Page 27 - 10-sinif-vip-tum-dersler-soru-bankasi-22

ANONİM HALK ŞİİRİ 3. ÜNİTE - 4. TEST 157

Anonim Halk Şiiri: Söyleyeni belli olmayan, kuşaktan kuşağa sözlü olarak yayılan, ilk söyleyeni unutul-
duğu için halkın ortak malı olan edebî ürünlerden oluşan şiir koludur. Anonim halk şiiri ürünleri şunlardır:
Mâni: Tek dörtlükten Ninni: Çocukların din- Türkü: Hece ölçüsünün Ağıt : Bir kimsenin ölü-
oluşan ve 7'li heceyle lenmelerini ve uyumala- 7, 8 ya da 11'li kalıpla- mü üzerine duyulan acı-
söylenen şiirlerdir. Bu rını sağlamak amacıyla rıyla yazılabilen, dört- ları anlatmak amacıyla
şiirlerde asıl anlatılmak anneler tarafından özel lüklerden oluşan ezgili söylenen ve üzüntü dile
istenen son iki dizede bir makamla söylenen şiirlerdir. Asıl sözlerin getiren şiirlerdir. Anonim
ifade edilir ve genellikle türkülerdir. Tek dörtlük- bulunduğu bölüme bent, halk şiiri ürünlerinden
cinaslı kafiye kullanılır. ten oluşabileceği gibi dörtlüklerin sonunda tek- olan ağıtların çoğu 11’li
Düz mâni, kesik mâni, birden fazla dörtlükten rarlanan dizeye kavuştak hece ölçüsüyle söylenir.
artık (yedekli) mâni gibi de oluşabilir. ya da bağlama denir.
türlere ayrılır.

1. Anonim halk şiiri ile ilgili verilen aşağıdaki bilgi- 4. Aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatı
lerden hangisi yanlıştır? ürünü olan mâninin özelliklerinden biri değildir?
A) Anonim ürünlerin ilk söyleyeni belli değildir. A) Tek dörtlükten oluşur.
B) Yalın, açık ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır. B) Uyak düzeni aaxa şeklindedir.
C) Aşk, hasret, yiğitlik, ölüm gibi konular işlenmiştir. C) İlk iki dizesi uyağı doldurmak ya da temel düşün-
D) Hece ölçüsü kullanılmıştır. ceye bir giriş yapmak için söylenir.

E) Nazım birimi beyittir. D) Çoğunlukla aşk, doğa güzellikleri, ayrılık, özlem
gibi konular işlenir.
E) Hecenin 8’li kalıbıyla söylenir.
2. Böyle bağlar
Yâr başın böyle bağlar
Gül açmaz bülbül ötmez
5. Çamlığın başında tüter bir tütün
Yıkılsın böyle bağlar
Acı çekmeyenin yüreği bütün
Bu maniyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi Ziya’mın atını pazara tutun
söylenemez?
Gelen geçen Ziya’m ölmüş desinler
A) Cinaslı uyak kullanılmıştır.
İçerik ve biçim özellikleri dikkate alındığında bu
B) Ana duygusu tabiatın güzelliğidir.
dizelerin aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisin-
C) İlk dize uyak oluşturma amacıyla kullanılmıştır. den alındığı söylenebilir?
D) Uyak düzeni aaxa biçimindedir.
A) Destan B) Semai C) Varsağı
E) Kesik mâni olarak adlandırılır.
D) Türkü E) Mâni

3. Kendine özgü bir ezgiyle söylenen nazım biçimidir.
Genellikle anonimdir. Adları bilinen saz şairlerinin
söyledikleri de zamanla halka mal olmuştur. Düzen- 6. Bu dağı aşam dedim
leyicilerin, derleyicilerin ve yörelerin adıyla anılır. Ya- Aşam dolaşam dedim
pısı yönüyle iki bölümden oluşur. Birinci bölüm, asıl Bir hayırsız yâr için
sözlerin bulunduğu bölümdür. Buna bent adı verilir. Herkese paşam dedim
İkinci bölüm ise her bendin sonunda tekrarlanan ka-
vuştaktır. Bu şiirlerde konu sınırlaması yoktur. Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım şekillerinden
hangisiyle yazılmıştır?
Parçada sözü edilen nazım şekli aşağıdakilerden
hangisidir? A) Semai B) Koşma C) Destan
A) Şarkı B) Türkü C) Mâni D) Semai E) Koşma D) Varsağı E) Mâni
EDİTÖR YAYINEVİ