Page 29 - 9-sinif-vip-tum-dersler-soru-bankasi-22

EDEBİYAT VE BİLİM 1. ÜNİTE – 1. TEST 143

• İnsanı etkileyen; duygu, düşünce ve hayalleri harekete geçiren her türlü sözlü ve yazılı eserler bütününe
edebiyat denir. Edebiyat güzel sanatların bir kolu olmasına rağmen çeşitli bilimlerle ilişki içindedir. Edebi-
yatın ilişkili olduğu bilim dalları şunlardır:

Edebiyat - Tarih: Edebî eserlerde tarihî olaylar iş- Edebiyat - Psikoloji: Edebî eserlerin merkezinde
lenebilir ve bu eserler tarih için belge niteliğinde yer alan insan, psikolojik özellikleriyle yansıtılır. Bu
olabilir. Tarihî konulu edebî eserlerin tarih kitabı ol- bakımdan edebî eser psikolojiye kaynak niteliğinde-
madığı unutulmamalıdır. dir.
Edebiyat - Sosyoloji: Edebî eserler insanı toplum- Edebiyat - Felsefe: Edebî eserlerin arka planında
sal bir varlık olarak ele alır ve bu yönüyle sosyoloji- bir dünya görüşü, bir felsefe vardır. Sanatçı eserini
ye kaynak oluşturur. oluştururken bu felsefeyi esere sindirir.

1. Shakespeare dendiğinde İngiltere; Goethe ve Bach 4. I. Edebiyat ve sanat, hayatın aynasıdır.
dendiğinde Almanya; Dante, Da Vinci ve Michelan- II. Edebiyat, dünyanın rengini ve kokusunu kendin-
gelo dendiğinde İtalya; Puşkin, Dostoyevski ve Çay- de muhafaza eder.
kovski dendiğinde Rusya; Sadi ve Hâfız dendiğinde
İran; Cervantes ve Picasso dendiğinde İspanya; III. Sanat yapıtlarının çizdiği dünya, hayatın körü
Chopin dendiğinde ise Polonya akla gelir. körüne bir kopyası değildir.
Bu durum milletlerin tanınmasında aşağıdaki et- IV. Bir roman, yol boyunca gezdirilen ayna demektir.
menlerin hangisinin ön plana çıktığını gösterir? V. Yaşamı ve yaşanılanı yansıtma, edebiyatın en
belirleyici niteliğidir.
A) Bilim ve teknik B) Edebiyat ve bilim
Numaralandırılmış cümlelerden hangisi diğerleri-
C) Sanat ve psikoloji D) Edebiyat ve felsefe
ne göre farklı bir görüşü savunmaktadır?
E) Sanat ve edebiyat
A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Mehmet Rauf "Eylül" adlı romanında kadın karakte-
re Suat, erkek karaktere ise Süreyya adını vererek
okuyucuyu bir ikileme düşürür. Romanın adı bile 5. Toplumsal yaşamı yansıtan bir ayna olarak görül-
anlatılan olay örgüsü ve karakterlerin iç dünyaları müştür yüzyıllarca edebiyat. Bu, önce kullandığı
hakkında bizlere ipuçları vermektedir. araçtan yani dilden kaynaklanır. Çünkü dil toplumsal
Verilen açıklama, edebiyatla aşağıdaki bilimler- bir kurumdur. Dili kullanarak edebiyat ürünü yaratan
den hangisinin ilişkisine vurgu yapmaktadır? bir sanatçı da toplumun bir üyesidir. Yapıtlarını ken-
disi için değil, toplumun öteki üyeleri için oluşturur.
A) Sosyoloji B) Felsefe C) Psikoloji Aynı zamanda sanatçının konusunu seçmesinde,
D) Tarih E) Mantık toplumsal konumunun da etkileri büyüktür. Örneğin
Tanzimat Dönemi edebiyatının içeriğinde sanatçıların
içinde yetiştiği ortamın etkisi görülür.
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir?
3. Aşağıdakilerin hangisi edebiyat-psikoloji ilişki- A) Toplumsal yaşantı; dili, dolayısıyla da edebiyatı
sini yansıtan bir durum değildir? etkilemiştir.
A) Edebî eserlerin duyguları işlemesi B) Tüm edebiyat ürünleri, sadece toplumsal yaşan-
B) Edebî eserlerin insanlar arası çatışmaları ele tılar ile açıklanabilir.
alması C) Edebiyat, zamanla farklı türlere ayrılmıştır.
C) Edebî eserlerin hayalleri ortaya koyması D) Farklı sanat anlayışları ve toplum yaşantıları
D) Edebî eserlerin bir dönemin gelenek ve göre- edebiyatı etkilemiştir.
neklerini yansıtması E) Edebiyat ürünlerinin oluşumunda sadece dile
E) Edebî eserin insan sorunlarını işlemesi bağlılık söz konusudur.
EDİTÖR YAYINEVİ