Page 11 - 8-sinif-vip-tum-dersler-konu-anlatimli-22

POZITIF T
POZITIF TAM SAYILARIN POZITIF TAM SAYI ÇARPANLARIAM SAYILARIN POZITIF TAM SAYI ÇARPANLARI 1. ÜNİTE 11

HATIRLAYALIM
• Bir sayıyı kalansız olarak bölebilen sayılara o sayının bölenleri veya çarpanları denir.

• 12 sayısı 1’e tam bölünür: 12 1 12÷= olup çarpanlar (bölenler) 1 ve 12’dir.
• 12 sayısı 2’ye tam bölünür: 12 2÷= 6 olup çarpanlar (bölenler) 2 ve 6’dır.
• 12 sayısı 3’e tam bölünür: 12 3÷= 4 olup çarpanlar (bölenler) 3 ve 4’tür.
• 12 sayısı 4’e tam bölünür: 12 4÷ = 3 olup çarpanlar (bölenler) 4 ve 3’tür.
• 12 sayısı 5’e tam bölünmez: 12 ÷=5 2,4 olup 5 sayısı 12'nin çarpanı (böleni) değildir.
• 12 sayısı 6’ya tam bölünür: 12 6÷= 2 olup çarpanlar (bölenler) 6 ve 2’dir.

12’nin çarpanları (bölenleri)

1 2 3 4 6 12 Bu durumda 12’nin pozitif çarpanları (bölenleri); 1, 2, 3, 4, 6 ve 12’dir
• Asal sayı: 1 ve kendisinden başka böleni olmayan sayılardır. 2, 3, 5, 7 ... şeklindedir.

• Bir sayının asal çarpanları bulunurken asal çarpan algoritması kullanılır. Bütün çarpanlar üslü biçimde yazılır. Üslü

biçim ifadesindeki tabanlar asal çarpanlardır.

̛ Örnek: Aşağıdaki örnekleri inceleyelim. Verilen sayıların asal çarpanlarını bulalım.

Ő 60 2 Ő 48 2
30 2 24 2
. .
2
60 = 2 3 5 4
.
48 = 2 3
15 3 Asal çarpanları; 12 2 Asal çarpanları;
5 5 2, 3, ve 5 6 2 2 ve 3
1 3 3
1

{ Not: Asal çarpanlar bulunurken sayının bölünebildiği en küçük asal sayıdan başlanır ve devam edilir.

̛ Örnek: Aşağıdaki eşitliklerde verilmeyen üsleri bulup, yazalım.

.
.
.
.
y
c
x
z
a
b
150 = 2 3 5 700 = 2 5 7
700 2
150 2
350 2
75 3 175 5 700 = 2 5 7 1
.
.
2
2
. .
25 5 150 = 2 3 5 2
35 5
5 5
7 7
1
1
a = 1 b = 1 c = 2 x = 2 y = 2 z = 1
EDİTÖR YAYINEVİ