Page 15 - 5-sinif-telafi
P. 15

14  NOKTALAMA İŞARETLERİ

        SORU İŞARETİ (?)                             •  Ara  sözleri  ve  ara  cümleleri  ayırmak  için  ara   TIRNAK İŞARETİ (“  ”)
        •  Soru eki ya da soru sözcüğü içeren soru anlamlı   sözlerin  ve  ara  cümlelerin  başına  ve  sonuna   •  Bir kimseden ya da yazıdan olduğu gibi
           cümlelerden sonra kullanılır.               kısa çizgi konur.                          aktarılan sözler tırnak içinde verilir.
          ⤷   Sınavlarımız ne zaman bitecek?          ⤷   Ankara -ülkemizin kalbi-  bu mevsimde çok   ⤷   Atatürk “Türk dili, Türk milletinin kalbi-
        •  Bazı cümleler içinde soru eki ya da soru sözcüğü   soğuktur.                            dir, zihnidir.” demiştir.
           bulunmadığı halde vurgu ve tonlama yardımıyla   •  Kelimeler ve sayılar arasında “ve, ile, ila, …den   •  Özel olarak vurgulanmak istenen sözler
           soru anlamı taşır. Bu cümlelerin sonuna da soru   …a,  arasında”  anlamlarını  vermek  amacıyla   tırnak içine alınır.
           işareti konur.                              kullanılır.                              ⤷   Osmanlı  Devleti’nin  yüzyıllar  süren
          ⤷   Bu yazıyı sen tamamlayacaktın?          ⤷   Istanbul - Izmir kara yolu ulaşıma açıldı.  “adaletli yönetimi” Osmanlı sınırlarında
        •  Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşı-                                          yaşayan herkesi memnun etmişti.
           lanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır. Bu du-  UZUN ÇİZGİ (—)               •  Cümle  içerisinde  eser  adları  ve  bölüm
           rumlarda soru işareti parantez içine alınır.  •  Yazıda  satır  başında  verilen  konuşmalardan   başlıklarının adları tırnak içinde verilir.
          ⤷   Yüz tane matematik sorusunu 30 dakikada (?)   önce kullanılır. Buna konuşma çizgisi de denir.  ⤷   Bu  hafta  “Çalıkuşu”  adlı  romanı  oku-
             çözmüş.                                  ⤷   Istanbul’a gelen herkese sorulan sorular   maya başladım.
        •  Soru  anlamı  taşıyan  sıralı  ve  bağlı  cümlelerde   şunlardır:                   KESME İŞARETİ (’)
           soru işareti cümlenin sonuna konur. EDİTÖR YAYINEVİ                                 •  Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bil-
                                                           Eminönü’nde balık ekmek yedin mi?
          ⤷   Şimdi  neredeydi,  ne  yapıyordu,  kimi  düşünü-    Sultan Ahmet Camii’ni gezdin mi?   dirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
             yordu?                                       Kız Kulesi’ne karşı oturup Boğazı seyret-  ⤷   Mustafa  Kemal  Atatürk’ün,  Namık  Ke-
        ÜNLEM İŞARETİ (!)                                tin mi?                                   mal’de, Orhan Pamuk’tur
        •  Korku, acıma, sevinç, şaşırma veya kıvanç bildi-  •  Oyunlarda (tiyatro oyunlarında) konuşan kişi-  •  Özel  isimlere  getirilen  çoğul  eki,  yapım
           ren duyguları anlatan cümlelerin ya da sözcükle-  nin adından sonra da uzun çizgi konabilir.  ekleri ve bunlardan sonra getirilen çekim
           rin sonunda kullanılır.                                                                ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz.
          ⤷   Vah vah, yavrucak kimsesiz kaldı!       ⤷   Bekir  Efendi    Bu  konuda  çok  haklısınız   ⤷   Türklerin, Türkçede, Istanbullu
                                                         efendim.
        •  Seslenme,  uyarı  ve  hitap  bildiren  sözcüklerden                                 •  Kısaltmalara getirilen ekler kesme işare-
           sonra kullanılır.                         EĞİK ÇİZGİ (/)                               tiyle ayrılır.
          ⤷   Ordular! Ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!  •  Tarihler yazılırken gün, ay ve yılı gösteren sayı-  ⤷   TBMM’nin, ABD’de, RTÜK’ün
        •  Alay,  küçümseme,  kinaye  anlamı  kazandırılmak   ların arasında kullanılır.       •  Sayılara  getirilen  ekler  de  kesme  işare-
           istenen  sözden  hemen  sonra  yay  ayraç  içinde   ⤷   08 / 09 / 2017                 tiyle ayrılır.
           kullanılır.                               •  Bir şiiri oluşturan dizeler yan yana yazıldığında   ⤷   Her zaman 1’inci sırada otururdu.
          ⤷   Adam kendini çok zeki (!) zannediyor.    dizelerin arasında kullanılır.          •  Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları-
        KISA ÇİZGİ (-)                               •  Dil  bilgisinde  eklerin  farklı  biçimlerini  göster-  na getirilen çekim ekleri kesme işaretiyle
        •  Satıra  sığmayan  kelimeler  bölünürken  satır  so-  mek için kullanılır.              ayrılır.
           nunda kullanılır.                                -dığında / -diğinde , -an / -en     ⤷   12 Mayıs’ta sınav yapılacak.
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20