet�n esaslarını düzenleyen, teme-
E) D�van-ı Ber�d l� esk� Türk gelenekler�ne dayalı hukuk kurallarıydı.
Örf� hukuk davalarına bakan yüksek b�r mahkeme
vardı. Başkanına “em�r-� dad” den�rd�. Örf� hukuk
kuralları günün şartlarına göre değ�şeb�l�rken, şer�
hukuk kuralları kes�nd�. Bu �k� mahkemen�n yanın-
da hükümdarların başkanlık ett�ğ� “D�van-ı Mezal�m”
den�len yüksek b�r mahkeme bulunurdu. Hükümdar,
6. Selçuklular süsleme, k�tabe, hat, m�nyatür, tezh�p, haftanın bell� günler�nde halkın ş�kâyetler�n� d�nler,
halı, k�l�m ve ç�n� g�b� sanat alanlarında değerl� ürün- sorunlarını çözmeye çalışırdı.
ler ortaya koymuştur. Selçuklular kend�ne has üs-
luplarıyla Selçuklu kuf�s�, sülüsü ve nes�h� g�b� hat Buna göre Büyük Selçuklu Devlet� �le �lg�l� aşağı-
türler� ortaya çıkarmış ve bunları ab�dev� eserlerde dak� çıkarımlardan hang�s� yapılamaz?
uygulamıştır. Ayrıca eserlerde kuş, ejderha, boğa ve A) Kadılar bağımsız hareket etm�şt�r.
ç�ft başlı kartal g�b� hayvan tasv�rler�n�n yer aldığı B) B�rçok sorunu çözüme kavuşturacak hukuk ya-
kabartmalarla yapılar süslenm�şt�r. pısı mevcuttur.
Buna göre Selçuklu sanatı �le �lg�l�; C) A�le kurumu hukuk kuralları çerçeves�nde gü-
I. İslam d�n�n�n etk�s�nde kaldığı, vence altına alınmıştır.
II. kend�s�ne özgü b�r üslubunun olduğu, D) Uygulanan hukuk kurallarının b�r kısmı değ�şme-
III. bozkır kültürünün �zler�n� taşıdığı yen b�r yapıya sah�pt�r.

özell�kler�nden hang�ler� söyleneb�l�r? E) Hukuk kurallarının tamamı İslam�yet’�n kabulün-
den sonra oluşturulmuştur.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
9. Büyük Selçuklı Devlet�’nde �ktalar s�v�l ve asker� gö-
revl�lere h�zmetler� karşılığında ver�l�rd�. İkta sah�p-
ler� �kta olarak ver�len topraklarda oturur, buralardak�
verg�ler� toplardı. İkta sah�pler� elde ed�len verg� ora-
nında bell� sayıda atlı asker beslerd�. Sefer zamanın-
da emr�ndek� askerler�yle b�rl�kte sefere katılır barış
7. N�zâmülmülk S�yasetname adlı eser�nde sultanlarda zamanında �se bulunduğu bölgen�n güvenl�ğ�nden
bulunması gereken vasıfl ardan bahsetm�şt�r. sorumlu olurdu.
Aşağıdak�lerden hang�s� bu vasıfl ardan b�r� de- Büyük Selçuklu Devlet�’n�n bu uygulama �le;
ğ�ld�r?
I. üret�mde sürekl�l�ğ� sağlama,
A) Adaletl�, b�lg�l� ve güzel ahlak sah�b� olmalı
II. haz�neye yük olmadan hazır ordu oluşturma,
B) Memleket meseleler�nde acele ed�p hemen ka- III. taşrada merkez� otor�tey� güçlü tutma
rar vermel�
amaçlarından hang�ler�n� gerçekleşt�rmeye çalış-
C) Devlet görevl�ler�n� sürekl� denet�m altında tut- tığı söyleneb�l�r?
malı
D) Halkla �ç �çe olmalı A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
524 E) İl�m erbabını korumalı D) II ve III E) I, II ve III

EDİTÖR YAYINEVİ