Page 30 - 6-sinif-vip-tum-dersler-konu-anlatimli
P. 30

BİLEŞKE KUVVET - DENGELENMİŞ VE DENGELENMEMİŞ KUVVETLERİLEŞKE KUVVET - DENGELENMİŞ VE DENGELENMEMİŞ KUVVETLER
            B                                                                               3. ÜNİTE   339
            BİLEŞKE KUVVET (NET KUVVET)                      •   Buna göre bileşke kuvvet;
            •   İki ya da daha fazla kuvvetin yaptığı ortak etki-         R = F  - F         R = 8N - 2N = 6N’dur.
                                                                         2
                                                                     1
               yi tek başına yapabilen kuvvete bileşke kuvvet   •   Sonuç olarak sandık, Furkan’ın uyguladığı kuvvet
               denir.                                          ile aynı yönlü, 6N büyüklüğündeki bileşke kuvve-
            •   Bileşke kuvvet “R” harfi ile gösterilir.       tin etkisi ile hareket eder.
            •   Aynı doğrultudaki kuvvetlerin iki farklı bileşkesi

               vardır.                                       {   Not:  İki  kuvvetin  bileşke  kuvveti  toplamın-
                                                             dan büyük, farkından küçük olamaz. (F  > F  ise)
                                                                                                1
                                                                                                    2
            Aynı Doğrultulu ve Aynı Yönlü Kuvvetlerde önlü Kuvvetlerde   |F  - F | < R < |F  + F |
            Aynı Doğrultulu ve Aynı Y
            Bileşk                                             1   2        1   2
            Bileşke Kuvvete Kuvvet
            •   Bir cisme etki eden kuvvetler aynı doğrultulu ve
               aynı yönlü ise bileşke kuvvet bu kuvvetlerin top-  DENGELENMİŞ VE DENGELENMEMİŞ
               lamı kadardır.                                KUVVETLER
                                                             Bir cisim aynı doğrultuda, zıt yönlerde ve eşit bü-
                                 Ahmet 20N                   yüklükte  uygulanan  kuvvetlerin  etkisindeyse  bu
                                  Mert 80N                   durumda kuvvetlerin bileşkesi yani net kuvvet sıfır
                                                             olur. Bileşkesi sıfır olan bu kuvvetlere dengelenmiş
                                                             kuvvetler denir.
                                                             •   Dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olan cisimler

            •   Resimdeki çocuklar masayı itebilmek için masa-  önceki hareketlerine aynen devam ederler.
               ya aynı doğrultuda ve aynı yönlü kuvvet uygula- •   Cisim başlangıçta duruyorsa durmaya, hareket
               maktadırlar.                                    hâlinde ise sabit süratle hareketine devam eder.
            •   Masaya uyguladıkları kuvvetin oluşturduğu ortak   •   Dengelenmiş kuvvetlere;
               etki bileşke kuvvettir.                            › Sabit sürat ile giden bir tren
            •   Mert’in uyguladığı kuvvet F , Ahmet’in uyguladığı     › Hareketsiz duran bir top
                                      1
               kuvvet F  olsun.
                      2
            •   Bu durumda bileşke (net) kuvvet;                  › Duvarda asılı duran bir saat

                  R = F  + F  = 80 + 20 = 100N’dur.          örnek olarak gösterilebilir.
                    1
                       2
                                                             Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi yani net
            Aynı Doğrultulu ve Zıt Yönlü Kuvvetlerde önlü Kuvvetlerde
            Aynı Doğrultulu ve Zıt Y                         kuvvet sıfırdan farklıysa cisme etki eden kuvvetlere
            Bileşk
            Bileşke Kuvvete Kuvvet                           dengelenmemiş kuvvetler denir.
            •   Bir cisme etki eden kuvvetler aynı doğrultulu fa-  •   Dengelenmemiş  kuvvetlerin  etkisi  altında  bu-
               kat zıt yönlü ise bileşke kuvvet, büyük kuvvetten   lunan bir cisim hareket etmiyorsa bileşke (net)
               küçük kuvvet çıkarılarak hesaplanır. Bileşke kuv-  kuvvet doğrultusunda harekete başlar.
               vetin yönü, büyük olan kuvvetin yönündedir.
                                                             •   Dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olan bir cisim
                         F =8N            F  = 2N              hızlanabilir, yavaşlayabilir veya yön değiştirebilir.
                          1
                                           2
                                                             •   Dengelenmemiş kuvvetlere;

                        Furkan            Mehmet                  › Daldan düşen elma
                                                                  › Şut çekildiğinde hızlanan top
            •   Furkan ve Mehmet sandığa aynı doğrultuda fakat     › Havaya atılan bir taş parçası
               zıt yönlü kuvvet uygulamaktadırlar.           örnek olarak gösterilebilir.

                                        EDİTÖR YAYINEVİ
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35