Page 115 - 7-sinif-telafi

114 6. ÜNİTE: CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

3. Rejenerasyonla (Yenilenerek) Üreme: Ana canlı- Çiçekten Tohuma • Hayvanlarda iç döllenme ve dış döllen-
dan kopan vücut parçalarının kendini tamamlayarak • Erkek üreme hücresi olan polenlerin dişicik me olmak üzere iki tür döllenme görülür.
yeni canlılar oluşturmasıdır. tepesine ulaşmasına tozlaşma denir. Polenler Döllenme dişi canlının vücudunda ger-
4. Vejetatif Üreme: Sadece bitkilerde görülen eşey- dişicik tepesine yapışıp tutunduktan sonra po- çekleşirse iç döllenme, dişi canlının vü-
cudu dışında gerçekleşirse dış döllenme
len tüpü oluşturarak yumurtalığa ulaşır. Bura-
siz üreme şeklidir. Bitkinin kök, gövde ve yaprakla- da polen ile yumurta hücresi birleşir. Bu olaya adını alır.
rından alınan parçalardan aynı kalıtsal yapıda yeni döllenme adı verilir. Döllenmiş yumurtaya zi- OMURGALILARDA BÜYÜME VE GELİŞME
bitkilerin oluşturulmasıdır. got adı verilir. Zigot gelişerek embriyoyu oluş- Balıklar: Sperm ve yumurtalarını aynı
EŞEYLİ ÜREME turur. Embriyo da gelişerek tohumu oluşturur.
• Erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesiyle Tohum: Dişi organın yumurtalığında bulunan emb- zamanlarda suya bırakırlar. Döllenme şan-
oluşan üreme şekline eşeyli üreme denir. Erkek riyo, çanak ve koruyucu kabuktan oluşan ve çimle- sını arttırmak için çok sayıda sperm ve
yumurta suya bırakılır. Yavru bakımı yoktur.
üreme hücresi sperm, dişi üreme hücresine yu- nerek yeni bir bitkiyi meydana getiren yapıya denir.
murta adı verilir. Oluşan yeni canlılar kalıtsal ola- Tohumun Uyanışı Kurbağalar: Sperm ve yumurtalarını aynı
rak ana canlıdan farklı kalıtsal özellikler taşırlar. zamanlarda suya bırakırlar. Yavru bakımı
• Tohumun içerisinde bulunan embriyonun uy-
Canlılarda genetik çeşitliliğe yol açar. EDİTÖR YAYINEVİ yoktur. Başkalaşım geçirirler.
gun şartlar oluştuğunda yeni bir bitkiyi oluş-
BİTKİLERDE ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME turmasına çimlenme denir. Sürüngenler: Kertenkele, yılan, timsah, kap-
• Doğadaki bitkiler çiçekli (tohumlu) ve çiçeksiz • Bitkinin çimlenmesi için su (nem), sıcaklık ve lumbağa gibi canlılar sürüngenler sınıfın-
(tohumsuz) bitkiler olarak iki kısma ayrılır. oksijen gereklidir. Bitkinin çimlenmesi için ışığa dandır. Yumurta ile çoğalırlar. Yavru bakımı
• Bitkilerin çoğu eşeyli üremeyle çoğalır. Çiçekli ihtiyacı yoktur. yoktur. Yumurta uygun sıcaklıktaki toprağa
bitkilerin üreme organı çiçeklerdir. bırakılır.
• Çiçekler; çiçek sapı, çiçek tablası, çanak yaprak, • Bitkiler büyürken su, sıcaklık, hava (oksijen) ve Kuşlar: Yumurta ile çoğalırlar. Yavru bakımı
fotosentez için ışığa ihtiyaç duyarlar.
taç yaprak, erkek organ ve dişi organdan mey- vardır. Kuluçkaya yatarlar.
dana gelir. • Döllenme sonrası yumurtalık duvarı etlenip
sulanır. Tohum ve yumurta birlikte gelişirse bu Memeliler: Doğurarak çoğalırlar. Yavru
Erkek organ: Başçık ve sapçık olmak üzere iki kısım- yapıya meyve denir. bakımı vardır. Yavrularını sütle beslerler.
dan oluşur. Başçık, çiçek tozlarının (polen) üretildiği HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Başkalaşım
yerdir. Sapçık ise başçığı taşır. Polen erkek üreme • Hayvanlar eşeysiz ve eşeyli üreyerek nesillerini • Yavruların yumurtadan yarı gelişmiş bir
hücresidir. devam ettirirler. halde çıkarak büyüme ve gelişimini dı-
Dişi organ: Tohum ve meyve oluşumunu sağlar. Dişi- • Omurgasız hayvanlarda eşeysiz ve eşeyli üre- şarıda sürdürmesi olayına başkalaşım
cik tepesi, dişicik borusu ve yumurtalık olmak üzere me görülürken, omurgalı hayvanlarda eşeyli denir. Kurbağa, kelebek ve böceklerde
üç kısımdan oluşur. üreme görülür. başkalaşım görülür.